Ochrona własności intelektualnej Wykład 6

Dozwolony użytek publiczny i osobisty

Majątkowe prawa autorskie ulegają ograniczeniu w ramach instytucji dozwolonego użytku prywatnego (osobistego) dozwolonego użytku publicznego licencji ustawowych

Dozwolony użytek osobisty chodzi o wykorzystanie utworu dla własnego użytku osobistego (także w kręgu osób pozostających w związku osobistym – pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego). Użytek taki nie obejmuje w szczególności wykorzystania utworów w celu wykonywania zawodu i innych celach zarobkowych. Zasadniczo każdy utwór może być w ten sposób wykorzystany, PrAut wyłącza jedynie – w tym zakresie – możliwość korzystania z utworów będących programami komputerowymi, realizację budowy według cudzego utworu architektonicznego i architektoniczno-urbanistycznego oraz korzystanie z elektronicznych baz danych spełniających cechy utworu, chyba że dotyczy to własnego użytku naukowego niezwiązanego z celem zarobkowym.

Dozwolony użytek osobisty Przy czym nie wymaga zezwolenia twórcy przejściowe lub incydentalne zwielokrotnianie utworów, niemające samodzielnego znaczenia gospodarczego, a stanowiące integralną i podstawową część procesu technologicznego oraz mające na celu wyłącznie umożliwienie: przekazu utworu w systemie teleinformatycznym pomiędzy osobami trzecimi przez pośrednika lub zgodnego z prawem korzystania z utworu

Przesłankami dopuszczalności korzystania z utworu w ramach dozwolonego użytku osobistego są: Korzystanie z już rozpowszechnionego utworu Własny użytek osobisty obejmujący krąg osób pozostających w związku osobistym Nieodpłatność

Cel dozwolonego użytku osobistego Ustawodawca nie sprecyzował celu dozwolonego użytku prywatnego Musi to być jedynie własny użytek osobisty Może to być cel: rozrywkowy, hobbystyczny, naukowy, kolekcjonerski, itp.

Wyłączenia z zakresu dozwolonego użytku osobistego Budowanie według cudzego wzoru architektonicznego Korzystanie z elektronicznych baz danych. Wyjątki: Baza danych nie jest utworem Nie ma formy elektronicznej Dotyczy własnego użytku naukowego Korzystanie z programów komputerowych

Dozwolony użytek publiczny Wiąże się z realizacją ogólnego interesu społecznego w zakresie informacji, oświaty, nauki i kultury i prowadzi do możliwości wykorzystania cudzego utworu bez potrzeby uzyskania zgody uprawnionego oraz nawet w niektórych przypadkach bez obowiązku zapłaty wynagrodzenia. Polega na ustawowej dopuszczalności swobodnego korzystania z cudzego dzieła bez zezwolenia osoby uprawnionej i bez obowiązku zapłaty wynagrodzenia ze względu na istotne potrzeby kulturalno-oświatowe społeczeństwa.

Dotyczy to niektórych utworów wykorzystywanych np. przez: prasę (art. 25–26 PrAut), instytucje naukowe i oświatowe (art. 27 PrAut), biblioteki, archiwa i szkoły (art. 28 PrAut), ośrodki informacji lub dokumentacji naukowo-technicznej (art. 30 PrAut); w ramach instytucji tzw. cytatu dozwolonego, (art. 29 ust. 1 PrAut); ponadto możliwości zamieszczania w podręcznikach, i wypisach oraz antologiach, w celach dydaktycznych i naukowych, rozpowszechnionych drobnych utworów lub fragmentów większych utworów (art. 29 ust. 2–3 PrAut).

Korzystanie z utworów w ramach dozwolonego użytku publicznego W sferze nadawania utworu W celach: państwowych gospodarczych Oświatowych i naukowych informacyjnych W odniesieniu do utworów plastycznych W zakresie wykonywania utworu

Dozwolony użytek utworu w celach informacyjnych Ratio legis przepisów polega na zapewnieniu jak najszybszego przepływu aktualnych informacji i szerokiego do nich dostępu ze względu na potrzeby informacyjne społeczeństwa. Obejmuje: Prawo przedruku Duży cytat

1) już rozpowszechnione: sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, Prawo przedruku Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji: 1) już rozpowszechnione: sprawozdania o aktualnych wydarzeniach, aktualne artykuły na tematy polityczne, gospodarcze lub religijne, chyba że zostało wyraźnie zastrzeżone, że ich dalsze rozpowszechnianie jest zabronione, aktualne wypowiedzi i fotografie reporterskie;

Prawo przedruku Wolno rozpowszechniać w celach informacyjnych w prasie, radiu i telewizji: 2) krótkie wyciągi ze sprawozdań i artykułów wymienionych wyżej; 3) przeglądy publikacji i utworów rozpowszechnionych; 4) mowy wygłoszone na publicznych zebraniach i rozprawach; nie upoważnia to jednak do publikacji zbiorów mów jednej osoby; 5) krótkie streszczenia rozpowszechnionych utworów.

Wcześniejsze rozpowszechnianie Prawo przedruku Rozpowszechnianie wcześniej rozpowszechnianych sprawozdań o aktualnych wydarzeniach, artykułach przesłanki Aktualność artykułu Wcześniejsze rozpowszechnianie

Duży cytat Obejmuje prawo przytaczania w sprawozdaniach o aktualnych wydarzeniach utworów udostępnianych podczas tych wydarzeń, jednakże w granicach uzasadnionych celem informacji.

Prawo przedruku nie dla każdego!!! Prawo przedruku przeznaczone jest dla mediów. Przepis wskazuje wprost, że z przedruku korzystać może prasa, radio i telewizja. Definicji prasy szukać należy w ustawie o prawie prasowym. Nie rozstrzygnięto jednoznacznie, czy z wyliczenia tego mogą wprost korzystać podmioty prowadzące serwisy, czy portale internetowe. Art. 25 ust. 4 prawa autorskiego wychodząc naprzeciw dzisiejszym realiom wskazuje, że przepisy o prawie przedruku stosuje się odpowiednio do publicznego udostępniania utworów w taki sposób, aby każdy mógł mieć do nich dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym. Nawiązuje zatem do Internetu.

Prawo przedruku Za korzystanie z utworów, o których mowa w ust. 1 pkt 1 lit. b i c, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Rozpowszechnianie utworów na podstawie ust. 1 jest dozwolone zarówno w oryginale, jak i w tłumaczeniu.

Dozwolony użytek utworu w celach oświatowych i naukowych Podmioty uprawnione do swobodnego korzystania z utworów w ramach dozwolonego użytku w celach oświatowych Instytucje naukowe i oświatowe Biblioteki, szkoły, archiwa Ośrodki informacji i dokumentacji

Dozwolony użytek utworu w celach oświatowych i naukowych Instytucje naukowe i oświatowe mogą, w celach dydaktycznych lub prowadzenia własnych badań, korzystać z rozpowszechnionych utworów w oryginale i w tłumaczeniu oraz sporządzać w tym celu egzemplarze fragmentów rozpowszechnionego utworu.

Dozwolony użytek utworu w celach oświatowych i naukowych Instytucje naukowe i oświatowe Szkoły prywatne i publiczne, muzea, biblioteki, archiwa Cel Prowadzenie własnych badań dydaktyczny Uprawnienia Sporządzanie kopii fragmentów egzemplarzy utworów Korzystanie z już rozpowszechnionych utworów

Dozwolony użytek utworu w celach oświatowych i naukowych Biblioteki, archiwa i szkoły mogą: 1) udostępniać nieodpłatnie, w zakresie swoich zadań statutowych, egzemplarze utworów rozpowszechnionych; 2) sporządzać lub zlecać sporządzanie egzemplarzy rozpowszechnionych utworów w celu uzupełnienia, zachowania lub ochrony własnych zbiorów; 3) udostępniać zbiory dla celów badawczych lub poznawczych za pośrednictwem końcówek systemu informatycznego (terminali) znajdujących się na terenie tych jednostek.

Dozwolony użytek utworu w celach oświatowych i naukowych Ośrodki informacji lub dokumentacji mogą sporządzać i rozpowszechniać własne opracowania dokumentacyjne oraz pojedyncze egzemplarze, nie większych niż jeden arkusz wydawniczy, fragmentów opublikowanych utworów. Twórca albo właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi jest uprawniona do pobierania od tych ośrodków wynagrodzenia za odpłatne udostępnianie egzemplarzy fragmentów utworów.