EDUKACJA NA RZECZ ORIENTACJI Opracowanie: Michał Kisiel-Dorohinicki

Trzy pojęcia (wg Słownika Języka Polskiego PWN) Edukacja to wychowanie, głównie pod względem umysłowym; wykształcenie, nauka Poradnictwo - zorganizowana forma udzielania porad w jakimś zakresie; działalność poradni; poradnictwo językowe, naukowe, techniczne. Poradnictwo zawodowe - udzielanie fachowych porad w sprawie wyboru zawodu

Przez analogię: Poradnictwo zawodowo-edukacyjne to udzielanie fachowych porad w sprawie wyboru zawodu i odpowiadających mu ścieżek edukacyjnych (regionalnych, krajowych, europejskich, światowych)

Główną ideą edukacji dla orientacji jest uczynienie z ucznia czynnego podmiotu w zakresie orientacji zawodowej i edukacyjnej.

Proces edukacyjny powinien doprowadzić do wyposażenia ucznia w takie umiejętności i wiadomości, by samodzielnie kreował swoją ścieżkę zawodową i edukacyjną przez całe życie.

ewolucja szkoły zwłaszcza w zakresie nowych wymagań jej stawianych, Koncepcja edukacji w zakresie orientacji jest obecna przede wszystkim w tych społeczeństwach, w których nastąpiła: ewolucja szkoły zwłaszcza w zakresie nowych wymagań jej stawianych, silne transformacje w świecie pracy (globalizacja, postęp techniczny) , rosnąca wola jednostek, aby uczestniczyć w decyzjach, które ich dotyczą.

Edukacja dla orientacji obejmuje całokształt oddziaływań edukacyjnych mających pomóc uczniowi w wyborze zawodu, kierunku kształcenia, rodzaju pracy.

Podwójne zadanie edukacji dla orientacji przyczyniać się do rozwoju osobowości i samodzielności uczniów podnosić wyniki edukacyjne także w zakresie wprowadzenia do zawodu

Wybrane akty prawne Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty wraz z późniejszymi zmianami Art. 1. System oświaty zapewnia w szczególności: 14) przygotowanie uczniów do wyboru zawodu i kierunku kształcenia

Wybrane akty prawne cd. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 stycznia 2001r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno – pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 13, poz. 110) § 2. 1. Pomoc psychologiczno – pedagogiczna polega w szczególności na: 8) wspieraniu uczniów, metodami aktywnymi, w dokonaniu wyboru kierunku dalszego kształcenia, zawodu i planowaniu kariery zawodowej oraz udzielaniu informacji w tym zakresie

Wybrane akty prawne cd. Statut Gimnazjum Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 oraz z 2002r. Nr 10 poz. 96) wraz z późniejszymi zmianami Statut Gimnazjum § 2. 1. Statut gimnazjum określa w szczególności: 11) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia.

Statut Liceum Profilowanego Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 oraz z 2002r. Nr 10 poz. 96) wraz z późniejszymi zmianami Statut Liceum Profilowanego § 2. 1. Statut liceum określa w szczególności: 10) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, a także organizacji´ współdziałania liceum profilowanego z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi w tym poradniami specjalistycznymi, oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczna pomoc uczniom i rodzicom,

Statut Publicznej Zasadniczej Szkoły Zawodowej Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 oraz z 2002r. Nr 10 poz. 96) wraz z późniejszymi zmianami Statut Publicznej Zasadniczej Szkoły Zawodowej § 2. 1. Statut szkoły zawodowej określa w szczególności: 10) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz organizację´ współdziałania szkoły zasadniczej z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi w tym poradniami specjalistycznymi, oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczną pomoc uczniom i rodzicom,

Statut Publicznego Liceum Ogólnokształcącego Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 oraz z 2002r. Nr 10 poz. 96) wraz z późniejszymi zmianami Statut Publicznego Liceum Ogólnokształcącego § 2. 1. Statut liceum określa w szczególności: 9) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia , a także organizację współdziałania liceum z poradniami psychologiczno - pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczną pomoc uczniom i rodzicom, ,

Statut Publicznego Technikum Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 oraz z 2002r. Nr 10 poz. 96) wraz z późniejszymi zmianami Statut Publicznego Technikum § 2. 1. Statut technikum określa w szczególności: 10) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz organizację współdziałania technikum z poradniami psychologiczno - pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczną pomoc uczniom i rodzicom,

Statut Publicznego Liceum Uzupełniającego Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 oraz z 2002r. Nr 10 poz. 96) wraz z późniejszymi zmianami Statut Publicznego Liceum Uzupełniającego § 2. 1. Statut liceum uzupełniającego określa w szczególności: 9) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia , a także organizację współdziałania liceum uzupełniającego z poradniami psychologiczno - pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczną pomoc uczniom i rodzicom, ,

Statut Publicznego Technikum Uzupełniającego Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 oraz z 2002r. Nr 10 poz. 96) wraz z późniejszymi zmianami Statut Publicznego Technikum Uzupełniającego § 2. 1. Statut technikum uzupełniającego określa w szczególności: 10) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz organizację współdziałania technikum uzupełniającego z poradniami psychologiczno - pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczną pomoc uczniom i rodzicom,

