PLANETY UKŁADU SŁONECZNEGO Elżbieta Kuśmierz

MERKURY

Mały skalisty glob o wielkim i gęstym jądrze, Merkury, jest planetą najbliższą Słońcu. Nie ma atmosfery, a większość jego powierzchni pokrywają liczne kratery. Różnice temperatur pomiędzy dniem i nocą mogą przewyższać 600oC.

Merkury: dane liczbowe Liczba księżyców – 180 do + 430ºC Temperatura na powierzchni 4878 km Średnica równikowa 58,7 dni ziemskich Okres obrotu 88 dni ziemskich Okres obiegu wokół Słońca 57,9 milionów km Średnia odległość od Słońca

WENUS

Skalista planeta o gęstej atmosferze, Wenus, prawie dorównuje rozmiarom Ziemi. Środowisko na powierzchni planety jest ekstremalnie wrogie – intensywny żar, miażdżące ciśnienie i duszące powietrze (ok. 96% CO2).

Wenus: dane liczbowe Liczba księżyców 480ºC Temperatura na powierzchni Liczba księżyców 480ºC Temperatura na powierzchni 12102 km Średnica równikowa 243 dni ziemskich Okres obrotu 224,7 dni ziemskich Okres obiegu wokół Słońca 108,2 milionów km Średnia odległość od Słońca

ZIEMIA

Ziemia jest wyjątkowa w Układzie Słonecznym Ziemia jest wyjątkowa w Układzie Słonecznym. Ma taki zakres temperatur, który pozwala istnieć skroplonej wodzie, jedynie Ziemia otoczona jest atmosferą bogatą w tlen. Czynniki te spowodowały, że na skalistej planecie pojawiło się życie.

Ziemia: dane liczbowe 1 Liczba księżyców – 70 do + 55ºC Temperatura na powierzchni 12756 km Średnica równikowa 23,93 godzin Okres obrotu 365,25 dni Okres obiegu wokół Słońca 149,6 milionów km Średnia odległość od Słońca

MARS

Czerwona Planeta, Mars, jest chłodnym pustynnym światem z rozrzedzoną atmosferą. Ma wiele cech przypominających Ziemię, np. polarne czapy lodowe. Czerwony kolor planety pochodzi od obecności tlenku żelaza.

Mars: dane liczbowe 2 Liczba księżyców – 120 do + 25ºC Temperatura na powierzchni 6786 km Średnica równikowa 24,62 godzin Okres obrotu 687 dni ziemskich Okres obiegu wokół Słońca 227,9 milionów km Średnia odległość od Słońca

JOWISZ

Największa z planet, Jowisz, zawiera w sobie 2,5 razy więcej masy niż wszystkie inne planety razem wzięte. Płaszcz zimnego, skroplonego gazu (90% wodoru) zlewa się z gęstą atmosferą (główny jej składnik to amoniak).

Jowisz: dane liczbowe 16 Liczba księżyców – 150ºC Temperatura w górnej warstwie chmur 142984 km Średnica równikowa 9,84 godzin Okres obrotu 11,86 dni ziemskich Okres obiegu wokół Słońca 778,3 milionów km Średnia odległość od Słońca

SATURN

Znany ze swoich wspaniałych pierścieni, Saturn jest drugą co do wielkości planetą. Podobnie jak Jowisz, Saturn także jest gazowym olbrzymem (94% wodoru). Średnia gęstość planety jest mniejsza od gęstości wody.

Saturn: dane liczbowe 18 Liczba księżyców – 180ºC Temperatura w górnej warstwie chmur 120536 km Średnica równikowa 10,23 godzin Okres obrotu 29,46 lat ziemskich Okres obiegu wokół Słońca 1427 milionów km Średnia odległość od Słońca

URAN

Zimny gazowy gigant, Uran posiada w atmosferze zmrożone obłoki metanu Zimny gazowy gigant, Uran posiada w atmosferze zmrożone obłoki metanu. Planeta, jej pierścienie i orbity księżyców nachylone są o 98o do płaszczyzny orbity. Okrążają Słońce „tocząc” się na swoim boku.

Uran: dane liczbowe 15 Liczba księżyców – 210ºC Temperatura na powierzchni chmur 51118 km Średnica równikowa 17,9 godzin Okres obrotu 84 lata ziemskie Okres obiegu wokół Słońca 2871 milionów km Średnia odległość od Słońca

NEPTUN

Najbardziej odległy z gazowych gigantów, Neptun, jest niemal bliźniakiem Urana. Dostrzeżony na niebie dopiero w 1846 roku. Metan daje atmosferze planety niebieski odcień.

Neptun: dane liczbowe 8 Liczba księżyców – 220ºC Temperatura na powierzchni chmur 49528 km Średnica równikowa 19,2 godzin Okres obrotu 164,8 lat ziemskich Okres obiegu wokół Słońca 4497 milionów km Średnia odległość od Słońca

PLUTON

Najodleglejszy spośród planet, Pluton wraz ze swoim księżycem Charonem tworzą układ podwójny. Orbita Plutona jest nachylona pod kątem 17o. Pluton jest bliżej Słońca niż Neptun na długości ok. 10% swojej orbity

Pluton: dane liczbowe 1 Liczba księżyców – 230ºC Temperatura na powierzchni 2300 km Średnica równikowa 6,38 dni ziemskich Okres obrotu 248,5 lat ziemskich Okres obiegu wokół Słońca 5913,5 milionów km Średnia odległość od Słońca

Bibliografia: Carole Stott i Clint Twist – „Miniencyklopedia KOSMOS”; Muza S.A., 1996 „Nowe Horyzonty – Encyklopedia Wszechświata”; Optimus Pascal, 1997