TIK w szkole podstawowej Konferencja regionalna projektu „Wdrożenie podstawy programowej kształcenia ogólnego w przedszkolach i szkołach” TIK w szkole podstawowej PRAWA AUTORSKIE W SZKOLE

Aktem prawnym obowiązującym w zakresie prawa autorskiego jest Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Reguluje ona zarówno formy korzystania z utworów przez instytucje oświatowe, jak i przez uczniów i nauczycieli poza szkołą.

PRZEDMIOT PRAWA AUTORSKIEGO Strony internetowe www Programy komputerowe, multimedialne Materiały pisane Materiały audiowizualne Materiały fotograficzne i plastyczne A także: projekty, szkice, antologie i opracowania jeśli mają twórczy charakter

Ochroną nie są objęte: Akty normatywne lub ich urzędowe projekty Urzędowe dokumenty, materiały, znaki i symbole Proste informacje prasowe Odkrycia (np. twierdzenia i odkrycia fizyczne i chemiczne) Idee Procedury (np. biurowe) Metody i zasady działania Koncepcje matematyczne

Prawa osobiste i majątkowe. Do praw osobistych zalicza się: prawo do autorstwa utworu, prawo do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem, prawo do integralności utworu, prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu. Są to prawa niezbywalne. Do praw majątkowych zalicza się: prawo do korzystania z utworu, rozporządzania nim oraz do wynagrodzenia za korzystanie z niego przez inne osoby. Są to prawa zbywalne – do ich przejścia na inny podmiot może dojść bądź na podstawie umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych, umowy licencyjnej bądź w drodze dziedziczenia. Prawa te wygasają po upływie siedemdziesięciu lat od śmierci twórcy lub ostatniego ze współtwórców.

W określonych warunkach działa tzw. ZEZWOLENIE AUTORA NA KORZYSTANIE Z JEGO DZIEŁA. W określonych warunkach działa tzw. DOZWOLONY UŻYTEK musi to być utwór już rozpowszechniony należy wskazać twórcę i źródło pochodzenia utworu

ROZPOWSZECHNIENIE CUDZEGO WIZERUNKU A ZEZWOLENIE. Rozpowszechnianie w mediach cudzego wizerunku wymaga zezwolenia osoby przedstawionej. Od tej zasady istnieją wyjątki dotyczące: osób powszechnie znanych, jeśli wizerunek wykonano w związku z pełnieniem przez te osoby funkcji publicznej, osób, których wizerunek stanowi jedynie tło, szczegół całości np. zgromadzenia, krajobrazu, imprezy publicznej.

SZKOŁA jako instytucja oświatowa może korzystać z utworów w celach dydaktycznych na szczególnych zasadach. Uprawnienia te mieszczą się w tzw. użytku publicznym. Nauczyciele mogą wykorzystywać cudzy utwór bez potrzeby uzyskania zezwolenia jego autora i bez stosownej opłaty.

można korzystać z całego utworu, zwielokrotnić można tylko jego fragment, można ten fragment przetłumaczyć, można korzystać z programów radiowych i telewizyjnych i je zwielokrotniać (we fragmentach) poprzez: korzystanie w czasie rzeczywistym lub po uprzednim nagraniu.

Zawsze należy podać twórcę i źródło pochodzenia utworu. korzystając np. z encyklopedii trzeba podać jej tytuł, wydawcę, miejsce i rok wydania oraz stronę, korzystając z artykułu: imię i nazwisko autora, tytuł czasopisma, rocznik, nr zeszytu, strony, korzystając z nadania, trzeba poinformować skąd pochodzi, podać nazwę organizacji radiowej lub telewizyjnej i datę nadania, wykorzystując materiały z Internetu należy podać autora, stronę WWW oraz datę wersji tej strony.

Programy komputerowe są całkowicie wyłączone spod omawianej regulacji. Nie można z nich nawet w celach dydaktycznych korzystać ani ich zwielokrotniać bez określonej licencji.

PRAKTYKA: można tworzyć prezentacje multimedialne, które zawierają cudze utwory i wykorzystać je na zajęciach w szkole, jeżeli chcemy je umieszczać na stronie internetowej , musimy uzyskać zgodę wszystkich autorów dzieł użytych w prezentacji, w szkole może działać radiowęzeł szkolny, odbiór nie może być jednak poza budynkiem, można wykorzystać cudze utwory podczas imprez szkolnych, nikt nie może z tego czerpać korzyści majątkowych,

REASUMUJĄC: wszystkie szkoły i przedszkola mogą w procesie nauczania wykorzystywać utwory chronione prawem autorskim – bez czekania na udzielenie zezwolenia ich autorów i bez wnoszenia opłat. dla celów dydaktycznych można korzystać z utworów oryginalnych oraz w tłumaczeniu, ale tylko z utworów rozpowszechnionych i zwielokrotniać tylko utwory rozpowszechnione w fragmentach. utwór można zwielokrotniać różnymi technikami (poza programami komputerowymi). można korzystać z programów radiowych i telewizyjnych i je zwielokrotniać (we fragmentach). korzystanie z utworów lub ich zwielokrotnianie może być wyłącznie nieodpłatne. należy wykorzystać utwory w sposób możliwie najmniej uciążliwy dla ich twórcy.

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ katarzyna.sopolinska@gmail.com