Położenie i środowisko przyrodnicze Polska Położenie i środowisko przyrodnicze

Symbole narodowe Każde państwo ma swoje własne symbole, które podkreślają jego niezależność, dumę i sławę. Są one związane z tradycją historyczną i dziejami kraju. Przez poszczególne wieki i epoki historyczne charakteryzowały istnienie narodu i państwa polskiego. Zawsze w dniach zwycięstw i klęsk stanowiły nienaruszalną relikwię, przemawiały silnie do uczuć patriotycznych i obywatelskich Polaka, pobudzały do działania w imię sprawy narodowej.

Hymn 26 lutego 2007 roku obchodzimy 80 rocznicę ustanowienia Mazurka Dąbrowskiego hymnem Polski. Pieśń powstała 210 lat temu, w 1797 roku we Włoszech. Jej autorem jest Józef Wybicki. Choć napisana była tak dawno, jej tekst zawsze podnosi nas na duchu, dodaje nam otuchy w trudnych chwilach. Przypomina nam jak dumnym i walecznym jesteśmy Narodem.

Godło "Godłem Rzeczypospolitej Polskiej jest wizerunek orła białego ze złotą koroną na głowie zwróconej w prawo, z rozwiniętymi skrzydłami, z dziobem i szponami złotymi, umieszczony w czerwonym polu tarczy„

Flaga ''Barwami Rzeczypospolitej Polskiej są kolory biały i czerwony, ułożone w dwóch poziomych, równoległych pasach tej samej szerokości, z których górny jest koloru białego, a dolny koloru czerwonego.''

Symbole Narodowe to nie tylko hymn, godło i flaga, ale także inne, które charakteryzują naszą Polskość. Są to między innymi: -stroje ludowe -mundur wojskowy -tradycje ludowe -legendy. Symbole są widoczne najczęściej na wszelkigo rodzaju uroczystościach państwowych i religijnych dodając im doniosłości i powagi.

Polska obecnie graniczy z siedmioma państwami: 1) Niemcy-stolica Berlin-długość granicy 467 km (13%) 2) Czechy-stolica Praga- długość granicy 790 km (22,2 %) 3) Słowacja- stolica Bratysława- długość granicy 539 km (15%) 4) Ukraina- stolica Lwów- długość granicy 529 km (14,8 %) 5) Białoruś- stolica Mińsk- długość granicy 416 km (11,6%) 6) Litwa-stolica Wilno- długość granicy 103 km (2,9%) 7) Rosja-stolica Kaliningrad- długość granicy 210 km (5,9%)

Położenie Polska leży w strefie czasu środkowoeuropejskiego, określanego według czasu słonecznego południka 15* długości geograficznej wschodniej (czas zimowy), Polska leży na półkuli północnej i wschodniej między 49*00’ a 54*00’ szerokości geograficznej północnej oraz między 14*07’ a 24*08’ długości geograficznej wschodniej. Polska zajmuje obszar 322,6 tyś. km2 z czego 8,7 tyś. km2 przypada na morze terytorialne, zaś 1,2 tyś. km2 na zalewy – Szczeciński i Wiślany. Lądowa część kraju liczy więc 312,7 tyś. km2. Granica jest to umowna linia lub strefa, która oddziela dwa różniące się między sobą obszary. Granica lądowa-3054 km (85,3 %) Granica morska-528 km (14,7 %)

Najbardziej wysunięte punkty: - na północy Przylądek Rozewie 54 Najbardziej wysunięte punkty: - na północy Przylądek Rozewie 54*50 szer geogr. N - na wschodzie kolano Bugu na wschód od Strzyżowa 24*08 szer geogr. E - na południu szczyt Opołonek lub Przełęcz Użocka 49*00 szer geogr. N - na zachodzie zakole Odry na zachód od Cedyni szer geogr. 14*07 E

