„Ignorantia iuris nocet” cz. I Program edukacji prawnej „Ignorantia iuris nocet” cz. I Cykl zajęć z zakresu wybranych zagadnień prawa rodzinnego dla uczniów klas maturalnych XI Liceum Profilowane z Oddziałami Integracyjnymi w Lublinie Autorka: Elżbieta Kiedrzynek

PRAWO RODZINNE Normuje ogół zagadnień dot. współczesnej rodziny, tzn.: stosunki wynikające z małżeństwa stosunki między rodzicami a dziećmi stosunki wynikające z pokrewieństwa i opieki Akty prawne w tym zakresie to: kodeks rodzinny i opiekuńczy z 1964 r. z późn. zm. (tekst jednolity: Dz. U. Nr 52, poz. 532, za rok 1999) ustawa o aktach stanu cywilnego

KTO NIE MOŻE ZAWRZEĆ MAŁŻEŃSTWA? Przeszkodami do zawarcia małżeństwa są: nieosiągnięcie wieku (18 lat dla kobiety i mężczyzny) całkowite ubezwłasnowolnienie choroba psychiczna i niedorozwój umysłowy istnienie już ważnego małżeństwa (bigamia) pozostawanie stron we wzajemnym stosunku pokrewieństwa, np. brat z siostrą, dziadek z wnuczką, cioteczne rodzeństwo pozostawanie stron w stosunku powinowactwa, np. teść z synową pozostawanie stron w stosunku przysposobienia, np. naturalna córka rodziców z adoptowanym bratem Uwaga: jeżeli mimo istnienia przeszkody zostanie zawarte małżeństwo, to można je unieważnić!!!

Ślubuję Ci miłość, wierność... uznany i regulowany przez prawo, oparty na zasadzie równouprawnienia stron, trwały związek kobiety i mężczyzny, zawarty w celu wspólnego pożycia oraz współdziałania dla dobra założonej rodziny. Małżeństwo - małżeństwo zostaje zawarte przez zgodne oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński przed kierownikiem USC lub przed duchownym (ksiądz, pop, pastor) małżeństwo zostaje potwierdzone w akcie małżeństwa sporządzonym przez kierownika USC (cywilnoprawny skutek zawarcia małżeństwa)

KTO KREWNY, KTO POWINOWATY? Pokrewieństwo – stosunek łączący osoby pochodzące od wspólnego przodka (linia prosta, boczna oraz stopnie). POKREWIEŃSTWO W LINII PROSTEJ: Linia wstępna Linia zstępna Babcie, dziadkowie JA Matka, ojciec Córki, synowie JA Wnuczęta Powinowactwo – stosunek prawny łączący małżonka z krewnymi współmałżonka (teściowa – zięć), nie wygasa w momencie ustania małżeństwa!

MAJĄTEK WSPÓLNY CZY ODRĘBNY? Z chwilą zawarcia małżeństwa pomiędzy małżonkami powstaje ustrój majątkowy czyli WSPÓLNOŚĆ USTAWOWA, czyli DOROBEK Za dorobek uważa się wszelkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa przez oboje małżonków lub przez jednego z nich: pobierane wynagrodzenie za pracę dochody z majątku wspólnego dochody z majątku odrębnego każdego z małżonków Uwaga: zasada zwrotu długów z majątku wspólnego tylko wówczas, jeśli długi jednego z małżonków zostały zaciągnięte za zgodą drugiego małżonka (nowelizacja krop z dnia 20.01.2005 r.).

Obok wspólności ustawowej (dorobku) małżonkowie posiadają MAJĄTEK ODRĘBNY. W jego skład wchodzą: przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem małżeństwa, bądź nabyte w czasie trwania małżeństwa przez dziedziczenie, zapis, darowiznę przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspakajania osobistych potrzeb jednego z małżonków przedmioty służące do wykonywania zawodu nagrody uzyskane z tytułu osobistych osiągnięć INTERCYZA – majątkowa umowa małżeńska w formie aktu notarialnego ograniczająca, rozszerzająca lub znosząca majątkową wspólność ustawową (dorobek).

Podsumowanie Prawo rodzinne normuje stosunki wynikające z małżeństwa, stosunki pomiędzy rodzicami a dziećmi, stosunki wynikające z pokrewieństwa i opieki. Przeszkody do zawarcia małżeństwa są określone dokładnie w krop. Małżeństwo to stosunek prawny uznany i uregulowany przez prawo i potwierdzony aktem małżeństwa (cywilnoprawny skutek zawarcia małżeństwa). Z faktu zawarcia małżeństwa wynika pokrewieństwo i powinowactwo oraz stosunki majątkowe w postaci wspólnoty majątkowej powstałej pomiędzy małżonkami.

Bibliografia: Jacek Musiałkiewicz: „Prawo i postępowanie administracyjne” cz. I, wyd. Ekonomik – 2003 r. Maria Wajgner: „Prawo i postępowanie administracyjne” cz. I, wyd. Rea – 2003 r. Ustawa z 1964 r. (z późn. zm.) – kodeks rodzinny i opiekuńczy Ustawa z 1986 r. (z późn. zm.) – prawo o aktach stanu cywilnego