DANE INFORMACYJNE Nazwa szkoły: Gimnazjum w Rutkach ID grupy: 96/89_MP_G2 Kompetencja: Matematyczno-przyrodnicza Temat projektowy: I my jesteśmy w kosmosie Semestr/rok szkolny: IV/2011/2012

I my jesteśmy w kosmosie

Układ Słoneczny

Układ Słoneczny Układ Słoneczny – układ planetarny składający się ze Słońca i powiązanych z nim grawitacyjnie ciał niebieskich. Ciała te to osiem planet, ponad 160 znanych księżyców, pięć znanych planet karłowatych i miliardy małych ciał Układu Słonecznego, do których zalicza się planetoidy, komety, meteoroidy i pył międzyplanetarny.

Układ Słoneczny

Planety Układu słonecznego

Merkury Merkury – najmniejsza i najbliższa Słońcu planeta Układu Słonecznego. Jako planeta wewnętrzna znajduje się dla ziemskiego obserwatora zawsze bardzo blisko Słońca, dlatego jest trudna do obserwacji. Mimo to należy do planet widocznych gołym okiem i była znana już w starożytności. Merkurego dojrzeć można jedynie tuż przed wschodem lub tuż po zachodzie Słońca.

Wenus Wenus – druga według oddalenia od Słońca planeta Układ Słonecznego. Jest trzecim pod względem jasności ciałem niebieskim widocznym na niebie, po Słońcu i Księżycu. Ponieważ Wenus jest bliżej Słońca niż Ziemia, zawsze jest widoczna w niewielkiej odległości od niego. Na nocnym niebie jest widoczna tylko przez pewien czas przed wschodem Słońca lub po zachodzie Słońca. Nazywana jest także Gwiazdą Poranną (Jutrzenką) lub Gwiazdą Wieczorną. Wenus jest klasyfikowana jako planeta skalista i jest czasami nazywana „planetą bliźniaczą” albo „siostrą Ziemi” – ze względu na podobną wielkość, masę i skład chemiczny.

Ziemia Ziemia − trzecia, licząc od Słońca, a piąta co do wielkości planeta Układu Słonecznego. Pod względem średnicy, masy i gęstości jest to największa planeta skalista Układu. Ziemia, zamieszkana przez miliony gatunków, wliczając w to człowieka, jest jedynym znanym miejscem we Wszechświecie, na którym występuje życie.

Mars Mars – czwarta według oddalenia od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest planetą wewnętrzną z cienką atmosferą, o powierzchni usianej kraterami uderzeniowymi, podobnie jak powierzchnia Księżyca. Występują tu także inne rodzaje terenu, podobne do ziemskich: wulkany, doliny, pustynie i polarne czapy lodowe. Okres obrotu wokół własnej osi jest niewiele dłuższy niż Ziemi i wynosi 24,6229 godziny (24h37m22s). Na Marsie znajduje się najwyższa góra w Układzie Słonecznym – Olympus Mons i największy kanion – Valles Marineris. W przeciwieństwie do Ziemi, Mars jest geologicznie i tektonicznie nieaktywny.

Jowisz Jowisz – piąta w kolejności oddalenia od Słońca i największa planeta Układu Słonecznego. Jego masa jest nieco mniejsza niż jedna tysięczna masy Słońca, a zarazem dwa i pół raza większa niż łączna masa wszystkich innych planet w Układzie Słonecznym. Wraz z Saturnem, Uranem i Neptunem to gazowe olbrzymy, czasem nazywane również planetami jowiszowymi.

Saturn Saturn — gazowy olbrzym, szósta planeta Układu Słonecznego pod względem oddalenia od Słońca, druga po Jowiszu pod względem masy i wielkości. Charakterystyczną jego cechą są pierścienie, składające się głównie z lodu i w mniejszej ilości z odłamków skalnych. Obecnie znane są 62 naturalne satelity Saturna, z czego największy jest Tytan. We wnętrzu Saturna panują ciśnienie i temperatura, których nie udało się dotąd uzyskać w laboratoriach na Ziemi. Wnętrze gazowego olbrzyma najprawdopodobniej składa się z jądra z żelaza, niklu, krzemu i tlenu, otoczonego warstwą metalicznego wodoru, warstwy pośredniej ciekłego wodoru i ciekłego helu oraz zewnętrznej warstwy gazowej. Na Saturnie wieją wiatry o prędkości ok. 1800 km/h; są one silniejsze niż na Jowiszu.