Sieć wodna * Większość obszaru naszego kraju należy do zlewiska Morza Bałtyckiego, a dwa dorzecza, dwie największe rzeki Polski czyli: Wisły oraz Odry. Poza tym do Bałtyku uchodzą następujące rzeki: to Wieprza, dalej Słupia, dalej Łeba, dalej Pasłęka, rzeka Łyna. * Układ polskiej sieci rzecznej cechuje asymetria, a rzeki płyną w kierunku północnym tzw. zygzakiem. * Jeziora stanowią 1% powierzchni Polski. A to przede wszystkim jeziora polodowcowe, czyli : _ górskie: na przykład Tatry (tutaj Czarny Staw tuż pod Rysami). _ występujące na pojezierzach (Pojezierze Pomorskie, czy Pojezierze Mazurskie). Jeziora - charakterystyka: * odpływowe to one oddają nadmiar wód , rzeką albo kilkoma rzekami, * okresowe to one wysychają w czasie suszy, * stałe te zawsze wypełnione wodą, * nieodpływowe, które nie oddają nadmiaru wód słodkich rzekami. * Sieć rzeczna to wszystkie cieki wodne (rzek) oraz ich sposób ułożenia na danym terenie. * Jezioro czyli woda , która wypełnia zagłębienie terenu, a zatrzymana na pewien okres czasu, nie podlega , swobodnej wymianie- z wodą morską. * Zlewisko to obszar , z którego cieki- rzeki spływają do jednego-określonego morza (albo oceanu).

Rzeki i jeziora Sieć hydrograficzna Polski 99,7% (312 683 tys Rzeki i jeziora Sieć hydrograficzna Polski 99,7% (312 683 tys. km²) obszaru Polski leży w zlewisku Morza Bałtyckiego (53,9% dorzecze Wisły, 34,7% dorzecze Odry, 11% rzeki bezpośredniego dorzecza Bałtyku i 0,8% dorzecze Niemna), a poza tym w zlewisku Morza Czarnego (Orawa, Strwiąż) i Morza Północnego (Dzika Orlica, Izera). Najdłuższe rzeki w Polsce to Wisła (1047 km) Odra (854,3 km, w tym na terenie Polski 741,9 km) Warta (808 km) Bug (772 km, w tym na terenie Polski 587 km)

Jezioro Dąbie Jezioro Śniardwy

Jezioro Łebsko Jezioro Gardno

Rzeka Warta Rzeka Bug

Rzeka Wisła Rzeka Odra

Roślinność Polski Niewielkie powierzchnie w Polsce zajmują pierwotne i naturalne fitocenozy. Są to fragmenty lasów (części Puszczy Białowieskiej, niektóre lasy rezerwatowe, trudnodostępne lasy bagienne), dobrze zachowane mokradła i jeziora, roślinność wysokogórska. Dużą powierzchnię zajmują półnaturalne zbiorowiska leśne i łąkowe. Pozostałą powierzchnię pokrywy roślinnej stanowią zespoły synantropijne: segetalne (związane z terenami upraw) oraz ruderalne (związane z przestrzeniami zurbanizowanymi). Roślinność w Polsce badana i klasyfikowana jest zgodnie z metodologią francusko-szwajcarskiej szkoły fitosocjologicznej(zwanej też środkowo-europejską). Zgodnie z założeniami tej szkoły opracowana została lista zbiorowisk roślinnych Polski. Wraz z akcesją do Unii Europejskiej do praktyki weszła też inna klasyfikacja roślinności – wypracowana w ramach programu CORINE klasyfikacja siedlisk przyrodniczych stosowana do wyznaczania obszarów Natura 2000.

