kobiet – „Kobieta pracująca…” OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA: Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego Unii Europejskiej w ramach Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich Prezentacja w ramach projektu: System aktywizacji zawodowej kobiet – „Kobieta pracująca…” OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA: „KOBIETA PRACUJĄCA NA (NIE)PRZYJAZNYM RYNKU PRACY” 25 kwiecień 2007 Działanie 1.6. SPO RZL; System aktywizacji zawodowej kobiet – „Kobieta pracująca…”

KONFERENCJA „KOBIETA PRACUJĄCA NA (NIE)PRZYJAZNYM RYNKU PRACY” wystąpienie na temat Równouprawnienie kobiet i mężczyzn na rynku pracy w praktykach pracodawców. Aspekty prawne. dr Grażyna Spytek-Bandurska

PODSTAWOWE ZASADY PRAWA PRACY Pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; dotyczy to w szczególności równego traktowania mężczyzn i kobiet w zatrudnieniu.

PODSTAWOWE ZASADY PRAWA PRACY Jakakolwiek dyskryminacja w zatrudnieniu, bezpośrednia lub pośrednia, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy – jest niedopuszczalna.

RODZAJE DYSKRYMINACJI W praktyce istnieją trudności z właściwym określeniem rodzaju dyskryminacji. 1. Dyskryminacja bezpośrednia Dyskryminowanie bezpośrednie istnieje wtedy, gdy pracownik z jednej lub z kilku przyczyn był, jest lub mógłby być traktowany w porównywalnej sytuacji mniej korzystnie niż inni pracownicy. Na przykład pracodawca odmawia zatrudnienia kandydatki do pracy z tej przyczyny, że jest kobietą.

2. Dyskryminacja pośrednia Dyskryminowanie pośrednie istnieje wtedy, gdy na skutek pozornie neutralnego postanowienia, zastosowanego kryterium lub podjętego działania występują dysproporcje w zakresie warunków zatrudnienia na niekorzyść wszystkich lub znacznej liczby pracowników należących do grupy wyróżnionej ze względu na jedną lub kilka przyczyn, jeżeli dysproporcje te nie mogą być uzasadnione innymi obiektywnymi powodami. Na przykład pracodawca uzależnia przyjęcie do pracy kobiety od spełnienia warunków, które kobietom generalnie jest trudniej sprostać niż mężczyznom.

Dyskryminowanie na etapie rekrutacji Pracodawcy są zobowiązani stosować przepisy o równym traktowaniu nie tylko w stosunku do pracowników, lecz także wobec osób ubiegających się o pracę. Ważne jest prawidłowe formułowanie ofert pracy oraz przeprowadzanie rozmów kwalifikacyjnych. Nie wolno kierować się kryteriami dyskryminacyjnymi, jeśli nie będzie można dokonanego wyboru kandydata do pracy uzasadnić obiektywnymi powodami: rodzajem pracy, warunkami jej wykonywania lub wymaganiami zawodowymi stawianymi pracownikom.

Molestowanie jako przejaw dyskryminacji 1) działanie polegające na zachęcaniu innej osoby do naruszania zasady równego traktowania w zatrudnieniu, 2) zachowanie, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności albo poniżenie lub upokorzenie pracownika.

Molestowanie seksualne jako dyskryminowanie ze względu na płeć Każde nieakceptowane zachowanie o charakterze seksualnym lub odnoszące się do płci pracownika, którego celem lub skutkiem jest naruszenie godności lub poniżenie albo upokorzenie pracownika jest molestowaniem seksualnym. Na zachowanie to mogą składać się fizyczne, werbalne lub pozawerbalne elementy.

Skutki prawne dyskryminacji 1 Skutki prawne dyskryminacji 1. Nieważne są postanowienia wewnątrzzakładowych źródeł prawa pracy oraz umów o pracę naruszające zasadę równego traktowania w zatrudnieniu. 2. Możliwość dochodzenia odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę. Brak określenia górnej granicy odszkodowania, co może stanowić znaczne obciążenie finansowe dla pracodawcy dopuszczającego się dyskryminacji. 3. Ciężar dowodu w procesie sądowym jest przerzucony na pracodawcę - osoba pokrzywdzona przytacza jedynie fakty służące uprawdopodobnieniu zaistnienia dyskryminacji.

Mobbing – pojęcie bliskie dyskryminacji Działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Zjawisko dyskryminacji w ocenie pracodawców 1 Zjawisko dyskryminacji w ocenie pracodawców 1. Brak dostatecznej wiedzy na temat dyskryminacji. 2. Trudności z właściwą interpretacją przepisów. 3. Brak dobrych praktyk, orzecznictwa sądowego, jednolitej wykładni prawa. 4. Istnienie stereotypów dotyczących roli kobiety w życiu zawodowym i rodzinnym. 5. Brak właściwych rozwiązań systemowych wspierających kobiety na rynku pracy i zachęcających pracodawców do ich zatrudniania.