Dane INFORMACYJNE Nazwa szkoły: Publiczne Gimnazjum im. Jana Grzankowskiego w Skórczu ID grupy: 96/101_MP_G1 Kompetencja: Matematyka i przyroda Temat projektowy: Budowa materii Semestr/rok szkolny: II / 2009/2010

Budowa materii Atom, cząsteczka, naukowcy Ziemia, woda, powietrze Autorzy

Atom, cząsteczka, naukowcy

Atom Najmniejszy, niepodzielny składnik materii Atom, cząsteczka, naukowcy Atom Najmniejszy, niepodzielny składnik materii powłoka elektron Jony – atomy z liczbą elektronów różną od liczby protonów. Jądro (protony i neutrony)

Atom, cząsteczka, naukowcy Jądro atomowe Centralna część atomu zbudowana z protonów i neutronów, zwanych nukleonami. Jądro stanowi niewielką część objętości całego atomu, jednak to w jądrze skupiona jest prawie cała masa.

Nukleony to wspólna nazwa protonów i elektronów Atom, cząsteczka, naukowcy Nukleony to wspólna nazwa protonów i elektronów Można też powiedzieć, że nukleony to bariony złożone tylko z kwarków górnych i dolnych.

Proton Czas życia swobodnego protonu jest nie mniejszy niż 1032 lat. Atom, cząsteczka, naukowcy Proton Cząsteczka obdarzona dodatnim ładunkiem elektrycznym. O właściwościach atomów decyduje głównie liczba protonów. Czas życia swobodnego protonu jest nie mniejszy niż 1032 lat.

Atom, cząsteczka, naukowcy Neutron Ciężka cząstka wchodząca w skład jądra atomowego pozbawiona ładunku elektrycznego. Swobodny neutron nie jest trwały. Rozpada się m.in. Na proton i elektron. Czas życia swobodnego neutronu wynosi 900 sekund

Lekka, trwała cząstka obdarzona ujemnym ładunkiem elektrycznym. Atom, cząsteczka, naukowcy Elektron - - Lekka, trwała cząstka obdarzona ujemnym ładunkiem elektrycznym. - W atomie elektrony znajdują się wokół jądra i mają zasadniczy wpływ na właściwości pierwiastków.

Atom, cząsteczka, naukowcy Powłoka walencyjna Ostatnia, najdalej odsunięta od jądra powłoka elektronowa atomu Maksymalna ilość powłok elektronowych to siedem. Maksymalne zapełnienie powłok elektronowych: K 2e- L 8e- M 18e- N 32e- 5. O 50e- 6. P 72e- 7. Q 98e-

Atom, cząsteczka, naukowcy

Atom, cząsteczka, naukowcy Substancje takie, jak woda, szkło, powietrze, wydają się pozornie jednolite. Nie dostrzegamy w nich żadnych cząstek składowych ani luk, nawet pod mikroskopem ale tak nie jest o czym przekonuje nas następujące doświadczenie:

Atom, cząsteczka, naukowcy Doświadczenie 1 Wlewamy tyle samo wody i denaturatu, tak aby było widać składniki. Następnie czekamy około godziny. Ciecze wymieszały się i ich poziom obniżył się. Wyjaśnienie tego zjawiska ułatwi następujące doświadczenie:

Atom, cząsteczka, naukowcy Doświadczenie 2 Do szklanki wsypujemy fasolę i kaszę. Zaznaczamy górny poziom, a następnie wszystko mieszamy. Objętość mieszaniny obniżyła się.

DLACZEGO TAK SIĘ STAŁO? Atom, cząsteczka, naukowcy Ponieważ puste miejsca miedzy ziarnami grochu zajęły ziarna kaszy. To doświadczenie tłumaczy wynik doświadczenia poprzedniego. przypuszczamy więc, że denaturat i woda zbudowane są z ziarenek które nazywamy CZĄSTECZKAMI. Cząsteczki o mniejszych wymiarach wypełniają przestrzenie pomiędzy cząsteczkami o większych rozmiarach dlatego ich objętość po wymieszaniu jest mniejsza. Taki proces samorzutnego rozprzestrzeniania się cząsteczek w danym ośrodku (np. w gazie, cieczy lub ciele stałym), będący konsekwencją chaotycznych zderzeń cząsteczek między sobą lub z cząsteczkami otaczającego ją ośrodka nazywamy DYFUZJĄ.

