Argumentacja jako proces poznawczy Argumentacja jako proces poznawczy. Możliwości formalnej reprezentacji przekonań będących przedmiotem perswazji. Katarzyna Budzyńska Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Wydział Filozofii Chrześcijańskiej

Formalizacja argumentacji Poznawcza wartość argumentacji Istota argumentacji Formalizacja argumentacji Poznawcza wartość argumentacji

I. Istota Argumentacji

Elementy konstytuujące argumentację prostą: I. Istota Argumentacji Elementy konstytuujące argumentację prostą: niezgoda obrona przekonywanie konkretniej

argumenty do obrony opinii I. Istota Argumentacji niezgoda = różnica opinii obrona = argumenty do obrony opinii przekonywanie = intencja przekonania do opinii potrzebujemy

Proponent vs Oponent Audytorium I. Istota Argumentacji Warunki (1) i (3) wskazują na integralną rolę użytkowników języka w argumentacji: (1): dwie strony o odmiennych poglądach Proponent vs Oponent (3): grupa przekonywana Audytorium pytanie

ten, kto ma odmienne zdanie = ten, kogo przekonujemy? I. Istota Argumentacji Oponent = Audytorium? czyli: ten, kto ma odmienne zdanie = ten, kogo przekonujemy?

Funkcje użytkowników języka w argumentacji: I. Istota Argumentacji Funkcje użytkowników języka w argumentacji: Proponent = Oponent = Audytorium Proponent  Oponent = Audytorium Proponent  Oponent  Audytorium konkretniej

niezgoda = różnica opinii = Proponent ma inną opinię niż Oponent I. Istota Argumentacji niezgoda = różnica opinii = Proponent ma inną opinię niż Oponent obrona = argumenty broniące opinii = Proponent dysponuje argumentami, z których daje się wywieść opinię przekonywanie = intencja przekonania do opinii = Proponent chce przekonać Audytorium do swojej opinii pytanie

I. Istota Argumentacji Co stanowi przedmiot sporu? Czego bronimy? Do czego przekonujemy? proponent ma inną OPINIĘ niż oponent proponent dysponuje argumentami, z których daje się wywieść OPINIĘ proponent chce przekonać audytorium do swojej OPINII czyli

zdanie uznane przez osobę x za: I. Istota Argumentacji Opinia opinia osoby x = przekonanie osoby x = zdanie uznane przez osobę x za: prawdziwe / fałszywe słuszne / niesłuszne konkretniej

Proponent uznaje zdanie T, którego Oponent nie uznaje I. Istota Argumentacji niezgoda= różnica opinii= Proponent ma inną opinię niż Oponent = Proponent uznaje zdanie T, którego Oponent nie uznaje obrona = argumenty broniące opinii = Proponent dysponuje argumentami, z których daje się wywieść opinię = Proponent dysponuje argumentami, z których daje się wywieść uznawane przez niego zdanie T przekonywanie = intencja przekonania do opinii = Proponent chce przekonać Audytorium do swojej opinii = Proponent chce, aby Audytorium uznało T pytanie

I. Istota Argumentacji Czy 1, 2, 3 to warunki wystarczające i konieczne, aby zaszła argumentacja? Proponent uznaje zdanie T, którego Oponent nie uznaje Proponent dysponuje argumentami, z których daje się wywieść uznawane przez niego T Proponent chce, aby Audytorium uznało T 1+2 = argumentacja? tak (ewentualnie): taka argumentacja, która nie jest przekonywaniem 1+3 = argumentacja? nie 2+3 = argumentacja? 1+2+3 = argumentacja? tak: taka argumentacja, która jest przekonywaniem konkretniej

Proponent uznaje zdanie T, oraz Oponent nie uznaje zdania T Obrona: I. Istota Argumentacji Niezgoda: Proponent uznaje zdanie T, oraz Oponent nie uznaje zdania T Obrona: Proponent uznaje zdania Arg, oraz z Arg daje się wywieść T Przekonywanie: Proponent chce, aby: Audytorium uznało T pytanie

Czy w argumentacji przekonania mają zawsze taką samą moc? I. Istota Argumentacji Czy w argumentacji przekonania mają zawsze taką samą moc? Nieprawda, że (Oponent: (przynajmniej raczej tak T)), czyli Oponent: (na pewno nie T) lub (raczej nie T) lub (nie wiem czy T) Proponent: przynajmniej raczej tak T Audytorium: przynajmniej raczej tak T konkretniej

