I wojna punicka ©Łukasz Kurpiel

Basen morza Śródziemnego w dobie pierwszej wojny punickiej Na mapce przedstawiony jest teatr działań wojen punickich. Na fioletowo wyróżniona jest Kartagina, na czerwono Rzym i sprzymierzeńcy, zaś na zielono Syrakuzy (prastare sycylijskie miasto założone przez Greków w 733 r.p.n.e.). Na północy Włoch (tzw. Galii Przedalpejskiej) oraz na terenach dzisiejszej Francji mieszkały plemiona galijskie, które odegrały niebagatelną rolę w II wojnie punickiej. Tereny Hiszpanii zamieszkiwali Iberowie, zaś tereny Afryki Północnej plemiona numidyjskie.

Starożytna Sycylia Na obrazku przedstawiona jest Sycylia w okresie starożytności. Na samym jej krańcu północno – wschodnim leży miasto Messyna, zaś w południowej części Syrakuzy.

Przyczyna konfliktu Bezpośrednią przyczyną wybuchu wojny był konflikt o miasto Messynę. Od wielu lat kontrolowane było przez najemników z Kampanii, tzw. Mamertynów. Zagrożeni przez króla Syrakuz Hierona II zwrócili się o pomoc do Kartaginy, która przysłała do miasta swój garnizon. Później część Mamertynów poprosiła o pomoc Rzymian i usunęła garnizon. Punijczycy (Kartagińczycy) sprzymierzyli się z Hieronem, który rozpoczął oblężenie Messyny. Latem 264 p.n.e. na Sycylię przybył z rzymską armią Appiusz Klaudiusz Kaudeks. Pobił syrakuzańskie wojska pod Messyną i wyruszył na Syrakuzy, które obległ. Przerażony sukcesami Rzymian Hieron przeszedł na ich stronę w 263 roku p.n.e. Przyczyną główną zaś była rywalizacja Rzymu i Kartaginy o hegemonię (panowanie) na morzu Śródziemnym. Sprawa Mamertynów była tylko pretekstem do rozpoczęcia wojny.

Bitwy na Sycylii Mapka przedstawia bitwy toczone na Sycylii (była ona główną areną konfliktu).

Przebieg walk na Sycylii Walki toczyły się ze zmiennym szczęściem. Rzymianie, którzy dzięki swej świetnej piechocie byli niezrównani w wojnie lądowej, nie mieli pojęcia o wojnie morskiej i mieli bardzo słabą flotę. Wśród Kartagińczyków wyróżnił się wódz Hamilkar Barkas. Bronił on miast sycylijskich przed atakami Rzymian. Żołnierze kartagińscy byli bardzo przeciętnie wyszkoleni i niezdyscyplinowani, dlatego miał trudne zadanie. Sytuacja na morzu wyglądała zupełnie inaczej. Flota kartagińska była świetnie wyszkolona i duża liczebnie. Już na początku wojny rozpoczęła ona blokadę wybrzeży Sycylii oraz Italii, by odciąć od zapasów Rzymian pozostających na wyspie. Rzymianie chcąc temu zapobiec wysłali przeciw Kartagińczykom swe okręty. Jednakże flota rzymska była słaba liczebnie i jakościowo. W rezultacie została ona rozgromiona w bitwie morskiej koło Wysp Liparyjskich w 260 r.p.n.e.

„Kruki” Rzymianie wyciągnęli wnioski z klęski koło Wysp Liparyjskich. Postanowili wzorować się na starożytnych Grekach. Odbudowali w ekspresowym tempie flotę. W bitwach zaś wprowadzili ruchome pomosty z hakami, umieszczane na dziobach, które przerzucali na wrogi okręt, by potem prowadzić już walkę wręcz, w której nie mieli sobie równych. Nazywano je "krukami". Rezultatem tego było zwycięstwo w bitwie morskiej pod Mylae w 260 roku p.n.e.

Rzymscy żołnierze Przedstawieni na rysunku hastati, podobnie jak velites stanowili najmłodszą i najmniej doświadczoną grupę w legionie, rekrutowano ich spośród mężczyzn w wieku 17 - 24 lat. Stanowili liczną część armii rzymskiej.