Uran Uran − gazowy olbrzym, siódma w kolejności od Słońca planeta Układu Słonecznego. Jest także trzecią pod względem wielkości i czwartą pod względem masy planetą naszego systemu. Sir William Herschel ogłosił odkrycie planety w dniu 13 marca 1781 roku , po raz pierwszy w historii nowożytnej rozszerzając znane granice Układu Słonecznego. Uran to również pierwsza planeta odkryta przy pomocy teleskopu. Uran budową i składem chemicznym przypomina Neptuna, ale obie planety mają odmienną budowę i skład niż większe gazowe olbrzymy: Jowisz i Saturn. Atmosfera Urana składa się głównie z wodoru i helu.

Neptun Neptun – gazowy olbrzym, ósma, najdalsza od Słońca planeta w Układzie Słonecznym. Krąży wokół Słońca w odległości około 30 razy większej, niż dystans Ziemia-Słońce. Odkryto go 23 września 1846 r. Neptun jest jedyną planetą, której istnienie wykazano nie na podstawie obserwacji nieba, ale na drodze obliczeń matematycznych.

Ciekawostka Pluton – planeta karłowata, najjaśniejszy obiekt pasa Kuipera. Został odkryty w 1930 roku przez amerykańskiego astronoma Clyde'a Tombaugha. Od odkrycia do 2006 r. Pluton był uznawany za dziewiątą planetę Układu Słonecznego. 24 sierpnia 2006 r. Zgromadzenie Generalne Międzynarodowej Unii Astronomicznej w Pradze odebrało Plutonowi status planety, co oznacza, że w Układzie Słonecznym jest teraz tylko 8 planet.

Podstawowe pojęcia astronomiczne

Astronomia Astronomia - jedna z najstarszych nauk, której przedmiotem badań są ciała niebieskie, ich zbiorowiska oraz materia rozproszona w przestrzeni kosmicznej, a celem badań jest wyjaśnienie ich budowy, powstania i ewolucji.

Droga Mleczna Droga Mleczna – galaktyka spiralna z poprzeczką, w której znajduje się m.in. nasz Układ Słoneczny. Droga Mleczna inaczej nazywana jest Galaktyką. Zawiera od 100 do 400 miliardów gwiazd. Ma średnicę około 100 000 lat świetlnych i grubość ok. 12 000 lat świetlnych. Na niebie widziana jest jako jasna smuga przecinająca niebo. Najbogatsza w gwiazdy części Drogi Mlecznej leży w gwiazdozbiorze Strzelca, gdzie znajduje się centrum Galaktyki, oddalone jest ono od Układu Słonecznego o ok. 10 tys. parseków, tj. 32 600 lat świetlnych.

Galaktyki Galaktyki są ogromnymi układami gwiazd i materii międzygwiezdnej. Najmniejsze z nich zawierają około 100 000 gwiazd, natomiast największe posiadają do 3 bilionów gwiazd. Kształty galaktyk dzielą się na: eliptyczne, spiralne i nieregularne. Galaktyka ma kształt płaskiego dysku. Jest rozległa, ma około 100 000 lat świetlnych średnicy. Obraca się wokół własnej osi przy czym gwiazdy bliżej centrum szybciej dokonują pełnego obiegu. Nasze Słońce znajduje się w odległości 2/3 promienia od centrum galaktyki. Obiega je co 220 milionów lat.

Kometa Kometa jest to ciało niebieskie zbudowane z małego lodowo-śnieżnego jądra, rozległej gazowo-pyłowej otoczki i długiego warkocza. Porusza się w Układzie Słonecznym po eliptycznej orbicie. Najlepiej widoczna, gdy przelatuje w pobliżu Słońca.