Modele cząsteczek O O H O H S O cząsteczka wody Atom, cząsteczka, naukowcy Modele cząsteczek O O H O H S O cząsteczka wody tlenek siarki (VI)

Atom, cząsteczka, naukowcy

Atom, cząsteczka, naukowcy Arystoteles ur. 384 p.n.e., zm. 7 marca 322 p.n.e. – jeden z trzech obok najsławniejszych filozofów greckich. Założyciel szkoły filozoficznej. Położył ogromne zasługi w astronomii, fizyce, biologii i logice. Myśl jego zainspirowała do poszukiwania nowych hipotez w kosmologii i fizyce.

Atom, cząsteczka, naukowcy Niels Bohr ur. 7 października 1885 w Kopenhadze, zm. 18 listopada 1962 tamże - fizyk duński, laureat Nagrody Nobla z dziedziny fizyki w roku 1922 za opracowanie teorii budowy (struktury) atomu. Jego prace naukowe przyczyniły się do zrozumienia budowy atomu oraz rozwoju mechaniki kwantowej. W 1913 roku opublikował pracę, w której opisał swój model budowy atomu wodoru .

Atom, cząsteczka, naukowcy Dmitrij Mendelejew ur. 26 stycznia/8 lutego 1834 w Tobolsku, zm. 20 stycznia/2 lutego 1907 w Sankt Petersburgu – chemik rosyjski, odkrywca (w roku 1869) prawa okresowości pierwiastków chemicznych. Wszystkie znane wówczas pierwiastki zestawił w tabelę, szeregując je według mas atomowych i zauważył, że właściwości pierwiastków powtarzają się okresowo. Tablicę tę nazwano później tablicą Mendelejewa i była ona pierwotną formą układu okresowego.

Atom, cząsteczka, naukowcy Karol Olszewski ur. 29 stycznia 1846 w Broniszowie Tarnowskim (obecnie wieś Broniszów k.Ropczyc ), zm. 24 marca 1915 w Krakowie - polski fizyk i chemik, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Studiował chemię i fizykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. Wraz z Zygmuntem Wróblewskim dokonał 5 kwietnia 1883 pierwszego na świecie skroplenia tlenu, zaś 13 kwietnia 1883 azotu. Później obaj uczeni zestalili także dwutlenek węgla i metanol. W 1895 skroplił i zestalił argon. Przyczynił się do rozwoju rentgenografii.

Atom, cząsteczka, naukowcy Zygmunt Wróblewski ur. 28 października 1845 w Grodnie, zm. 16 kwietnia 1888 w Krakowie – polski fizyk, członek Akademii Umiejętności, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zajmował się badaniem właściwości gazów i metali w niskich temperaturach oraz dyfuzją gazów. Wraz z Karolem Olszewskim dokonał w 1883r. pierwszego na świecie skroplenia tlenu i azotu, co było dużym wydarzeniem w ówczesnym świecie naukowym. Później obaj uczeni zestalili także dwutlenek węgla i alkohol.

Maria Skłodowska - Curie Atom, cząsteczka, naukowcy Maria Skłodowska - Curie ur. 7 listopada 1867 r. w Warszawie, zm. 4 lipca 1934 r. w Passy – fizyk i chemik narodowości polskiej. Większość życia spędziła we Francji, tam też rozwinęła swoją karierę naukową. Prekursor nowej gałęzi chemii — radiochemii. Do jej największych dokonań należą: opracowanie teorii promieniotwórczości, technik rozdzielania izotopów promieniotwórczych oraz odkrycie dwóch nowych pierwiastków — radu i polonu. Dwukrotnie wyróżniona Nagrodą Nobla za osiągnięcia naukowe.

Ziemia, woda, powietrze Ziemia

Ziemia, woda, powietrze Ziemia Ziemia − trzecia licząc od Słońca, a piąta co do wielkości planeta Układu Słonecznego. Wyróżnia się 4 główne sfery ziemskie: atmosfera (powietrze), litosfera (skały), hydrosfera (woda) i biosfera (życie) Większą część powierzchni (2/3) Ziemi zajmują wody (oceany, morza, jeziora, rzeki) – lądy zajmują dwa razy mniejszą powierzchnię niż wody.

Powierzchnia wód i lądów Ziemia, woda, powietrze Powierzchnia wód i lądów

Pierwiastki występujące na Ziemi Ziemia, woda, powietrze Pierwiastki występujące na Ziemi

Przekrój Ziemi Ziemia, woda, powietrze Płaszcz ziemski Jądro wewnętrzne Górny płaszcz ziemski Jądro zewnętrzne Skorupa ziemska

Ziemia, woda, powietrze Woda

Ziemia, woda, powietrze Woda Woda, tlenek wodoru – związek chemiczny o wzorze H2O, występujący w warunkach standardowych w stanie ciekłym. W stanie gazowym wodę określa się mianem pary wodnej, a w stałym stanie skupienia – lodem. Słowo woda jako nazwa związku chemicznego może się odnosić do każdego stanu skupienia.

