Związki frazeologiczne Opracowała: Katarzyna Semla SP-5 Żywiec
Związki frazeologiczne - połączenia wyrazów stanowiące całość znaczeniową, charakterystyczne dla danego języka.
ŹRÓDŁA FRAZEOLOGIZMÓW Biblia Historia Mitologia ŹRÓDŁA FRAZEOLOGIZMÓW Legendy Życie codzienne Literatura Anegdoty
PODZIAŁ ZWIĄZKÓW FRAZEOLOGICZNYCH ZWROTY – Są to te związki, których jeden człon jest czasownikiem (np. Spocząć na laurach) WYRAŻENIA – Związki, w których żaden człon nie jest czasownikiem (np. Złota rączka) FRAZY – Związki które same w sobie tworzą zdanie lub równoważnik zdania (np. Wpadł jak śliwka w kompot)
FRAZEOLOGIZMY MOŻEMY PODZIELIĆ NA WIELE GRUP TEMATYCZNYCH ZWIERZĘTA KOLORY CIAŁO LAS ZIMA MIASTA SZKOŁA MIESZKANIE I wiele innych …
PSIE PRZYKŁADY Żyć jak pies z kotem Pies ogrodnika Kupić coś za psi grosz Wierny jak pies Zabierać się do czegoś jak pies do jeża Czuć się jak zbity pies
I INNE ZWIERZAKI Niedźwiedzia przysługa Zapomniał wół jak cielęciem był Przyszła koza do woza Siedzieć jak mysz pod miotłą Jajko mądrzejsze od kury Ronić krokodyle łzy Mieć węża w kieszeni Dumy jak paw Wilk syty i owca cała Żółwie tempo
RÓWNIEŻ PTASIE POWIEDZONKA… Ranny ptaszek Stroić się w cudze piórka Wpatrywać się jak sroka w gnat Kura domowa Iść gęsiego Trafiło się jak ślepej kurze ziarno Jedna jaskółka wiosny nie czyni Lepszy wróbel w garści niż gołąb na dachu
PRZYKŁADY Z MIAST Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu Londyńska mgła Paryski szyk Wersal Krakowski centuś Krakowskim targiem Życie jak w Madrycie
TROSZKĘ ZIMY Zostawić kogoś na lodzie Mieć forsy jak lodu Zmarznąć na kość Coś idzie jak po grudzie Wystroić się jak choinka Pasuje jak kwiatek do kożucha
MIESZKANIOWE POWIEDZONKA Wyłożyć karty na stół Walka o stołki Być przykutym do łóżka Patrzeć w kogoś jak w obraz Gadać do lampy Pisać do szuflady Brać kogoś na dywanik
ANATOMIA CZŁOWIEKA Mieć mocne plecy Leżeć do góry brzuchem Wstać lewą noga Mieć nosa Mieć dwie lewe ręce Podać komuś pomocną dłoń Mieć serce w gardle Mieć coś na końcu języka Machnąć na coś ręką Mieć klapki na oczach
MAMY POWIEDZONKA Z GŁOWY Być czyimś oczkiem w głowie Coś komuś chodzi po głowie Walić głową w mur Włos się jeży na głowie Mieć olej w głowie Chować głowę w piasek Ciosać komuś kołki na głowie SZKOLNE WYMÓWKI, czyli… Paluszek i główka …. Przejść twardą szkołę Nauczyciel – piła Czego się Jaś nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał
SĄ TEŻ I LEŚNE Im dalej w las, tym więcej drzew Nie szkoda róż, gdy płoną lasy W tym sęk Głuchy jak pień
ŚWIAT KOLORÓW Biały kruk Czerwony jak burak Złota rączka Mieć zielone światło Wpaść w czarną rozpacz Mieć złote serce Myśleć o niebieskich migdałach Być na szarym końcu
A CO Z INNYMI JĘZYKAMI? IDIOMY- zwroty i wyrażenia o stałym składzie słów, rozumiane w sposób przenośny, nieprzetłumaczalne na inny język. I jumped out of my skin. I lost my head. I’m on my last legs. Dry as a bone. It made my blood boil. A oto polskie odpowiedniki. Spróbujcie dopasować: Suchy jak pieprz. Tracę głowę. Wyskoczyłem ze skóry. Krew mi się gotuje. Nie czuję nóg.
TO DLA WAS BUŁKA Z MASŁEM, CZYLI … A PIECE OF CAKE: Spróbujcie określić związkami frazeologicznymi następujące sytuacje: Bez trosk i kłopotów, bezpiecznie i szczęśliwie; Bardzo krótka, zła pamięć; Mówić wprost, niczego nie ukrywając; Słuchać czegoś, czego się nie rozumie; Zostać pozbawionym złudzeń, być przywołanym do rzeczywistości, otrzeźwionym; Doświadczać cierpienia, poważnych kłopotów (bibl.)
Jakie to frazeologizmy?
Dziękuję za uwagę. Od dziś związki frazeologiczne będą dla was z pewnością nie piętą Achillesa, ale kaszką z mlekiem!!! W prezentacji wykorzystano materiały zamieszczone w miesięczniku „Kumpel” 2006.