Gwiazdy Gwiazdy to gorące rozżarzone kule gazowe, które powstają wewnątrz mgławic. Mogą się różnić rozmiarami, masą i temperaturą. Masy gwiazd zawierają się w przedziale od 1/20 do ponad 50 mas słonecznych, a temperatury sięgają od 3000 do ponad 50000 stopni Celsjusza. Barwa gwiazdy określana jest przez jej temperaturę: najgorętsze gwiazdy są niebieskie, a najchłodniejsze - czerwone. Słońce o temperaturze powierzchniowej 5 500 stopni Celsjusza jest żółte. Energia gwiazdy powstaje w reakcjach termojądrowych zachodzących w jądrze. Temperatura jądra Słońca wynosi ok. 15 miliardów stopni Celsjusza.

Gwiazdozbiory Jasno świecące gwiazdy tworzą na nocnym niebie możliwe do rozpoznania wzory pozwalające nam na orientowanie się na niebie. Te wzory gwiezdne nazywamy gwiazdozbiorami. Jednak w ramach danego gwiazdozbioru gwiazdy nie są ze sobą w żaden sposób powiązane. Akurat tak się składa, że leżą one na tym samym kierunku obserwacji w przestrzeni kosmicznej. Gwiazdy te tworzą przez kolejne stulecia te same wzory nie dlatego, że znajdują się stale w jednym miejscu, ale dlatego, że z powodu wielkiej odległości ich ruch nie może być zauważony (przynajmniej w większości przypadków).

Mgławice To obłoki gazu i pyłu wewnątrz galaktyk. Stają się widoczne dzięki świeceniu atomów gazu, odbiciu światła przez obłok lub zasłonięciu przezeń światła bardziej odległych obiektów. Dwa typy mgławic są związane z końcem ewolucji gwiazd: oba typy składają się z ekspandujących czyli rozszerzających się powłok gazowych. Mgławica planetarna to zewnętrzne warstwy gwiazdy odrzucone po "śmierci" jej jądra. Supernowa to zjawisko eksplozji w jądrze gwiazdy, któremu towarzyszy również odrzucenie materii z zewnętrznych warstw. Gwiazdy często tworzą układy nazywane gromadami. Gromady otwarte to luźno związane grupy liczące kilka tysięcy młodych gwiazd, które powstały w tym samym obłoku. Gromady kuliste to ciasno upakowane w przybliżeniu sferycznie grupy kilkuset tysięcy starszych gwiazd.

Mgławica Kraba Mgławica Eskimos

Orbita Orbita - droga, po której porusza się jedno ciało niebieskie, obracając się pod wpływem ciążenia wokół innego. W Układzie Słonecznym planety krążą wokół Słońca, a księżyce wokół planet, po drogach eliptycznych, chociaż orbita księżyca Neptuna, Trytona jest, z uwzględnieniem dokładności pomiaru, doskonale kołowa. Punkt na orbicie planety, asteroidu lub komety położony najbliżej Słońca nazywany jest jej perihelium, a punkt położony najdalej - aphelium. W wypadku księżyca lub sztucznego satelity okrążającego planetę lub inny księżyc, odpowiednie nazwy brzmią perigeum i apogeum. Ciała niebieskie o zbliżonych masach, w szczególności gwiazdy podwójne, mogą okrążać się nawzajem.

Planeta Planeta - ciało niebieskie o średnicy powyżej 1000km, krążące po orbicie wokół danej gwiazdy (np. dookoła Słońca) i świecące odbitym od niej blaskiem.