Ogród botaniczny w Krakowie Las w Białowieskim Parku narodowym

Uznany za wymarły w Polsce Koślaczek stożkowaty Najstarsze drzewo w Polsce i przedstawiciel gatunku o długich tradycjach ochrony w Polsce – cis pospolity z Henrykowa Lubańskiego

Typy lasów w Polsce - bory – lasy, w których rosną głównie drzewa iglaste – przede wszystkim sosny i świerki - buczyny – rosną tam wyłącznie buki - grądy – różne gatunki drzew liściastych: graby, dęby, lipy, jesiony, klony, buki - olsy – lasy rosnące na terenach zabagiennych. Rośnie tam głównie czarna olsza - łęgi – doliny rzek: wierzba, jesion, olsza - dąbrowy – dęby Funkcje lasów: - ważna funkcja w gospodarce – dostarczanie runa (grzybów, jagód), drewna, miejsce polowań - bariera przed wiatrem - fabryka tlenu - rekreacyjna - estetyczna - regulacja stosunków wodnych (zatrzymują wodę opadową i chronią przed powodzią) - hamują erozję gleb - poprawa składu chemicznego atmosfery - chronią tereny przed hałasem - wydzielają wiele substancji bakteriobójczych

Rozpatrując typ i wiek rzeźby terenu, na obszarze Polski wydziela się równoleżnikowo ułożone pasy geomorfologiczne. Każdemu z nich odpowiadają określone typy krajobrazów:

– krajobraz nadmorski • wydmowy – z piaszczystymi plażami i wałami wydmowymi (niekiedy z ruchomymi wydmami); występuje na Wybrzeżu Słowińskim, Pobrzeżu Kaszubskim oraz na mierzejach Helskiej i Wiślanej; • deltowy – gdzie występują akumulacyjne tereny równinne, częściowo położone poniżej poziomu morza; obejmuje Żuławy Wiślane; • jeziorno-bagienny – z płytkimi jeziorami przybrzeżnymi, między którymi znajdują się podmokłe tereny równinne, np. Wybrzeże Słowińskie; – krajobraz młodoglacjalny • równin i wzniesień morenowych – obszary występowania moreny dennej, rozcięte dolinami rzek, np. Wysoczyzna Elbląska, Równina Warmińska, Nizina Sępopolska; • pagórkowaty pojezierny – ciągi wzgórz moreny czołowej (do 300 m n.p.m.), między którymi występują falista morena denna, stożki sandrowe oraz duża liczba jezior; ten typ krajobrazu charakteryzuje pojezierza: Mazurskie, Pomorskie i Wielkopolskie; • sandrowy pojezierny – niemal płaskie równiny pochylone na południe z zagłębieniami często zajętymi przez jeziora; występuje na równinach: Tucholskiej, Augustowskiej i Mazurskiej oraz w Kotlinie Gorzowskiej;

– krajobraz staroglacjalny • równin peryglacjalnych – rozległe równiny powstałe w wyniku zrównywania powierzchni na przedpolu lądolodu; występuje na nizinach: Południowowielkopolskiej, Mazowieckiej i Podlaskiej; • ostańców peryglacjalnych – charakteryzujący się pojedynczymi wzgórzami będącymi przekształconymi morenami czołowymi, kemami i ozami lub pasmami wzniesień moreny czołowej przemodelowanymi w warunkach peryglacjalnych, np. wzgórza: Dalkowskie, Trzebnickie, Ostrzeszowskie; – krajobraz dolin i równin akumulacyjnych • den dolinnych – szerokie doliny o płaskim dnie i stromych stokach z wyraźnie zaznaczonymi poziomami terasowymi i starorzeczami; jest charakterystyczny dla dolnej i środkowej doliny Wisły oraz dla obszarów pradolin; • terasów – monotonny krajobraz płaskich poziomów terasowych, urozmaicony wydmami parabolicznymi; występuje np. w Kotlinie Warszawskiej; • równin akumulacyjnych – zajmuje płaskie, równinne obszary, np. na Polesiu; • równin śródgórskich – rozległe, płaskie zagłębienia śródgórskie, np. Kotlina Orawsko-Nowotarska; – krajobraz starych gór i wyżyn • lessowy – stosunkowo płaskie obszary rozcięte licznymi dolinami i siecią wąwozów; występuje głównie na Wyżynie Lubelskiej i Wyżynie Sandomierskiej; • krasowy – występuje na obszarach zbudowanych ze skał węglanowych, gdzie rozwinęły się formy krasu powierzchniowego i podziemnego, np. Wyżyna Krakowsko-Częstochowska; • krzemianowy – urozmaicenie form terenu jest zależne od odporności skał podłoża; występuje na pogórzach i w górach nieprzekraczających 600 m n.p.m., np. w Górach Świętokrzyskich;

