Podstawa programowa nauczania fizyki: ogólne założenia zmian podstawy programowej wymagania doświadczalne, a szkolne laboratoria fizyczne jak organizować edukację z fizyki?

Podstawa programowa to zapis tego, czego państwo zobowiązuje się nauczyć przeciętnie uzdolnionego ucznia Podstawa programowa opisuje efekty kształcenia po każdym etapie edukacji – krajowa struktura kwalifikacji (European Qualification Framework) Nowa podstawa programowa zastąpi także standardy wymagań egzaminacyjnych

Wymagania ogólne – opisują cele kształcenia Efekty kształcenia wyrażone są w języku wymagań na koniec każdego etapu kształcenia. Wymagania ogólne – opisują cele kształcenia Wymagania szczegółowe – opisują treści kształcenia I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązywania prostych zadań obliczeniowych posługuje się pojęciem prędkości do opisu ruchu; przelicza jednostki prędkości; stosuje do obliczeń związek między masą ciała, przyspieszeniem i siłą; Wymagania szczegółowe

Wymagania edukacyjne są wspólne dla różnych odbiorców, w szczególności dla: ucznia nauczyciela autorów podręczników autorów arkuszy sprawdzianów i egzaminów zewnętrznych

Główne założenia reformy programowej w gimnazjum i liceum + I KLASA LICEUM fizyka „jakościowa” KLASA II i ½ III LICEUM fizyka „ilościowa” przeznaczenie przynajmniej pierwszych czterech lat tego cyklu na jednakowy dla wszystkich, pełny kurs kształcenia ogólnego, obejmującego wszystkie podstawowe obszary wiedzy skrócenie przygotowania do matury z 2,5 lat do 1,5 roku

Wykorzystanie wiedzy fizycznej w praktyce życia codziennego. STARA NOWA Wykorzystanie wiedzy fizycznej w praktyce życia codziennego. I. Wykorzystanie wielkości fizycznych do opisu poznanych zjawisk lub rozwiązywania prostych zadań obliczeniowych Umiejętność prezentowania wyników własnych obserwacji, eksperymentów i przemyśleń. II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków z otrzymanych wyników Poznanie podstawowych praw opisujących przebieg zjawisk fizycznych i astronomicznych w przyrodzie III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykłady zjawisk opisanych za pomocą poznanych praw i zależności fizycznych Budzenie zainteresowań prawidłowościami świata przyrody IV. Posługiwanie się informacjami pochodzącymi z analizy przeczytanych tekstów (w tym popularno-naukowych)

Gimnazjum Ruch prostoliniowy i siły Energia Właściwości materii Elektryczność Magnetyzm Ruch drgający i fale Fale elektromagnetyczne i optyka Wymagania przekrojowe Wymagania doświadczalne

Co ubyło? Ruchy krzywoliniowe Zasada zachowania pędu Loty kosmiczne Natura światła Urządzenia do przekazywania informacji IV etap edukacji – zakres podstawowy Grawitacja i elementy astronomii Fizyka atomowa Fizyka jądrowa

IV etap – zakres rozszerzony Ruch punktu materialnego Mechanika bryły sztywnej Energia mechaniczna Grawitacja Termodynamika Ruch harmoniczny i fale mechaniczne Pole elektryczne Prąd stały Magnetyzm, indukcja magnetyczna Fale elektromagnetyczne i optyka Fizyka atomowa i kwanty promieniowania elektromagnetycznego

Gimnazjum 8. Wymagania przekrojowe. Uczeń: opisuje przebieg i wynik przeprowadzanego doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych przyrządów, wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny; wyodrębnia zjawisko z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku doświadczenia; szacuje rząd wielkości spodziewanego wyniku i ocenia na tej podstawie wartości obliczanych wielkości fizycznych; przelicza wielokrotności i podwielokrotności (przedrostki mikro-, mili-, centy-, hekto-, kilo-, mega-); przelicza jednostki czasu (sekunda, minuta, godzina, doba); rozróżnia dane i szukane; odczytuje dane z tabeli i zapisuje dane w formie tabeli;

rozpoznaje proporcjonalność prostą na podstawie danych liczbowych lub na podstawie wykresu oraz posługuje się proporcjonalnością prostą; sporządza wykres na podstawie danych z tabeli (oznaczenie wielkości i skali na osiach) a także odczytuje dane z wykresu; rozpoznaje zależność rosnącą i malejącą na podstawie danych z tabeli lub na podstawie wykresu oraz wskazuje wielkość maksymalną i minimalną; posługuje się pojęciem niepewności pomiarowej; zapisuje wynik pomiaru lub obliczenia fizycznego jako przybliżony (z dokładnością do 2-3 cyfr znaczących); planuje doświadczenie lub pomiar, wybiera właściwe narzędzia pomiaru; mierzy: czas, długość, masę, temperaturę, napięcie elektryczne, natężenie prądu.

9. Wymagania doświadczalne W trakcie nauki w gimnazjum uczeń obserwuje i opisuje jak najwięcej doświadczeń. Nie mniej niż połowa doświadczeń opisanych poniższej powinna zostać wykonana samodzielnie przez uczniów w grupach, pozostałe doświadczenia – jako pokaz dla wszystkich, wykonany przez wybranych uczniów pod kontrolą nauczyciela.

