Zawroty - złudzenie ruchu wirowego Omdlenie- wrażenie zagrażającej utraty przytomności Zaburzenia równowagi Zawroty głowy nieokreślone- obawa przed upadkiem, poczucie pustki w głowie

Anatomiczne podstawy równowagi 1.Układ przedsionkowy przedsionek, nerw przedsionkowy połączenia jąder przedsionka z jądrami nerwów gałkoruchowych odruchy przedsionkowo-oczne połączenia między jądrami przedsionka połączenia jąder przedsionka z tworem siatkowatym drogi przedsionkowo-rdzeniowe i rdzeniowo- przedsionkowe drogi przedsionkowo- móżdżkowe i móżdżkowo-przedsionkowe korowe pole przedsionkowe 1.

Anatomiczne podstawy równowagi c.d. 2. Drogi czucia głębokiego 3. Móżdżek 4. Wzrok 5. Słuch

Badanie pacjenta z zawrotami głowy Wywiad Próby wywołujące zawroty głowy: Próba ortostatyczna Manewr Valsalvy Ucisk zatoki szyjnej Skręt szyi Hyperwentylacja Próba Nylen-Baranyego 3. Badanie neurologiczne

Badanie pacjenta z zawrotami głowy 4. Próby przedsionkowe próba Hallpike badanie ruchów gałek ocznych ocena oczopląsu przy różnych ułożeniach głowy próba kaloryczna 5. Elektronystagmografia 6. Badanie słuchu 7. Badanie równowagi

Najczęstsze przyczyny zawrotów głowy Choroby ucha wewnętrznego Choroby układu nerwowego Choroby ogólnoustrojowe Zapalenie błędnika Zaburzenia przepływu w naczyniach błędnika Uszkodzenia toksyczne Uraz Przewlekłe narażenia na hałas Choroba lokomocyjna Łagodne położeniowe zawroty głowy Choroby naczyń mózgowych Guzy Stwardnienie rozsiane Padaczka Migrena Nadcisnienie Zaburzenia rytmu serca Miażdżyca Hipoglikemia Menopauza

Neuronitis vestibularis dorośli 35-55 rż. Przyczyna nieznana (infekcja wirusowa, zaburzenia przepływu) Obraz kliniczny: nagłe przedłużające się ataki zawrotów głowy nudności wymioty zaburzenia równowagi lęk nasilenie dolegliwości podczas ruchów głowy czas trwania objawów 2-3 tygodnie oczopląs z fazą wolną w kierunku zajętego błędnika

Neuronitis vestibularis Badania dodatkowe: brak objawów uszkodzenia CUN brak zaburzeń słuchu zniesiona lub zmniejszona pobudliwość chorego przedsionka w próbie kalorycznej CT – bz PMR- bz Diagnostyka różnicowa choroba Meniera przemijające niedokrwienie pnia mózgu stwardnienie rozsiane zatrucie pokarmowe

Neuronitis vestibularis Leczenie: leki antyhistaminowe leki antycholinergiczne przeciwwymiotne uspokajające

Łagodne położeniowe zawroty głowy Chorują głównie osoby w wieku średnim Obraz kliniczny: ataki zawrotów głowy prowokowanych zmianą ułożenia zawroty trwają rzadko dłużej niż kilka minut czasem między napadami pacjent może skarżyć się na niespecyficzne zawroty głowy przebieg często przewlekły Etiologia = cupulolithiasis Badania diagnostyczne- próba Nylen- Baranyego (Dix-Hallpike) Leczenie- manewr Epleya

Choroba Meniera Wodniak endolimfatyczny Początek- 3- 4 dekada zycia Obraz kliniczny: nasilone i upośledzające funkcjonowanie ataki zawrotów głowy nudności i wymioty wrażenie pełności w uchu szum w uchu zmienne zaburzenia słuchu (niskie tony) przewlekłe zaburzenia równowagi między napadami po wielu atakach postępujące upośledzenie słuchu

CHOROBA MENIERA- IDIOPATYCZNY WODNIAK ENDOLIMFATYCZNY Etiologia- rozdęcie i zwiększenie objętości woreczka endolimfatycznego, zmniejszeni przestrzeni okołolimfatycznej, najprawdopodobniej zaburzenia wchłaniania endolimfy, proces autoimmunologiczny, zaburzony metabolizm glikoprotein Badania diagnostyczne: badanie audiologiczne Próby pobudliwości przedsionka CHOROBA MENIERA- IDIOPATYCZNY WODNIAK ENDOLIMFATYCZNY Inne przyczyny wodniaka- uraz akustyczny, przewlekłe zapalenie ucha środkowego, wrodzona głuchota, białaczka, wstrząśnienie błędnika,

Choroba Meniera Leczenie: leczenie spoczynkowe leczenie objawowe ograniczenie podaży sodu i leki diuretyczne leki poprawiające ukrwienie chlorowodorek betahistyny

Pourazowe zawroty głowy Ostre pourazowe zawroty głowy zawroty głowy, często oczopląs nasilenie objawów podczas ruchów głowy zaburzenia równowagi Pourazowe położeniowe zawroty głowy objawy pojawiają się kilka dni do kilku tygodni po urazie objawy identyczne z objawami łagodnych położeniowych zawrotów głowy

Choroby infekcyjne Zapalnie błędnika Etiologia bakteryjna, wirusowa (EBV, grypa, różyczka, świnka, HSV) Obraz kliniczny: zawroty głowy nudności gorączka ból ucha, głowy utrata słuchu Leczenie: antybiotyki