Planetoidy Planetoidy - ciała niebieskie mniejsze od planet, poruszające się po orbitach eliptycznych wokół Słońca, głównie w pasie leżącym pomiędzy orbitami Marsa i Jowisza. Planetoidy zbudowane są ze skał, świecą odbitym światłem słonecznym. Pierwszą planetoidę, Ceres, odkrył w 1801 J. Piazzi. Obecnie znanych ich jest kilka tysięcy. Najsłynniejsze z nich to planetoidy duże: wspomniana już Ceres (średnica 768 km), Pallas (489 km), Westa (385 km), Juno (193 km) oraz planetoidy okresowo zbliżające się do Ziemi: Ikar, Amor, Eros. Na uwagę zasługują również planetoidy tworzące grupę Trojańczyków - krążą one wokół Słońca w odległości równej odległości Jowisza, spełniając zarazem szczególne rozwiązanie zagadnienia trzech ciał. Przypuszcza się, że w Układzie Słonecznym istnieje w sumie kilkadziesiąt tysięcy planetoid.

Planetoida Ceres Planetoida Trojańska

Satelita Satelitą nazywamy ciało krążące po orbicie wokół ciała macierzystego o większej masie. Planety Układu Słonecznego są naturalnymi satelitami Słońca, a księżyce są naturalnymi satelitami planet. Istnieją również sztuczne satelity, które umieszcza się na orbicie wokół Ziemi, innej planety, księżyca lub Słońca, dla celów badawczych, obserwacyjnych lub komunikacyjnych.

Teleskop Teleskop - przyrząd służący do prowadzenia obserwacji wizualnych lub fotografowania obiektów astronomicznych: duża luneta astronomiczna (tzw. refraktor, inaczej: teleskop refrakcyjny) lub układ optyczny z obiektywem zwierciadlanym (tzw. reflektor, inaczej: teleskop zwierciadlany), względnie zwierciadlano-soczewkowym.

Wszechświat Wszechświat - zawiera wszystko co istnieje, od najmniejszych cząsteczek elementarnych po supergromady. Niewiadomo jak wielki jest wszechświat ale jego część dostępna obserwacji zawiera ok 100 miliardów galaktyk, a każda z nich średnio 100 miliardów gwiazd. Najszerszej akceptowaną teorią początku wszechświata jest teoria Wielkiego Wybuchu zapoczątkowanego silną eksplozją, która miała miejsce od 10 do 20 miliardów lat temu. Wszechświat składał się początkowo z bardzo gęstego gazu, który rozprężał się i stygł. Około miliona lat później gaz prawdopodobnie zaczął kondensować się w skupione zagęszczenia zwane protogalaktykami. Po 5 miliardach lat gaz w protogalaktykach był na tyle gęsty, że powstały tam galaktyki, a w nich zrodziły się gwiazdy. Galaktyki oddalały się od siebie i proces ten trwa do chwili obecnej, nazywany jest ekspansją wszechświata. Astronomowie nie wiedzą, czy wszechświat jest "zamknięty" i jego rozszerzanie zatrzyma się i zastąpi go kurczenie się, czy też jest "otwarty" i będzie rozszerzał się zawsze.

Zorza polarna Zorza polarna - świecenie górnych warstw atmosfery ziemskiej charakterystyczne dla obszarów arktycznych (zorza płn.) i antarktycznych (zorza płd.). Ma ona postać barwnych łuków, pasm, promieni, wstęg, draperii itp. Formy, położenie i jasność świecenia ulegają ciągłym zmianom. Dolna granica leży na wysokości 100 km, a rozciągłość pionowa wynosi 100-200 km (niekiedy dochodzi do 1000 km). Zorzy polarnej towarzyszą zaburzenia jonosferyczne.

„ABC obserwatora Układu Słonecznego”

Zasady obserwacji Układu Słonecznego Układ Słoneczny najlepiej obserwuje się w nocy, gdyż wtedy najlepiej widoczne są ciała niebieskie znajdujące się na nieboskłonie. Do obserwacji gwiazd najlepiej używać przyrządów optycznych, takich jak lornetka czy teleskop. Konieczne jest zapoznanie się z działaniem sprzętu używanego do obserwacji. Należy zapoznać się z położeniem poszczególnych ciał niebieskich na niebie, aby obserwując Układ Słoneczny mieć świadomość tego, co oglądamy w danym momencie. Trzeba zapoznać się z podstawowymi pojęciami astronomicznymi, aby wykazywać umiejętność nazywania obiektów astronomicznych.