Uczeń: wyznacza gęstość substancji z jakiej wykonano przedmiot w kształcie prostopadłościanu, walca lub kuli za pomocą wagi i linijki; wyznacza prędkość przemieszczania się (np. w czasie marszu, biegu, pływania, jazdy rowerem) za pośrednictwem pomiaru odległości i czasu; dokonuje pomiaru siły wyporu za pomocą siłomierza (dla ciała wykonanego z jednorodnej substancji o gęstości większej od gęstości wody); wyznacza masę ciała za pomocą dźwigni dwustronnej, innego ciała o znanej masie i linijki;

wyznacza ciepło właściwe wody za pomocą czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy (przy założeniu braku strat); demonstruje zjawisko elektryzowania przez tarcie oraz wzajemnego oddziaływania ciał naładowanych; buduje prosty obwód elektryczny według zadanego schematu (wymagana jest znajomość symboli elementów: ogniwo, opornik, żarówka, wyłącznik, woltomierz, amperomierz); wyznacza opór elektryczny opornika lub żarówki za pomocą woltomierza i amperomierza;

wyznacza moc żarówki zasilanej z baterii za pomocą woltomierza i amperomierza; demonstruje działanie prądu w przewodzie na igłę magnetyczną (zmiany kierunku wychylenia przy zmianie kierunku przepływu prądu, zależność wychylenia igły od pierwotnego jej ułożenia względem przewodu); demonstruje zjawisko załamania światła (zmiany kąta załamania przy zmianie kąta padania – jakościowo);

wyznacza okres i częstotliwość drgań ciężarka zawieszonego na sprężynie oraz okres i częstotliwość drgań wahadła matematycznego; wytwarza dźwięk o większej i mniejszej częstotliwości od danego dźwięku za pomocą dowolnego drgającego przedmiotu lub instrumentu muzycznego; wytwarza za pomocą soczewki skupiającej ostry obraz przedmiotu na ekranie, odpowiednio dobierając doświadczalnie położenie soczewki i przedmiotu.

Doświadczenia typu wyznaczanie (lub mierzenie) Etapy: zrozumienie, planowanie rozwiązania, potrzebne środki, wykonanie, sprawdzenie wyników, obliczenia, jednostki w układzie SI, refleksja nad rozwiązaniem. Wyznacz wartości: gęstość substancji prędkość przemieszczenia masę ciała ciepło właściwe wody opór elektryczny moc żarówki okres i częstotliwość drgań Dokonaj pomiaru: siły wyporu

Doświadczenia jakościowe (problemowe) Etapy: przewidywanie zjawiska, planowanie czynności, potrzebne środki, wykonanie i obserwacja, wyjaśnienie zjawiska, refleksja nad rozwiązaniem. Rola pytań dydaktycznych (pytania rozstrzygnięcia, pytania dopełnienia, pytania o przyczynę, o skutek, o rodzaj zależności. Użyte „czasowniki operacyjne”: demonstruje (zjawisko elektryzowania przez tarcie …) demonstruje (działanie prądu w przewodniku na igłę …) demonstruje (zjawisko załamania światła …) buduje (prosty obwód elektryczny według schematu …) wytwarza (dźwięk o większej i mniejszej częstotliwości …) wytwarza (za pomocą soczewki skupiającej ostry obraz …)

Każdy zestaw doświadczalny powinien zawierać: „Wyznacza gęstość substancji, z jakiej wykonano przedmiot w kształcie prostopadłościanu, walca lub kuli za pomocą wagi i linijki” Pomiar średnicy walca: Zestaw doświadczalny: Każdy zestaw doświadczalny powinien zawierać:

Wyznacza ciepło właściwe wody za pomocą czajnika elektrycznego lub grzałki o znanej mocy (przy założeniu braku strat) !!! BEZPIECZEŃSTWO UCZNIÓW NA LEKCJI !!! ODPOWIEDZIALNOŚĆ NAUCZYZIELA Bezpieczna grzałka Rezystor 4,7 Ω / 10 W

Demonstruje działanie prądu w przewodzie na igłę magnetyczną (zmiany kierunku wychylenia przy zmianie kierunku przepływu prądu, zależność wychylenia igły od pierwotnego jej ułożenia względem przewodu) Doświadczenie Oersteda Zwojnica z kompasami KLIKNIJ na rysunek - pokaz doświadczenia

Demonstruje zjawisko załamania światła (zmiany kąta załamania przy zmianie kąta padania – jakościowo) Wytwarza dźwięk o większej i mniejszej częstotliwości od danego dźwięku za pomocą dowolnego drgającego przedmiotu lub instrumentu muzycznego kliknij na rysunek

Informacje na temat sposobów wdrażania zmian programowych można znaleźć w poradnikach umieszczonych w witrynie http://www.reformaprogramowa.men.gov.pl/ Uczniowie gimnazjum powinni mieć w poszczególnych klasach od 30 do 33 godzin zajęć tygodniowo W oddziałach, w których liczba uczniów przekracza 30, połowa zajęć wymagających ćwiczeń, w tym laboratoryjnych prowadzona jest w grupach

Blok przyrodniczy - doświadczalny Fizyka - 130 godzin 90 h (1 + 2 + 1) – zajęcia klasowo–lekcyjne Doświadczenia – propozycje (II klasa) 2 godziny fizyki razem w ciągu całego roku, nauczyciel sam ustala „14” zajęć na doświadczenia (mogą być 2-godzinne)

Dziękuję Państwu za uwagę! Informacje na temat sposobów wdrażania zmian programowych można znaleźć w poradnikach umieszczonych w witrynie http://www.reformaprogramowa.men.gov.pl Dziękuję Państwu za uwagę!