Nieformalna definicja argumentacji prostej: I. Istota Argumentacji Nieformalna definicja argumentacji prostej: Proponent uznaje, że T, oraz Oponent uznaje, że nie T lub nie wie, czy T Proponent uznaje zdania Arg, oraz z Arg daje się wywieść T Proponent chce, aby: Audytorium uznało, że chociaż raczej tak T KONIEC CZĘŚCI I

II. Formalizacja Argumentacji

II. Formalizacja Argumentacji Przyjmiemy oznaczenia: Dla stron sporu prop - proponent op – oponent aud – audytorium Dla zdań w argumentacji Arg – argumenty T – teza Dla wyprowadzania : z  daje się wyprowadzić 

II. Formalizacja Argumentacji FORMALIZACJA PRZEKONAŃ: logika epistemiczna (doksastyczna) B(i, ): osoba i uznaje, że  jest prawdziwe (1) Niezgoda B(op,  T)) niezgoda oponenta niekoniecznie oznacza uznawanie „antytezy” B(op, T) niezgoda nie musi być rzeczywista Zachodzi: B(prop, B(op, T))

II. Formalizacja Argumentacji FORMALIZACJA PRZEKONAŃ: logika epistemiczna (doksastyczna) (2) Obrona B(prop, Arg) oraz B(prop, ArgT) Proponent niekoniecznie uznaje swoje argumenty Zachodzi: B(prop, B(aud, Arg)) oraz B(prop, B(aud, ArgT)) (3) Przekonywanie prop chce, aby: B(aud, T)

II. Formalizacja Argumentacji FORMALIZACJA PRZEKONAŃ STOPNIOWALNYCH: logika probabilistyczna logika wielowartościowa logika rozmyta B(i, v, ): osoba i uznaje w stopniu v, że  jest prawdziwe, gdzie v<0, 1>

II. Formalizacja Argumentacji FORMALIZACJA PRZEKONAŃ STOPNIOWALNYCH: Intuicyjne rozumienie formuły: B(basia, 0.6, A), gdzie t1-t10 to „modele”, w jakie Basia wyobraża sobie rzeczywistość (światy znajdujące się w Basi relacji dostępności do świata „realnego”)

II. Formalizacja Argumentacji FORMALIZACJA PRZEKONAŃ STOPNIOWALNYCH Niezgoda: B(prop, B(op, T)) W jakim stopniu v: B(op, v, T)? Czy inaczej: B(op, v, T)? v0.5 B(i , =v, ): osoba i uznaje dokładnie w stopniu v, że  jest prawdziwe B(i , v, ): osoba i uznaje najwyżej w stopniu v, że  jest prawdziwe B(i, <v, ): osoba i uznaje poniżej stopnia v, że  jest prawdziwe W jakim stopniu w: B(prop, w, B(op, 0.5, T))? Można to różnie rozumieć: Proponent dopuszcza niezgodę: w >0 Proponent bardziej wierzy w „niezgodę” niż w „zgodę”: w >0.5

II. Formalizacja Argumentacji FORMALIZACJA PRZEKONAŃ STOPNIOWALNYCH (2) Obrona: B(prop, B(aud, Arg)) W jakim stopniu v: B(aud, v, Arg)? Zależy od stopnia, w jakim proponent chce, aby audytorium uznało jego wniosek.

II. Formalizacja Argumentacji FORMALIZACJA PRZEKONAŃ STOPNIOWALNYCH (3) Przekonywanie: prop chce, aby B(aud, T) Jaki stopień uznania w proponent chce „wymusić” na audytorium: B(aud, w, T)? Można to różnie rozumieć: Proponent oczekuje pełnej aprobaty dla swojej tezy: w =1 Proponent liczy na chociaż częściową aprobatę: w >0.5 Proponenta zadowala, żeby jego tezę audytorium dopuściło chociaż jako możliwą: w >0 Proponent oczekuje pewnego określonego stopnia uznania lub wyższego: w  a, dla określonego a(0, 1)

II. Formalizacja Argumentacji FORMALIZACJA PRZEKONAŃ STOPNIOWALNYCH c.d. (2) Obrona: B(prop, B(aud, Arg)) W jakim stopniu v: B(aud, v, Arg)? Jeżeli prop chce, aby B(aud, >0.5, T), to v>0.5. W jakim stopniu w: B(prop, w, B(aud, >0.5, Arg))? w=1.