„Astro Serwis”

Zaćmienie Słońca

Zaćmienie Słońca Zaćmienie Słońca powstaje, gdy Księżyc znajdzie się pomiędzy Słońcem a Ziemią i tym samym przesłoni światło słoneczne. Wyróżniamy następujące rodzaje zaćmień Słońca: częściowe całkowite obrączkowe hybrydowe

Zaćmienie częściowe Zaćmienie częściowe – występuje, gdy obserwator nie znajduje się wystarczająco blisko przedłużenia linii łączącej Słońce i Księżyc, by znaleźć się całkowicie w cieniu Księżyca, lecz na tyle blisko, że znajduje się w półcieniu.

Zaćmienie całkowite Zaćmienie całkowite – występuje, gdy obserwator znajduje się w cieniu Księżyca. W takim przypadku widoczna staje się korona słoneczna. W przypadku zaćmienia całkowitego, Księżyc przysłania całkowicie powierzchnię Słońca, ale nie przysłania korony słonecznej. Na kilka chwil przed całkowitym przesłonięciem Słońca przez Księżyc powstaje przepiękne zjawisko nazywane poetycko „pierścień z diamentem”.

Zaćmienie obrączkowe Zaćmienie obrączkowe (pierścieniowe) – występuje wtedy, gdy obserwator znajduje się bardzo blisko przedłużenia linii łączącej Słońce i Księżyc. W przypadku zaćmienia pierścieniowego rozmiary kątowe Księżyca są mniejsze niż rozmiary kątowe Słońca. Dzieje się tak wtedy, gdy zaćmienie ma miejsce w czasie, gdy Księżyc znajduje się w pozycji najbardziej oddalonej od Ziemi.

Zaćmienie hybrydowe Zaćmienie hybrydowe – zachodzi wówczas, gdy w pewnych miejscach Ziemi to samo zaćmienie jest całkowite, a w innych obrączkowe. Tylko około 5% wszystkich zaćmień jest hybrydowych.

Zaćmienie Księżyca

Zaćmienie Księżyca Rodzaje zaćmień Księżyca: całkowite częściowe Zaćmienie Księżyca zachodzi, gdy Ziemia znajduje się między Słońcem a Księżycem będącym w pełni i Księżyc "wejdzie" w stożek cienia Ziemi. Rodzaje zaćmień Księżyca: całkowite częściowe półcieniowe

Zaćmienie całkowite Jeżeli Księżyc krążąc dookoła Ziemi przejdzie cały przez stożek cienia całkowitego Ziemi, to promienie słoneczne przez pewien czas w ogóle nie dochodzą bezpośrednio do jego powierzchni. Cała powierzchnia Księżyca jest wtedy ciemna i jest to całkowite zaćmienie Księżyca.

Zaćmienie częściowe Zaćmienie częściowe następuje wtedy, gdy tylko część Księżyca przesunie się przez stożek cienia całkowitego Ziemi.

Zaćmienie półcieniowe Zaćmienie półcieniowe następuje wtedy, gdy Księżyc przesunie się tylko przez stożek półcienia Ziemi.

Gwiazdy i planety - aktualności

Odkryto dwie planety Amerykańska agencja kosmiczna NASA ogłosiła odkrycie po raz pierwszy aż dwóch planet tranzytujących koło gwiazdy podobnej do Słońca. Gwiazda, w pobliżu której znaleziono planety, otrzymała oznaczenie Kepler-9, a planety: Kepler-9b i Kepler-9c. Planety mają masy zbliżone do masy Saturna, a ich okresy orbitalne wynoszą 19 i 38 dni. Aby potwierdzić istnienie planet potrzebowano 7 miesięcy obserwacji. Dodatkowo naukowcy z NASA podejrzewają istnienie trzeciej tranzytującej planety koło gwiazdy Kepler-9. Planeta ta może mieć promień równy 1,5 promienia Ziemi i okrążać swoją gwiazdę co 1,6 dni. Potwierdzenie istnienia tej planety wymaga jednak jeszcze dalszych obserwacji.