Statut Publicznej Szkoły Policealnej Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 maja 2001r. w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. Nr 61, poz. 624 oraz z 2002r. Nr 10 poz. 96) wraz z późniejszymi zmianami Statut Publicznej Szkoły Policealnej § 2. 1. Statut szkoły policealnej określa w szczególności: 10) organizację wewnątrzszkolnego systemu doradztwa oraz organizację współdziałania szkoły policealnej z poradniami psychologiczno - pedagogicznymi, w tym poradniami specjalistycznymi, oraz innymi instytucjami świadczącymi poradnictwo i specjalistyczną pomoc uczniom,

Zasadnicze dziedziny działań edukacyjnych refleksja nad własnym „ja” w kierunku budowania pozytywnego obrazu samego siebie, odkrywanie środowisk edukacyjnych i zawodowych.

Czynniki służące orientacji środowisko ekonomiczne i społeczno zawodowe, system edukacji, umiejętności interpersonalne, postawy.

Drogi kształtowania kompetencji w ramach poszczególnych przedmiotów, poza przedmiotami w szkole poprzez osobne działania np. w ramach funkcjonowania doradcy zawodowego w szkole, poza szkołą w ramach funkcjonowania innych instytucji, np. poradni psychologiczno – pedagogicznych czy urzędów pracy, we współpracy z rodzicami zarówno jako źródłami wiedzy i edukacji jak i podmiotami wspierającymi proces edukacyjny.

Od marzenia do realizacji projektu – etapy Lp. Etapy Cele edukacji Działania 1. Wyobrażenie, marzenie ucznia o jego przyszłym zajęciu, roli w społeczeństwie Umożliwić śmiałe i otwarte określenie marzeń, planów życiowych Zajęcia grupowe, indywidualne konsultacje 2. Wstępne badanie otoczenia - środowiska ekonomicznego i społeczno zawodowego, systemu edukacji, Krytyczne podejście do wiedzy o funkcjonowaniu społecznym (w tym zawodowym) człowieka i rynku edukacyjnym Wykorzystywanie źródeł informacji i porad, przetwarzanie informacji w trakcie stażu, zwiedzania, spotkań dyskusji, samodzielnej pracy 3. Samopoznanie Określenie swoich mocnych i słabych stron, preferencji i zainteresowań; wzmocnienie samooceny 4. Wyłanianie projektów zawodowych i/lub osobistych Podejmowanie decyzji. Świadomość odpowiedzialności za nie, weryfikacja wyborów, planowanie działań własnych Konstruowanie projektu edukacyjno - zawodowego 5. Realizacja i modyfikacja projektów Pełna samodzielność uczącego się Realizacja projektów

Wymagania dla realizacji etapów określone umiejętności, przetwarzanie wiadomości, ukształtowanie postaw. Wniosek: powyższe etapy są etapami edukacji.

Możliwości realizacyjne W ramach dydaktyki przedmiotowej dla wszystkich uczniów (powszechna edukacja dla orientacji). W ramach zajęć dodatkowych dla osób zainteresowanych (poradnictwo zawodowo-edukacyjne).

Partnerzy Rodzice, prawni opiekunowie Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne Urzędy Pracy Pracodawcy Eksperci edukacji Eksperci rynku pracy Inni

Warunki sprzyjające skutecznej realizacji edukacji dla orientacji Porozumienie na rzecz koncepcji w ramach społeczności szkolnej Wpisanie działań na rzecz orientacji do planu pracy szkoły Określenie zadań nauczycieli i wychowawców w zakresie orientacji Określenie zadań i roli nauczyciela bibliotekarza wykonującego zadania dokumentalisty Określenie zadań pedagogów szkolnych w zakresie orientacji Sposób usytuowania doradców zawodowych Zgromadzenie niezbędnych dokumentów w bibliotece Wykorzystanie innych instytucji mogących wspierać edukację dla orientacji

Skutki realizacyjne w dydaktyce Okres nauki: 3 lata Realizacja w roku: 1x45 min. w każdym półroczu prowadzi do 90 min. w roku szk. Liczba przedmiotów realizujących: 10 Efekt w okresie nauki: 2700 min. (45 godz.) Uwaga: realizacja dydaktyki przez odpowiedni dobór treści. Wymagana koordynacja działań

Trzy refleksje Edukacja dla orientacji ≠ pracy doradcy zawodowego tak jak Praca wychowawcza szkoły ≠ pracy pedagoga szkolnego Jednym z głównych zadań edukacji dla orientacji jest praca z szeroko pojętą informacją zawodową, edukacyjną i psychologiczną

Trzy refleksje – cd. Poradnictwo zawodowo – edukacyjne powinno być realizowane tylko dla osób zainteresowanych (nie może to być dla ucznia jeszcze jeden obowiązek). Realizacja (zgodnie z obowiązującymi przepisami) powinna rozpoczynać się w gimnazjum i obejmować całość szkolnictwa ponadgimnazjalnego.