Woda na Ziemi Ziemia, woda, powietrze Woda jest na Ziemi bardzo rozpowszechniona. Występuje głównie w oceanach, które pokrywają 70,8% jej powierzchni, ale także w rzekach, jeziorach i w postaci stałej w lodowcach. Część wody znajduje się pod powierzchnią ziemi lub w atmosferze (chmury, para wodna). Woda naturalna w wielu przypadkach przed zastosowaniem musi zostać uzdatniona. Proces uzdatniania wody dotyczy zarówno wody pitnej jak i przemysłowej.

Rodzaje wód woda opadowa, np. deszczówka woda powierzchniowa np. rzeka Ziemia, woda, powietrze Rodzaje wód woda opadowa, np. deszczówka woda powierzchniowa np. rzeka woda źródlana woda słona np. morska woda słodka np. z jeziora gnojowica.

Zawartość soli w 1 kg wody z Morza Bałtyckiego. Ziemia, woda, powietrze Ciekawostki Najmniej zasolone morze to Morze Bałtyckie- 2-12‰, a najbardziej zasolone morze to Morze Martwe- średnio 280‰. Woda ma swoje święto – 22 marca. Zawartość soli w 1 kg wody z Morza Martwego. Zawartość soli w 1 kg wody z Morza Bałtyckiego.

Ziemia, woda, powietrze Powietrze

Przekrój atmosfery ziemskiej Co to jest powietrze ? Przekrój atmosfery ziemskiej Powietrze to jednorodna mieszanina gazów, stanowiąca atmosferę ziemską. Atmosfera chroni organizmy żywe Ziemi przed częścią wysokoenergetycznego promieniowania elektromagnetycznego i cząstkami promieniowania kosmicznego

Skład i właściwości powietrza Ziemia, woda, powietrze Skład i właściwości powietrza Skład procentowy powietrza Właściwości powietrza - bezbarwne; - bezwonne; - bez smaku; - ulega sprężeniu, rozprężeniu, skropleniu; - nie przewodzi prądu.

Naturalne zanieczyszczenia Ziemia, woda, powietrze Naturalne zanieczyszczenia Zanieczyszczenia powietrza są głównymi przyczynami globalnych zagrożeń środowiska, takich jak dziura ozonowa, kwaśne deszcze, czy efekt cieplarniany Najczęściej i najbardziej zanieczyszczają atmosferę: dwutlenek siarki, tlenki azotu oraz pyły.

Las po kwaśnych deszczach Ziemia, woda, powietrze Kwaśne deszcze Las po kwaśnych deszczach Kwaśne deszcze są to opady atmosferyczne, które zawierają kwasy wytworzone w reakcji wody z pochłoniętymi gazami, takimi jak: dwutlenek siarki, tlenki azotu, siarkowodór, chlorowodór, wyemitowanymi do atmosfery w procesach spalania paliw, produkcji przemysłowej, oraz czynników naturalnych.

Ziemia, woda, powietrze Erupcje wulkanów W gazach wulkanicznych emisja dwutlenku siarki rozprasza się w atmosferze w postaci aerozolu kwasu siarkowego, prowadzi do zmniejszenia dopływu promieniowania słonecznego, co pociąga za sobą ochłodzenie klimatu.

Zagrożenia dla człowieka Ziemia, woda, powietrze Zagrożenia dla człowieka Zanieczyszczenia powietrza są dla człowieka poważnym zagrożeniem. Wchłaniane przez ludzi głównie w trakcie oddychania mogą być przyczyną schorzeń układu oddechowego, a także zaburzeń reprodukcji i alergii.

Ochrona środowiska w Skórczu Ziemia, woda, powietrze Ochrona środowiska w Skórczu Mamy oczyszczalnie ścieków oraz pojemniki do segregowania śmieci, ale jest ich jeszcze za mało.

Autorzy Prezentację tworzyli: Bianek Anna Czyrzewski Sebastian Deliński Igor Kokoszyńska Ewa Migas Jakub Muchowski Fabian Osojca Iwona Śliwińska Marta Trun Alicja Wedeł Luiza Wsparcia udzielały: Osowska Magdalena Urmanin Martyna Opiekę sprawował: Michnikiewicz Sławomir