Gwiazda Kepler-9 oraz planety: Kepler-9b i Kepler-9c

Gwiazda bombardująca planetę Przy użyciu Teleskopu Kosmicznego Chandra grupa astronomów dostrzegła bardzo ciekawe zjawisko. Znajdująca się około 880 lat świetlnych od nas gwiazda CoRoT-2a niemalże rozrywa orbitującą wokół niej planetę za pomocą niezwykle silnego promieniowania rentgenowskiego. Planeta CoRoT-2b znajduje się w odległości około 4,5 miliona kilometrów od swojej gwiazdy, co wynosi zaledwie 3% odległości Ziemi od Słońca. Gwiazda CoRoT-2a w ciągu sekundy wyrzuca w kierunku planety około 5 milionów ton materii przy użyciu niezwykle silnych promieni rentgenowskich. Co ciekawe, sama planeta może być winna takiemu stanowi rzeczy. Przez to bowiem, że znajduje się ona tak blisko gwiazdy, obraca się ona wokół niej bardzo szybko, przez co zwiększa jej aktywność magnetyczną, a zatem też siłę promieniowania rentgenowskiego.

Gwiazda bombardująca planetę

Najgorętsza planeta Astronomowie odkryli najgorętszą z poznanych do tej pory planet. Temperatura gazowego giganta jest większa niż temperatura niektórych gwiazd i dochodzi do 3200 stopni Celsjusza. Istnienie planety przewidywali już w 2006 r. naukowcy z Super Wide Angle Search for Planets (SuperWASP). Zaobserwowali okresowe spadki jasności gwiazdy, które mogły być spowodowane przez poruszającą się wokół niej planetę większą niż Jowisz. Przypuszczenia potwierdziły się w 2010 r. Naukowcy zaobserwowali zakłócenia w spektrum światła gwiazdy, które mogły być spowodowane jedynie wpływem planety. Z przeprowadzonych pomiarów wynika, że jej masa jest 4,5 razy mniejsza od Jowisza. Planeta została nazwana WASP-33b. Krąży po orbicie, której odległość od gwiazdy jest mniejsza niż 7 % dystansu jaki dzieli Merkurego od Słońca. Planeta okrąża ją w 29,5 godz. Nie jest to najmniejsza znana orbita, ale gwiazda wokół której porusza się WASP-33b jest jedną z najgorętszych, a jej temperatura dochodzi do 7160 °C – to znacznie więcej niż temperatura Słońca.

Najgorętsza planeta

Planety bez gwiazd Astronomowie odkryli nowy rodzaj planet o rozmiarach Jowisza, które poruszają się w przestrzeni kosmicznej z dala od światła gwiazd. Naukowcy twierdzą, że te samotne światy zostały wyrzucone z rozwijających się układów planetarnych. Odkrycie to jest efektem współpracy naukowców z Japonii i Nowej Zelandii, którzy przeskanowali centralną część naszej galaktyki i odkryli 10 dryfujących planet o masach zbliżonych do masy Jowisza. Te odizolowane obiekty, zwane także planetami-sierotami, do tej pory pozostawały niewykryte. Podczas wcześniejszych obserwacji odkryto także inne dryfujące podobne do planet obiekty o masach trzykrotnie większych od masy Jowisza. Te małe, ciemne kule, zwane brązowymi karłami, powstają z chmury zapadającego się gazu i pyłu. Jednak masa tej materii jest zbyt mała, by zapoczątkować reakcje termojądrowe i zacząć świecić. Ocenia się, że najmniejsze brązowe karły są wielkości dużych planet. Niektóre planety mogły znaleźć się z dala od gwiazd, ponieważ zostały wyrzucone z rozwijających się, turbulentnych układów planetarnych w wyniku bliskiego spotkania z innym planetami lub gwiazdami. Nie maja one gwiazdy wokół której mogłyby krążyć, więc możliwe jest, że krążą, tak jak Słońce i inne gwiazdy, wokół centrum galaktyki.