Inwazja na Afrykę W wojnie lądowej nie powodziło się już jednak Rzymianom tak dobrze. Bezskuteczne ataki Rzymian na ufortyfikowane kartagińskie miasta i twierdze przynosiły tylko straty i zniechęcenie w samym Rzymie. Dlatego pod naciskiem Atiliuszy i Klaudiuszy przeniesiono w 256 p.n.e. działania wojenne do Afryki. Wyprawą kierowali konsulowie Atiliusz Regulus i Maniliusz Wulson. Kartagińska flota próbowała zatrzymać Rzymian, ale poniosła klęskę pod Eknomos. Wulson wkrótce został wycofany z Afryki wraz z częścią floty. Mimo to, mający 15 tys. piechoty i 500 jeźdźców Regulus opanował dużą część kartagińskich posiadłości. Na jego stronę z obawy przed zniszczeniem i sprzedaniem w niewolę przeszły niektóre miasta punickie. Na Kartaginę padł strach i wodzem naczelnym został ustanowiony spartański kondotier Ksantippos. Pokonał on armię Regulusa, który dostał się do niewoli. Powracająca z Afryki z resztkami armii flota rzymska została zniszczona przez burzę.

Bitwa pod Eknomos Bitwa pod Eknomos w 256 roku p.n.e.– pogrom kartagińskiej floty. Po tej bitwie flota kartagińska nigdy już nie odzyskała swej świetności. Bitwa ta była także przełomowym punktem w I wojnie punickiej, który w dużej mierze zadecydował o zwycięstwie Rzymian. Kartagińczycy stracili 30 okrętów, a 64 zostały zdobyte. Rzymianie stracili 24 okręty.

Wojna morska Wojna na morzu trwała nadal. W 255 roku p.n.e. Rzymianie po raz kolejny upokorzyli Punijczyków w bitwie u przylądka Hermajskiego. Kartagina nie miała już okrętów i marynarzy. Przez sześć lat resztki floty Kartaginy unikały walnego starcia z potężną już flotą rzymską. Wreszcie, po zbudowaniu nowej floty, w roku 249 p.n.e. Kartagińczycy zniszczyli rzymską flotę płynącą z posiłkami do Drepanum (Sycylia). 20000 rzymskich żołnierzy trafiło do niewoli, a zniszczone zostały 93 okręty przy minimalnych stratach własnych Kartaginy. Jeszcze w tym samym roku Punijczycy rozgromili rzymską flotę inwazyjną w bitwie pod Phintias. Rzymianie stracili 500 transportowców i 17 okrętów wojennych. Rzymianie byli zmuszeni do budowy kolejnej floty. Zajęło im to siedem długich lat.

Dalsze walki na Sycylii Po klęsce w Afryce Rzymianie postanowili kontynuować działania na Sycylii. W 255 roku żołnierze Gajusza Atyliusza Regulusa pokonali Kartagińczyków Hamilkara pod Adys, ale w tym samym roku Punijczycy roznieśli armię rzymską pod Aspis (Regulus dostał się do niewoli, gdzie zmarł po kilku latach). Po wielkich staraniach Rzymianie zdobyli Panormos w 254 p.n.e., ale nie potrafili złamać oporu zepchniętych do twierdz w zachodniej części wyspy Punijczyków. W roku 250 p.n.e. Rzymianie zadali klęskę Kartaginie znów pod Panormos (Punijczycy byli dowodzeni przez Hasdrubala, który po tej bitwie został skazany na ukrzyżowanie wyrokiem senatu kartagińskiego, rzekomo za zdradę). Po tej bitwie na Sycylii zapanował pewien impas (bezczynność). Rzymianie próbowali przysłać posiłki na wyspę, ale ich flota została zniszczona w bitwach morskich pod Drepanum i Phintias. Rzymianom potrzebna była nowa flota, tym bardziej, że Hamilkar w roku 247 p.n.e. zreorganizował swoją armię i organizował grabieżcze napady na wybrzeża Italii.

Ostateczne zwycięstwo Rzymianie, po odbudowaniu nadzwyczajnym wysiłkiem floty, w 242 roku p.n.e. odcięli Sycylię i zdobyli wreszcie Drepanum oraz Lilybaeum. Ostatecznym ciosem było zwycięstwo Lutacjusza Katulusa u Wysp Egadzkich w 241 r. p.n.e. nad flotą kartagińską. Kartagińczycy stracili wolę do dalszej walki.