Choroby infekcyjne Półpasiec uszny (zespół Ramsey- Hunta) porażenie zwoju kolanka Obraz kliniczny: zawroty głowy utrata słuchu porażenie n. VII ból ucha zajęcie nn. V, IX i X zmiany skórne (przewód słuchowy zewnętrzny, tylna powierzchnia małżowiny) mogą być zaburzenia smaku,wydzielania łez Leczenie: leki przeciwbólowe, objawowe leki przeciwwirusowe immunoglobuliny

Fizjologiczne zawroty głowy Choroba lokomocyjna Zawroty głowy a wysokości

Zaburzenia krążenia krwi Przejściowa ataki niedokrwienne pnia mózgu Obraz kliniczny: zawroty głowy zaburzenia równowagi podwójne widzenie dyzartria, dysfagia parestezje twarzy lub kończyn ataksja zespoły naprzemienne Brak objawów między napadami

Zaburzenia krążenia krwi Zespół Wallenberga Etiologia- zamkniecie t. tylnej dolnej móżdżku Obraz kliniczny: nagły silny atak zawrotów głowy, oraz po stronie uszkodzenia: dysfagia (IX, X) ataksja objaw Hornera uszkodzenie n. V (niedoczulica twarzy) po stronie przeciwnej niedoczulica połowicza niedowład połowiczy

Zaburzenia krążenia krwi Zawał i krwotok móżdżku Obraz kliniczny silne zawroty głowy nudności, wymioty zaburzenia równowagi dyzartria objawy uszkodzenia móżdżku Zespół podkradania t. podobojczykowej Choroby naczyniowe błędnika zakrzep t. błędnika, krwawienia do błędnika zespół Lermoyeza

Inne przyczyny zawrotów głowy Stwardnienie rozsiane ostre zawroty głowy sa pierwszym objawem od 3-7% pacjentów bardzo często zaburzenia równowagi oczopląs patologiczny 18-63% chorych, zarówno poziomy jaki pionowy Migrena większy odsetek pacjentów z migreną i skarży się na zawroty głowy i chorobę lokomocyjną Etiologia- ataki zawrotów głowy trwające od2 minut do kilku godzin i czasowo związane z bólem głowy - skurcz naczyń, dłuższe zawroty głowy i choroba lokomocyjna- uwalniania neuropeptydów do ośrodkowych i obwodowych części układu przedsionkowego

Inne przyczyny zawrotów głowy Migrena podstawna Objawy jak przy migrenie z aurą oraz dodatkowo występuja co najmniej 2 z poniższych objawów: zawroty głowy niedowidzenie połowicze jednoimienne dyzartria szum w uszach lub upośledzenie słuchu podwójne widzenie ataksja parestezje kończyn niedowłady kończyn Zaburzenia świadomości

Inne przyczyny zawrotów głowy Padaczka z zawrotami głowy zawroty głowy jako dominujący objaw izolowany lub jako cześć aury poprzedzającej napad uogólniony uszkodzenie pola przedsionkowe- w zakręcie zaśrodkowym – płat ciemieniowy objawy towarzyszące- szum w uszach, oczopląs, parestezje po przeciwnej stronie ciała

Inne przyczyny zawrotów głowy Guzy kąta mostowo- móżdżkowego osłoniaki (n.VIII), oponiaki Obraz kliniczny: utrata słuchu jednostronna zaburzenia rozróżniania dźwieków mowy szum w uchu raczej zaburzenia równowagi niż zawroty głowy zaburzenia koordynacji uszkodzenie innych nerwów czaszkowych (V, VII) bóle głowy objawy wzmożonego ciśnienia sródczaszkowego Badania diagnostyczne: audiometria, badanie potencjałów słuchowych pnia mózgu, MRI

Zaburzenia równowagi Choroby móżdżku guzy uszkodzenia toksyczne ataksje rdzeniowo- móżdżkowe 2. Zaburzenia czucia głębokiego neuropatie niedobór witaminy B12 mielopatie tabes dorsalis 3. Upośledzenie słuchu i wzroku

Zaburzenia równowagi 4. Choroby układu pozapiramidowego 5. Apraksja chodu 6. Uszkodzenia toksyczne leki przeciwdrgawkowe – oczopląs, zawroty głowy, ataksja salicylany- szum w uszach, zaburzenia słuchu aminoglikozydy- upośledzenie słuchu alkohol- objawy móżdżkowe

Psychogenne zawroty głowy Hiperwentylacja, nerwice Słabo określone zawroty głowy, lek przed upadkiem, „pustka w głowie”, zaburzenia koncentracji, Objawy towarzyszące: lęk napady paniki parestezje uczucie braku powietrza pocenie się drżenia kołatania serca

Omdlenie omdlenie wazowagalne omdlenie mikcyjne, kaszlowe nadwrażliwość zatoki szyjnej hipotensja ortostatyczna pierwotne zaburzenia układu autonomicznego wtórna hipotensja ortostatyczna-( neuropatie autonomiczne, leki, długotrwałe leżenie w łózku, hipowolemia) omdlenia w chorobach serca Objawy towarzyszące: nudności, bladość, pocenie się, zamazanie widzenia, lęk

Badania dodatkowe ENG Audiometria MRI, CT Rtg kręgosłupa szyjnego EKG, Holter EEG Badanie PMR Test tolerancji glukozy

Leczenie Neuroleptyki Torecan, Chlorpernazyna, Promazyna Leki uspokajające Leki przeciwhistaminowe Aviomarin, Diphergan Leki poprawiające przepływ Nicergolina, pentoksyfilina Blokery kanałów wapniowych Inne Betaserc, Bilobil