Planety bez gwiazd

Kometa Halleya

Kometa Halleya Kometa Halleya – najbardziej znana kometa krótkookresowa. Nazwa pochodzi od nazwiska astronoma Edmunda Halleya, który na początku XVIII wieku badał zapiski o pojawianiu się komet z lat 1456 - 1682 i w 1705 roku przewidział ponowne pojawienie się tej komety w 1758 roku. W pobliżu Słońca kometa Halleya traci podczas każdego przelotu około 250 mln ton swojej materii, na podstawie czego szacuje się, że będzie istnieć przez kolejne 170 000 lat. Jądro komety Halleya jest bryłą o wymiarach 16×8×8 km. Jest zbudowane ze skał, lodu oraz nieznanego materiału organicznego, odpornego na wysokie temperatury. Powierzchnię komety pokrywają wzgórza, doliny i kratery. Znajduje się tam gruba, ciemna skorupa o nieznanym składzie chemicznym. Kometa Halleya krąży po wydłużonej eliptycznej orbicie wokół Słońca. Okres obiegu wynosi średnio 76 lat.

Kometa Halleya

Centrum Nauki Kopernik

Centrum Nauki Kopernik Centrum Nauki Kopernik – centrum nauki założone w 2005 w Warszawie, którego celem jest promowanie nowoczesnej komunikacji naukowej. Zwiedzający mogą poznawać prawa nauki poprzez samodzielne przeprowadzanie doświadczeń na interaktywnych wystawach. Centrum jest instytucją, powołaną i finansowaną przez Miasto Stołeczne Warszawa, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej. Pierwszy moduł budynku Centrum został otwarty 5 listopada 2010 roku wraz z pięcioma galeriami (Świat w ruchu, Człowiek i środowisko, Korzenie cywilizacji, Strefa światła, Bzzz!); RE: generację - galerię dla młodzieży udostępniono zwiedzającym 3 marca 2011 roku; planetarium Niebo Kopernika - 19 czerwca, Park Odkrywców - 15 lipca. Laboratoria będą oddane publiczności jeszcze w 2011 roku.

Nasze podboje w Centrum Kopernika

Skaczący pierścień Dlaczego pierścień przecięty nie skacze, a nieprzecięty skacze, oczywiście po włączeniu prądu? Tajemnica tkwi w prądach wirowych. Prąd wirowy powoduje powstawanie indukowanego pola magnetycznego, które przeciwdziała zmianom pierwotnego pola magnetycznego zgodnie z prawem Lenza. Wraz ze wzrostem natężenia pola magnetycznego bądź przewodności właściwej przewodnika lub im szybciej zmienia się pole magnetyczne, na którego działanie wystawiony jest przewodnik, tym silniej indukują się prądy wirowe.

Kula magnetyczna

Mini kino

Bęben

Obserwacja fal dźwiękowych

Zabawa w przelewanie

Kino 5D Extreme Kino 5D - polska sieć kin 3D z efektami specjalnymi. Dla określenia sieci tych kin używana jest nazwa “Kino 5D Extreme”. Kina zlokalizowane są głównie w centrach rozrywkowo – handlowych, rzadziej w tematycznych parkach rozrywki. Kino 5D może pokazać każdy film, nawet tradycyjny dwuwymiarowy, jednak dopiero trójwymiarowy obraz 3D, zsynchronizowany z efektami specjalnymi daje iluzję rzeczywistości i uczestniczenia w akcji filmu.

Nasze doświadczenia

Bibliografia Strony internetowe: www.wikipedia.pl www.google.pl Literatura: Roman Grzybowski „Fizyka i astronomia 2” 2007 Maria Rozenbajgier, Ryszard Rozenbajgier, Jerzy M. Kreiner „Fizyka dla gimnazjum” 1999 Grażyna Francuz-Ornat, Teresa Kulawik, Maria Nowotny-Różańska „Fizyka i astronomia 4” 2000 Anna Kaczorowska „Fizyka dla klasy 7 szkoły podstawowej” 1997 Anna Kaczorowska „Fizyka i astronomia 2” 2000

Dziękujemy za uwagę