Biologia to opowieść o fenomenie i cechach życia. Biologia – nauka o organizmach żywych, ich budowie i czynnościach, rozwoju osobniczym i rodowym, dziedziczności i zmienności, rozmieszczeniu geograficznym, wzajemnych stosunkach i innych. Biologia to opowieść o fenomenie i cechach życia.

Stąd wybór tematu: Laboratorium życia.

Nad tematem pracowali uczestnicy Koła naukowego z biologii z Zespołu Szkół Technicznych w Olecku w następującym składzie: Brzozowska Monika Dubois Wioletta Jurewicz Sylwia Nietubyć Julia Putra Urszula Wawrzyn Martyna Wodzyńska Agnieszka Ziółkowska Milena Zubowicz Karolina i prowadzący zajęcia – Jerzy Ryszard Truchan

Nie istnieje prosta definicja życia lecz znane są jego cechy, a mianowicie następujące czynności życiowe: - odżywianie się, - oddychanie, - wydalanie, - rozmnażanie się, - wzrost i rozwój, - ruch, - reagowanie na bodźce.

Celem podjętych badań było wykrycie substancji odżywczych zawartych w pokarmach, którymi się odżywiamy.

Odżywianie, to konieczność: Zajmiemy się 1 cechą – odżywianie się. Odżywianie się służy dostarczeniu organizmowi energii i substancji chemicznych z zewnątrz. Odżywianie, to konieczność: - pobrania pokarmu, - strawienia go, - wchłonięcia, - usunięcia niestrawionych resztek pokarmowych.

Substancje te dzielimy na: Pokarm to mieszanina różnych substancji chemicznych zawartych w produktach pochodzenia zwierzęcego i roślinnego. Substancje te dzielimy na: - nieorganiczne: woda i sole mineralne, organiczne: witaminy, cukrowce (węglowodany), lipidy (tłuszczowce), białka i kwasy nukleinowe.

Na potrzeby naszych badań zajmiemy się solami mineralnymi.

Sole mineralne w pokarmach stałych i płynnych zawierają wiele bardzo ważnych dla organizmu człowieka pierwiastków, z których 15 jest szczególnie istotnych. Niewielka ilość soli mineralnych jest nieustannie tracona wraz z potem, moczem i podczas krwawienia.

Ze względu na dzienne zapotrzebowanie, pierwiastki dzielimy na: - biogenne – węgiel, wodór, tlen, azot, makroelementy – np. wapń, potas, sód, fosfor, siarka, magnez, chlor, - mikroelementy – żelazo, jod, fluor.

Sprawdzamy doświadczalnie jakie pierwiastki znajdują się w: a) skrobi, b) cukrze, c) oliwie, d) gotowanym białku kurzego jaja. Do doświadczeń wykorzystujemy pakiety edukacyjne otrzymane w ramach projektu Archimedes – - ćwiczenie 4.1

Sprzęt i substancje przygotowane do eksperymentów…

Uczniowie zapoznają się z instrukcją przeprowadzenia eksperymentów…

Analizujemy skrobię

Podgrzewamy skrobię nad palnikiem…

Odcinamy papierek lakmusowy…

Zanurzamy papierek w wodzie…

Sprawdzamy zabarwienie skrobi i papierka lakmusowego…

Analiza uzyskanych wyników Zmiana zabarwienia skrobi na kolor od brązowego do czarnego, pojawiły się kropelki pary na ściankach probówki. Papierek lakmusowy nie zmienił zabarwienia.

Dwie kolejne uczennice analizują cukier kryształ…

Podgrzewamy cukier nad palnikiem…

Sprawdzamy zmianę zabarwienia cukru i papierka…

Wynik obserwacji Cukier zbrązowiał, na ścianach probówki pojawiły się kropelki pary. Papierek nie zmienił zabarwienia.

Analizujemy oliwę z oliwek…

Sprawdzamy zmianę zabarwienia…

Wynik obserwacji Olej nie zmienił ani barwy ani konsystencji. Papierek lakmusowy nie zmienił barwy.

Analizujemy białko jaja kurzego…

Wykonujemy czynności jak w poprzednich doświadczeniach…

Obserwujemy zmianę zabarwienia papierka i białka…

Wynik obserwacji Białko zaczęło brązowieć, na ściankach probówki pojawiła się para. Papierek lakmusowy zabarwił się na kolor niebieski. Pojawił się nieprzyjemny zapach amoniaku.

Pozostali uczniowie zapisują obserwowane zmiany…

Zestawienie wyników pokarm Zmiana barwy pokarmu Zmiana barwy papierka lakmusowego Osad na ściance probówki skrobia cukier oliwa jajko ciemnobrunatna ciemnobrązowa bez zmian niebieska para brak

Analiza uzyskanych wyników Zmiana zabarwienia pokarmu na kolor brązowy - - do czarnego świadczy o obecności węgla. Para na ściankach probówki to wodór i tlen. Zmiana barwy papierka lakmusowego na kolor niebieski świadczy o odczynie zasadowym – - obecność azotu.

Stąd wniosek, iż: - skrobia i cukier zawierają węgiel, wodór i tlen; - białko jaja kurzego zawiera węgiel, wodór, tlen, azot i siarkę; - oliwa z oliwek (wg danych z Internetu) zawiera potas, wapń, magnez oraz witaminy E, A, D.

Podsumowując opracowany temat należy stwierdzić, że właściwe odżywianie polega na stosowaniu różnorakiej diety, by dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych składników.

Literatura Encyklopedia popularna PWN, Warszawa 1991. Biologia 1, Podręcznik dla Liceum Ogólnokształcącego, Liceum Profilowanego i Technikum – wydawnictwo OPERON. 3. http://www.extenda.pl/oliwa-z-oliwek