Pokój Kartagina zgodziła się zawrzeć pokój na następujących warunkach: Kartagińczycy ustąpią z całej Sycylii i nie będą wojować z Hieronem, ani podnosić broni przeciw Syrakuzanom oraz ich sprzymierzeńcom. Kartagińczycy zwrócą Rzymianom bez okupu wszystkich jeńców wojennych, w srebrze wypłacą Kartagińczycy Rzymianom w przeciągu lat dwudziestu dwa tysiące dwieście talentów eubejskich (...) lud (rzymski) nie uznał układów pokojowych, lecz wysłał dziesięciu mężów (...) zaostrzyli (oni) postawione Kartagińczykom warunki. Bo czas spłaty daniny skrócili o połowę, dołożyli jeszcze tysiąc talentów do ogólnej sumy, nadto polecili Kartagińczykom ustąpić z wszystkich wysp jakie leżą między Italią a Sycylią. Tak więc Kartagina zamiast zyskać Messynę utraciła wszystkie posiadłości na Sycylii i musiała zapłacić Rzymowi 3200 talentów srebra kontrybucji w ciągu 10 lat. Utraciła także Sardynię i Korsykę. Wojna ta bardzo osłabiła Kartaginę.

Bibliografia Korzystałem ze stron: www.wikipedia.org www.romanum.historicus.pl www.historia.pgi.pl www.historia.azv.pl www.histurion.pl

Test

Pytanie 1 W jakiej bitwie Kartagińczycy odnieśli największą klęskę morską w wojnie? pod Farsalos pod Akcjum pod przylądkiem Eknomos Zaznacz poprawną odpowiedź. Jeśli nie chcesz rozwiązywać testu, kliknij tutaj.

Pytanie 1 W jakiej bitwie Kartagińczycy odnieśli największą klęskę morską w wojnie? pod Farsalos pod Akcjum pod przylądkiem Eknomos Kliknij na strzałkę i ponów próbę Zła odpowiedź

Pytanie 1 W jakiej bitwie Kartagińczycy odnieśli największą klęskę morską w wojnie? pod Farsalos pod Akcjum pod przylądkiem Eknomos Kliknij na strzałkę i ponów próbę Zła odpowiedź

Pytanie 1 W jakiej bitwie Kartagińczycy odnieśli największą klęskę morską w wojnie? pod Farsalos pod Akcjum pod przylądkiem Eknomos Gratulacje!!! DOBRZE

Pytanie 2 Kto był najlepszym wodzem kartagińskim okresu tej wojny? Hamilkar Barkas Neron Hannibal Barkas Zaznacz poprawną odpowiedź. Jeśli nie chcesz rozwiązywać testu, kliknij tutaj.

Pytanie 2 Kto był najlepszym wodzem kartagińskim okresu tej wojny? Hamilkar Barkas Neron Hannibal Barkas Kliknij na strzałkę i ponów próbę Zła odpowiedź

Pytanie 2 Kto był najlepszym wodzem kartagińskim okresu tej wojny? Hamilkar Barkas Neron Hannibal Barkas Kliknij na strzałkę i ponów próbę Zła odpowiedź

Pytanie 2 Kto był najlepszym wodzem kartagińskim okresu tej wojny? Hamilkar Barkas Neron Hannibal Barkas Gratulacje!!! DOBRZE

Pytanie 3 Jakie wyspy utraciła Kartagina na rzecz Rzymu w tej wojnie? Sardynię i Korsykę Grenlandię Baleary Zaznacz poprawną odpowiedź. Jeśli nie chcesz rozwiązywać testu, kliknij tutaj.

Pytanie 3 Jakie wyspy utraciła Kartagina na rzecz Rzymu w tej wojnie? Sardynię i Korsykę Grenlandię Baleary Kliknij na strzałkę i ponów próbę Zła odpowiedź

Pytanie 3 Jakie wyspy utraciła Kartagina na rzecz Rzymu w tej wojnie? Sardynię i Korsykę Grenlandię Baleary Kliknij na strzałkę i ponów próbę Zła odpowiedź

Pytanie 3 Jakie wyspy utraciła Kartagina na rzecz Rzymu w tej wojnie? Sardynię i Korsykę Grenlandię Baleary Gratulacje!!! DOBRZE

KONIEC

BRAWO!!! Teraz już wiesz, co to jest: I wojna punicka