II. Formalizacja Argumentacji FORMALIZACJA PRZEKONAŃ STOPNIOWALNYCH Jakie własności powinien posiadać operator B? B(i, =v, )  B(i, =1-v, ) Nie zachodzi (D): B(i, =v, )  B(i, =v, ), ale: B(i, =v, )  B(i, =v, ), dla v0.5 B(i, =v, )  B(i, =v, ), dla v=0.5 B(i, v, )  B(i, <v, )  B(i, =v, ) B(i, =v, )  B(i, =w, ), dla wv B(i, =v, )  B(i, =w, )  B(i,  z, ), dla z  min(v, w) B(i, =v, )  B(i, =w, )  B(i,  z, ), dla z  min(v, w) B(i, =v, B(i, =w, ))  B(i, =?, ) B(i, =v, )  B(i, =?, B(i, =v, ))

II. Formalizacja Argumentacji FORMALIZACJA PRZEKONAŃ GRUPOWYCH: Audytorium – skończony zbiór osób Co wtedy oznacza, że B(aud, 0.5, T)? grupa jednomyślna: B(aud, 0.5, T) wtw dla każdego iaud zachodzi: B(i, 0.5, T) grupa większościowa: B(aud, 0.5, T) wtw dla większości (?) iaud zachodzi: B(i, 0.5, T) inne (?)

II. Formalizacja Argumentacji FORMALIZACJA ZMIAN PRZEKONAŃ: logika temporalna logika dynamiczna / algorytmiczna rewizja przekonań logika niemonotoniczna W jaki sposób zmiany przekonań są w ogóle możliwe? „dynamiczne domknięcia” kooperacja

II. Formalizacja Argumentacji Co można by wyrazić w języku uwzględniającym powyższe uwagi? definicję argumentacji warunki skuteczności argumentacji wpływ argumentacji skutecznej na światopogląd grupy osób subiektywną klasyfikację argumentacji pod względem: skuteczne – nieskuteczne argumenty silniejsze – słabsze argumenty

II. Formalizacja Argumentacji Propozycja formalnej definicji argumentacji prostej: B(prop, >0.5, B(op, 0.5, T)) B(prop, =1, B(aud, >0.5, Arg)) oraz B(prop, =1, B(aud, >0.5, ArgT)) KONIEC CZĘŚCI II

III. Poznawcza Wartość Argumentacji

III. Poznawcza Wartość Argumentacji Zmiana światopoglądu audytorium: poznanie w sensie subiektywnym

III. Poznawcza Wartość Argumentacji Idealizacja: Poznanie w sensie obiektywnym „Prawda”

III. Poznawcza Wartość Argumentacji Kiedy w argumentacji mamy gwarancję, że teza będzie prawdziwa? Gdy argumentacja jest dedukcją (ewentualnie: redukcją) oraz jej argumenty są prawdziwe, ale również: Gdy argumentacja opiera się na prawie statystycznym oraz jej argumenty są prawdziwe.

III. Poznawcza Wartość Argumentacji Prawa ogólne - Prawa statystyczne AB: jeżeli x jest liczbą naturalną, to x jest liczbą całkowitą jeżeli x jest kobietą, to x źle prowadzi samochód

III. Poznawcza Wartość Argumentacji Prawa ogólne - Prawa statystyczne p(B/A) = 1 p(B/A)=0.8

III. Poznawcza Wartość Argumentacji Prawa statystyczne Prawo ‘AB’ jest statystyczne wtw p(B/A)  1, ale jest bliskie wartości 1. Wątpliwości: Co należy do zbiorów A i B? Jak obliczać wartość tego prawdopodobieństwa?

III. Poznawcza Wartość Argumentacji Kiedy argumentacja jest wartościowa poznawczo (w sensie obiektywnym)? Gdy argumentacja o prawdziwych przesłankach opiera się na: prawie ogólnym, lub prawie statystycznym.

III. Poznawcza Wartość Argumentacji Fuzja: poziom obiektywny i subiektywny Basia jest pewna w stopniu 0.6, iż to, że kobiety są złymi kierowcami (AB), jest prawdziwe w 80 procentach przypadków: B(basia, =0.6, p(B/A)=0.8) KONIEC CZĘŚCI III

THE END