Jarosław Choiński KL II TPS Mosty napędowe Jarosław Choiński KL II TPS
Most Napędowy Most napędowy- jest niewątpliwie podzespołem układu napędowego, w skład którego wchodzą ponadto silnik, sprzęgło, skrzynia biegów oraz wał napędowy. Należy go jednak kojarzyć również z rodzajem zawieszenia pojazdu oraz zdolnością do przenoszenia obciążeń wynikających z przewożenia ładunków. .
Zadania mostów Przenosi moment obrotowy do kół jezdnych; Załamuje przebieg momentu obrotowego pod wymaganym kątem (najczęściej prostym); Zmienia wielkość momentu i prędkości obrotowej w zależności od potrzeb dzięki zastosowaniu odpowiednich przekładni; Umożliwia osadzenie kół jezdnych oraz elementów współpracującego z nimi układu hamulcowego; W niektórych rozwiązaniach umożliwia osadzenie elementów układu kierowniczego; Przenosi siły pionowe wynikające z ciężaru pojazdu i przewożonego ładunku oraz będące skutkiem najeżdżania kół jezdnych na nierówności drogi; Przenosi pozostałe siły wynikające z poruszania się pojazdu po łuku drogi lub na pochyłości (siły boczne) oraz siły wynikające z działania układu napędowego i hamulcowego (siły wzdłużne i momenty skręcające);
Mechanizm różnicowy -Prawidłowa współpraca elementów przekładni głównej polegająca na właściwym poziomie zazębienia zębnika i koła talerzowego realizowana jest za pomocą takiego sposobu ułożyskowania, który umożliwi łatwość wykonania regulacji i obsługi. Koło talerzowe mocowane jest do obudowy mechanizmu różnicowego przy pomocy drobnozwojowych śrub pasowanych o zwiększonej wytrzymałości, a w konstrukcjach samochodów użytkowych nitowane nitami stalowymi na gorąco. Samo ułożyskowanie obudowy mechanizmu różnicowego realizowane jest za pomocą dwóch łożysk stożkowych. Ich pierścienie wewnętrzne są osadzone na czopach korpusu mechanizmu różnicowego, natomiast pierścienie zewnętrzne w gniazdach łba mostu napędowego z przykręcanymi mostkami. .
Przekładnia główna o kącie załamania różnym od 90 stopni -Stożkowa przekładnia główna zblokowanego układu napędowego zamknięta jest zazwyczaj w osobnej przegrodzie korpusu skrzyni biegów. Zębnik przekładni jest osadzony na zakończeniu wałka wyjściowego skrzynki biegów. Zamocowanie koła talerzowego i sposoby regulacji luzów są podobne jak omówione wcześniej. W zblokowanych układach napędowych zazwyczaj stosuje się przekładnie hipoidalne.
Konstrukcja przekładni głównej zblokowanego zespołu napędowego -W zblokowanym układzie napędowym z silnikiem umieszczonym poprzecznie występuje przekładnia główna walcowa. Specyficzne umiejscowienie kół walcowych tej przekładni uniemożliwia regulację luzu międzyzębnego. Jego wartość jest więc stała . Przekładnie podwójne wykonane są najczęściej jako zespół szeregowo połączonych przekładni stożkowej i walcowej albo stożkowej i obiegowej
Przekładnia dwustopniowa w układzie pionowym -pionowy, w którym omawiane koła zębate leżą w płaszczyźnie pionowej, przy czym pierwsza przekładnia może znajdować się w części górnej, co zwiększa prześwit wzdłużny, lub w części dolnej, co obniża położenie wału napędowego
Przekładnia dwustopniowa w układzie skośnym -pośredni, w którym omawiane koła leżą w płaszczyźnie ukośnej do obu omawianych wyżej
Przekładnia dwustopniowa stożkowa + obiegowa -przekładni stożkowej , w której koło talerzowe jest zespolone z pierścieniowym kołem przekładni planetarnej. W przekładni obiegowej koło pierścieniowe jest kołem napędzającym, jarzmo z satelitami jest przytwierdzone do obudowy mechanizmu różnicowego i ją napędza.
Przekładnia ślimakowa ze ślimakiem górnym -Ślimakowa przekładnia o górnym ślimaku nadaje się zwłaszcza do pojazdu terenowego, ponieważ wbudowanie wału napędowego wysoko nad jezdnią ułatwia zapewnienie dużego prześwitu podłużnego
Most portalowy W ciężarówkach dużej ładowności, szczególnie w USA stosowane są dwa lub nawet trzy mosty napędowe w układach nazywanych tandem - dwa mosty lub tridem - trzy mosty. Ich budowa zewnętrzna jest bardzo podobna do zwykłych mostów napędowych samochodów z napędem na jedną oś. Różnica polega na sposobie przeprowadzenia wału wejściowego przekładni głównej. Stosuje się tutaj szeregowy napęd mostów, który pozwala wyeliminować z układu napędowego skrzynię rozdzielczą. Rysunki 3 i 4 przedstawiają mosty tandem i tridem.
Mosty w układzie tandem -W układzie tandem pierwszy most napędowy umożliwia wyprowadzenie napędu do mostu drugiego, a w celu uniknięcia naprężeń między mostami wynikającymi z chwilowych różnic prędkości obrotowych kół jezdnych wyposażony jest w międzyosiowy mechanizm różnicowy.
Mosty w układzie tridem -W układzie tandem pierwszy most napędowy umożliwia wyprowadzenie napędu do mostu drugiego, a w celu uniknięcia naprężeń między mostami wynikającymi z chwilowych różnic prędkości obrotowych kół jezdnych wyposażony jest w międzyosiowy mechanizm różnicowy.
Przekrój mostu
Szeregowy napęd mostów -Napęd szeregowy mostów napędowych ma bardzo różnorodne rozwiązania we współczesnych konstrukcjach układów napędowych. Stosowane są tu przekładnie główne pojedyncze, podwójne, dwubiegowe i złożone. Wykorzystywane są przekładnie walcowe, stożkowe, hipoidalne i ślimakowe. Poszczególne mosty wyposażone są w międzyosiowe mechanizmy różnicowe, blokady tych mechanizmów, smarowanie rozbryzgowe lub ciśnieniowe oraz inne specyficzne dla danego rozwiązania konstrukcje
Równoległo - szeregowy napęd mostów napędowych -Rozwiązanie to stosowane jest w pojazdach amerykańskich . Skrzynka rozdzielcza jest przymocowana do ramy i napęd jest przenoszony przez zespół kół zębatych do dolnego wałka lub międzyosiowego mechanizmu różnicowego, a stamtąd za pomocą przegubów krzyżakowych do wałków atakujących sąsiednich mostów napędowych.
Szeregowy układ napędowy 1-przekazuje moment obrotowy bezpośrednio do krzyżaka 2- satelitów, a więc niejako “od wewnątrz” mechanizmu różnicowego. Wałek wyjściowy drugiego mostu jest osadzony wewnątrz koła koronowego 4- podpartego w łożysku stożkowym 5- Drugie koło koronowe stanowi integralny element z walcowym kołem zębatym 6 -przekazującym moment obrotowy do przekładni głównej pierwszego mostu. Do włączenia blokady międzyosiowego mechanizmu różnicowego wystarczy w tym przypadku zwykłe sprzęgło zębate
Most z wymuszonym smarowaniem (np. Scania). 1. pompa oleju 2. układ zintegrowany