Wybrane zagadnienia z zakresu gospodarki nieruchomościami leśnymi

Skarb Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami reprezentowany jest przez różnorodne podmioty. Co do zasady proces ten realizowany jest przez starostów wykonujących zadanie z zakresu administracji rządowej. Kompetencje starostów zostały określone w ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami.

Dla usprawnienia realizacji ściśle określonych zadań państwa utworzone zostały specjalne zasoby nieruchomości Skarbu Państwa, gdzie wykonywanie uprawnień właścicielskich zostało powierzone przykładowo: Agencji Nieruchomości Rolnych (ustawa z dnia 19 października 1991 r. o gospodarowaniu nieruchomościami Skarbu Państwa) Agencji Mienia Wojskowego (ustawa z 30 maja 1996 r. o gospodarowaniu niektórymi składnikami mienia Skarbu Państwa oraz o Agencji Mienia Wojskowego)ń Wojskowej Agencji Mieszkaniowej (ustawa z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej) Ministrowi Skarbu Państwa (art. 60 i 60a u.g.n.) Państwowemu Gospodarstwu Leśnemu „Lasy Państwowe” (ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach)

Reprezentowanie Skarbu Państwa w sprawach gospodarowania nieruchomościami przez Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe” art. 4 ustawy o lasach – „lasami stanowiącymi własność Skarbu Państwa zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe” Lasami w rozumieniu ustawy są grunty (art. 3): 1. o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha, pokryty roślinnością leśną (uprawami leśnymi) - drzewami i krzewami oraz runem leśnym - lub przejściowo jej pozbawiony: a) przeznaczony do produkcji leśnej lub b) stanowiący rezerwat przyrody lub wchodzący w skład parku narodowego albo c) wpisany do rejestru zabytków; 2. związane z gospodarką leśną, zajęte pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, linie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, a także wykorzystywane na parkingi leśne i urządzenia turystyczne.

Właściwość Lasów Państwowych zarząd Lasów Państwowych powstaje z mocy prawa w odniesieniu do nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa które równocześnie spełniają przesłanki wskazane w art. 3 ustawy o lasach. wystarczy zatem, że grunt państwowy faktycznie jest lasem (okoliczność ta powinna znaleźć potwierdzenie w zapisach operatu ewidencji gruntów), a organem właściwym do wykonywania uprawnień właścicielskich przysługujących Skarbowi Państwa nie będzie starosta, a odpowiedni organ PGL „Lasy Państwowe”.

Zarządowi Lasów Państwowych nie podlegają grunty Skarbu Państwa: będące w zarządzie parków narodowych wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa  (na podstawie art. 74 ustawy o lasach w zarząd Lasów Państwowych przeszły natomiast lasy i grunty przeznaczone do zalesienia, znajdujące się w zasobach Państwowego Funduszu Ziemi) oddane w użytkowanie wieczyste na mocy odrębnych przepisów

Jakie działania mieszczą się w pojęciu zarządu w rozumieniu ustawy o lasach? prowadzenie gospodarki leśnej gospodarowanie gruntami i innymi nieruchomościami oraz ruchomościami związanymi z gospodarką leśną prowadzenie ewidencji majątku Skarbu Państwa oraz ustalanie jego wartości

Uprawnienia organów PGL Lasy Państwowe związane z gospodarowaniem mieniem Skarbu Państwa obejmują w szczególności: nabywanie lasów oraz gruntów przeznaczonych do zalesienia, jak również innych nieruchomości, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami gospodarki leśnej i nie narusza interesu Skarbu Państwa oddawanie na wniosek starosty w użytkowanie wieczyste osobie prawnej lub użytkowanie innej jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej gruntów, o których mowa w art. 38c ust. 1 ustawy o lasach, oraz nieprzydatnych dla potrzeb gospodarki leśnej budynków i budowli, wraz z gruntem sprzedawanie nieruchomości jeżeli: transakcja dotyczy zbycia udziałów Skarbu Państwa we współwłasności transakcja następuje w celu regulacji granicy polno-leśnej nadleśniczy stwierdzi nieprzydatność gruntów, budynków i budowli na potrzeby gospodarki leśnej nastąpi zmiana przeznaczenia gruntu na cele nieleśne i nierolnicze;   jest to uzasadnione ważnymi względami gospodarczymi lub społecznymi, o ile nie narusza to interesu Skarbu Państwa.

Przekazanie nieruchomości pozostającej w zarządzie Lasów Państwowych na rzecz jednostki samorządu terytorialnego Żaden przepis ustawy o lasach nie przewiduje wprost możliwości nieodpłatnego przekazania nieruchomości przez Lasy Państwowe ani do zasobu nieruchomości, którym gospodarują starostowie, ani na rzecz jednostki samorządu terytorialnego.

Przekazanie nieruchomości pozostającej w zarządzie Lasów Państwowych na rzecz jednostki samorządu terytorialnego Przepisem takim nie jest w szczególności art. 38c ustawy o lasach, który stanowi, że w związku z potrzebami innej jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, przekazanie tych gruntów następuje nieodpłatnie, w drodze umowy o przeniesienie zarządu pomiędzy kierownikiem jednostki organizacyjnej a odpowiednim organem PGL „Lasy Państwowe”.

Przekazanie nieruchomości pozostającej w zarządzie Lasów Państwowych na rzecz jednostki samorządu terytorialnego Ani starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej, ani organy jednostek samorządu terytorialnego nie są jednostkami organizacyjnymi w rozumieniu ww. przepisu.

Przekazanie nieruchomości pozostającej w zarządzie Lasów Państwowych na rzecz jednostki samorządu terytorialnego Gminom, na podstawie art. 38 ust. 5 ustawy o lasach przysługuje natomiast pierwszeństwo w nabyciu w razie sprzedaży przez Lasy Państwowe nieruchomości położonych w granicach administracyjnych miasta.

Zarząd Lasów Państwowych a trwały zarząd państwowej jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej