Słabe punkty francuskiego systemu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa w budownictwie Seminarium w Brukseli września

System zamówień publicznych i umów o podwykonawstwo Zamówienia publiczne: Często firma oferująca najniższą cenę wygrywa przetarg = ryzyko oszczędności na bezpieczeństwie. Terminy ukończenia prac są często zbyt krótkie = zwiększenie liczby godzin nadliczbowych i w konsekwencji ryzyko wypadków. = opóźnienie zmusza pracowników do pracy w tym samym czasie i w tych samych miejscach, co powoduje zwracanie mniejszej uwagi na bezpieczeństwo. Podwykonawstwo: Podwykonawcy są zmuszeni oferować bardzo niskie ceny = środki niewystarczające dla zapewnienia bezpieczeństwa. Podwykonawcy nie zawsze przed rozpoczęciem budowy przygotowują plan prewencji. 2

Rynek pracy Pracownicy czasowi: Pracownicy czasowi to w większości osoby zajmujące miejsca pracy o niskiej pewności zatrudnienia, słabo wyszkolone i mało uczulone na kwestie bezpieczeństwa. Agencje pracy tymczasowej zapewniają minimum wyposażenia bezpieczeństwa (obuwie), często w zamian za rekompensatę finansową obciążającą pracownika czasowego. Małe i średnie przedsiębiorstwa korzystające z usług pracowników czasowych często nie zapewniają im środków ochronnych i nie są przygotowane do ich przyjęcia. Pracownicy ci nie są objęci układem zbiorowym sektora budowlanego i robót publicznych. Praca nielegalna: Korzystanie z siły roboczej pracującej bez umowy, często nielegalnie. Pracownicy zagraniczni Problem komunikacji (obcy język). Czasami trudna jest weryfikacja przygotowania zawodowego. 3

Reprezentacja związkowa Brak reprezentacji związkowych w przedsiębiorstwach zatrudniających mniej niż 10 pracowników. W małych i średnich przedsiębiorstwach (ponad 10 pracowników) często brak przedstawiciela związków zawodowych. Przynależność do związków zawodowych we Francji: We wszystkich sektorach razem: 8,2% pracowników W sektorze prywatnym: około 5% pracowników W sektorze budowlanym i robót publicznych: 2,5% Mniej niż 20% pracowników w sektorze Budowlanym i Robót Publicznych posiada reprezentację związkową w miejscu pracy. Problem wiarygodności związków zawodowych: Niewielka przynależność do związków + relacje w mediach tylko z okazji demonstracji i protestów Fundusz bezrobocia sektora Budowlanego i Robót Publicznych z tytułu niesprzyjających sezonowych warunków pogodowych jest zarządzany wyłącznie przez przedstawicieli pracodawców. 4

Negocjowanie umów o pracę Wynegocjowano bardzo niewiele umów dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa w pracy, z wyjątkiem kilku następujących aspektów: Zagrożenia psychospołeczne Zawody trudne i niebezpieczne Integracja i utrzymanie aktywności zawodowej starszych pracowników Wynegocjowane porozumienia są często bardzo niskiej jakości: Rząd wyznacza bardzo krótki czas na negocjacje w tych sprawach = przedsiębiorstwa są narażone na ryzyko kar finansowych w przypadku braku porozumienia Rząd przewiduje alternatywę dla negocjacji: plan działania sporządzony jednostronnie przez pracodawcę. 5

Szkolenie Szeroka oferta szkoleń specjalistycznych (uprawnień) w zakresie niektórych zadań: W małych i średnich przedsiębiorstwach często pracownicy wykonują zadania, do których nie są uprawnieni. Czasami trudno jest sprawdzić, czy szkolenie zostało faktycznie przeprowadzone. Problem szkolenia w zakresie bezpieczeństwa pracowników czasowych, nielegalnych i niektórych podwykonawców. 6

Transpozycja dyrektyw europejskich do prawa francuskiego Francja jest często opóźniona i często przekracza ostateczny termin transpozycji. Jakość transpozycji jest dość zróżnicowana. Różnica jest uzależniona od Rządów i ich troski o zdrowie pracowników. Transpozycja zależy od partii politycznej będącej u władzy. 7

Struktura przedsiębiorstw W małych i średnich przedsiębiorstwach występuje więcej problemów dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa niż w dużych firmach: Nieznajomość przepisów w sprawie zdrowia i bezpieczeństwa w miejscu pracy. Wiele przepisów zmienia się bardzo szybko. Brak zasobów ludzkich: często nie ma podmiotu odpowiedzialnego za zdrowie i bezpieczeństwo. Niedobór środków finansowych: mniej inwestycji w zakresie prewencji w zakresie zagrożeń zawodowych. Mniejsza reprezentacja pracowników: brak CHSCT (Komitet Higieny, Bezpieczeństwa i Warunków Pracy) i trudniejsze udowodnienie nieusprawiedliwionej winy pracodawcy (szczególnie w odniesieniu do chorób zawodowych) 8

Choroby zawodowe i wypadki przy pracy Problem braku zgłoszeń: Od 5 do 10% wypadków przy pracy nie jest zgłaszanych. Odsetek niezgłoszonych chorób zawodowych jest jeszcze większy, ponieważ skargę składa pracownik = procedura skomplikowana i często ignorowana przez pracowników i lekarzy + obawa przed utratą pracy. Problem braku rozpoznania: Przedsiębiorcy często składają sprzeciw wobec zgłoszonych wypadków. Regionalne Kasy Ubezpieczeń Społecznych, odpowiedzialne za rozpoznanie chorób zawodowych lub urazów, nie postępują w taki sam sposób: niektóre rozpoznają je łatwo, inne nie. Tabele chorób zawodowych są restrykcyjne. Odszkodowanie nie obejmuje całości poniesionej szkody: Odszkodowanie jest zryczałtowane i bierze pod uwagę tylko niektóre aspekty poniesionej szkody. 9