– krajobraz górski • regla dolnego – pasma górskie do wysokości 1300 m n.p.m. o kopulastych kształtach i nisko położonych przełęczach; występuje w Beskidach; • regla górnego – stoki i wierzchowiny położone na wysokości 1200-1500 m n.p.m.; występuje w Tatrach i Karkonoszach; • subalpejski i alpejski – występuje w wysokich partiach gór.

Niziny nadmorskie

Pojezierza

Niziny

Wyżyny

Góry niskie

Góry średnie

Góry wysokie

Na terenie Polski zdecydowanie dominują niziny – zajmują one 91%powierzchni. Pozostała część naszego kraju wznosi się powyżej 300 m n.p.m., jednak tylko 0,2% powierzchni zajmują góry wzniesione powyżej 1000 m n.p.m. Średnia wysokość nad poziomem morza wynosi w Polsce 173 m. Najwyższym szczytem są leżące w Tatrach (Karpaty) Rysy – 2499 m n.p.m. Najniżej położony punkt to depresja na Żuławach Wiślanych — lustro wody Jeziora Druzno osiąga poziom 1,8 m poniżej lustra wody Bałtyku. Charakterystyczną cechą ukształtowania obszaru naszego kraju jest pasowy układ rzeźby. Wysokości bezwzględne terenu rosną w kierunku z północnego zachodu na południe. Nie jest to jednak wzrost regularny – pomiędzy obszarami wzniesień występują obniżenia. Wyróżnić można następujące pasy rzeźby terenu: - Pobrzeża Południowobałtyckie, - pojezierza, - Niziny Środkowopolskie, - wyżyny, - kotliny, - góry.

Ważniejsze elementy ukształtowania pionowego Polski: Góry Sudety – najwyższe pasmo: Karkonosze, szczyt: Śnieżka 1602 m n.p.m. Karpaty – najwyższe pasmo: Tatry, szczyt: Rysy 2499 m n.p.m. (inne pasma to np. Beskid Wysoki z Babią Górą 1725 m n.p.m., Bieszczady z Tarnicą 1346 m n.p.m., Gorce z Turbaczem 1310 m n.p.m.) Góry Świętokrzyskie – najwyższe pasmo: Łysogóry, szczyt: Łysica 612 m n.p.m. Wyżyny Wyżyna Śląska, Wyżyna Krakowsko-Częstochowska, Wyżyna Małopolska (w jej obrębie Niecka Nidziańska i Wyżyna Kielecka), Wyżyna Lubelska, Roztocze Niziny Nizina Śląska, Nizina Wielkopolska, Nizina Mazowiecka, Nizina Podlaska, Polesie Lubelskie, Pojezierze Wielkopolskie, Pojezierze Pomorskie, Pojezierze Mazurskie Depresje Żuławy Wiślane

GLEBY Gleby w Polsce podzielić można na trzy podstawowe typy : gleby bielicoziemne, płowe, brunatne (około 82% terytorium Polski), czarnoziemy (niespełna 1% powierzchni kraju), gleby strefowe (czyli gleby bagienne, mady, czarne ziemie i rędziny) zajmują 17% powierzchni

Bibliografia: http://www.polskiekrajobrazy.pl/ http://pl.wikipedia.org/ http://www.wawel.net/polska-krajobrazy_menu.htm http://www.staypoland.com/ http://niewiarygodne.pl/ http://www.sciaga.pl/ http://www.ekoportal.gov.pl/ Monika Kaźmierczak 2c