Wskaźnik kosztów QALY jako podstawa dla finansowania program lekowych: rosyjskie doświadczenie
Koszty na QALY Jeden z najbardziej obiecujących wskaźników kosztów poniesionych świadczeń Odzwierciedla elementy kliniczne i ekonomiczne Odzwierciedla zdanie zarówno pacjenta (ocena jakości życia) , jak i firmy (wartość) Pozwala na porównanie różnych technologii medycznych – ustalenie kolejności technologii medycznych wg kosztów technologii i wybranie najbardziej opłacalnych pozycji (co zapewnia najbardziej efektywne wykorzystanie zasobów)
Lista technologii wg kosztów na QALY – profilaktyka udaru mózgu Pozaszpitalne monitorowanie migotania przedsionków w porównaniu ze standardową praktyką - 13000 USD za QALY Codzienne przyjmowanie 80 mg aspiryny wśród kobiet 40-94 lat z rozpoznaną cukrzycą w porównaniu z brakiem przyjmowania aspiryny – 15 000 USD za QALY Wstawienie rozrusznika w porównaniu z nieefektywnym leczeniem opornego nadciśnienia tętniczego u pacjentów starszych niż 50 lat – 66 000 USD zaQALY Co wybierzemy? https://research.tufts-nemc.org/cear4/default.aspx
Wprowadzane są granice efektywności ekonomicznej w celu ujawnienia możliwości finansowania Mozliwość odrzucenia B £25,000 - £35,000 A £5,000 - £15,000 Log [затраты/QALY] Rawlins and Culyer, 2004
Jaka wartość jest progowa? Historycznie 50 000 USD za QALY Wylicza się przykładowo jak równe rocznym kosztom na QALY dializowanego pacjenta Opublikowane koszty graniczne Kraj Валюта Suma graniczna w miejscowej walucie Suma graniczna w euro USA USD 50 000-100 000 36 600-73 200 Szwecja SEK 500 000 54 000 Wielka Brytania GBP 30 000 44 500 Australia AUSD 42 000-76 000 26 200-47 400 Kanada CND 20 000-100 000 13 700-68 700 Holandia EURO 20 000 Nowa Zelandia NZD 11 200 5 Л.Аннеманс, 2008 * Conversion to Euro based on exch rates august 1, 2007.
Krytyka wskaźnika «koszt QALY» Dyskryminacja ze względu na wiek i stan zaawansowania choroby - wygrywają młodzi i zdrowi, którzy mogą potencjalnie uzyskać więcej QALY (można wprowadzić współczynniki, biorąc pod uwagę potencjalne lata życia w populacji) Leczenie i badania przesiewowe większej liczby zdrowych osób są droższe (np. badania przesiewowe EKG w grupach młodych pacjentów bez objawów i ich brak EKG u pacjentów w wieku 50 lat z objawami dławicy piersiowej) Dysproporcja między znacząca poprawą jakości życia oraz nieznacznym wzrostem oczekiwanej długości życia i odwrotnie, brak klinicznego uzasadnienia (prednizolon w reumatoidalnym zapaleniu stawów) Wprowadzenie sztucznych "progów" nie pozwoli państwu uciec od konsensusu - co należy leczyć
Jakość życia i QALY* – doświadczenie RSPOR Astma oskrzelowa (2006) Hemofilia (2007-2009) Stwardnienie rozsiane (2008) Zawroty głowy (2009) Szpiczak mnogi (2010) Anemia przy przewlekłej niewydolności nerek (2010) Nadciśnienie tętnicze* (2012) *-wg danych literaturowych
Ocena jakości życia na VAS przy różnych chorobach пунткы schorzenia
Koszty QALY przy leczeniu szpiczaka mnogiego
Warunki wstępne dla liczenia QALY Obliczenia te opierają się na badaniach jakości życia pacjentów ze szpiczakiem mnogim (2009, RSPOR), danych na temat skuteczności leczenia z literatury Pacjenci otrzymują (i) standardowe leczenie, (ii) lub leczenie bortezomibem, (iii) lub kombinacją lenalidomidu i deksametazonu Trwanie leczenia – 4 miesiące Wzięto pod uwagę koszty opieki nad pacjentem, zgodnie ze standardem opieki
Długość życia chorych Pacjenci, leczeni lenalidomidem i dexametazonem przeżyją 29 miesięcy Pacjenci, leczeni bortezomibem przeżyją 26 miesięcy
Jakość życia wg VAS na moment zakończenia badania lenalidomid– 0,68 bortezomib– 0,60
Obliczenie QALY QALY przy zastosowaniu lenalidomidu: 2,4 lat * 0,68 = 1,6 QALYs QALY przy zastosowaniu bortezomibu: 2,1 lat* 0,60 = 1,2 QALYs QALY = liczba lat, które przeżyje pacjent * jakość życia
Koszty prowadzenia 1 pacjenta ze szpiczakiem mnogim Koszty leczenia chorych zgodnie ze standardem pomocy medycznej: 895 437 rub. Koszty leczenia bortezomibem – 1 410 480 rub. Suma kosztów terapii bortezomibem – 2 305 917 rub. Koszty leczenia kombinacją lenalidomid+dexametazon: 3 538 909 rub. Suma kosztów leczenia kombinacją lenalidomid+dexametazon– 4 434 346,4 rub.
Koszty 1 QALY u chorego ze szpiczakiem mnogim Dla kombinacji lenalomid+dexametazon: 6 651 520 rub. czyli 163 952 € Dla bortezomibu 4 035 356 rub. czyli 99 467 €
Koszt 1 QALY przy leczeniu hemofilii
Podstawy do obliczeń QALY Jako podstawa – badanie jakości życia chorych na hemofilię (2008) 2 grupy chorych: Profilaktyczne leczenie (12 iniekcji VIII czynnika krzepnięcia krwi na miesiąc, brak krwawienia), Nieefektywne leczenie (4 iniekcji VIII czynnika krzepnięcia krwi na miesiąc, wystąpienie krwawienia) Pod uwagę brane są tylko koszty czynnika krzepnięcia
Koszty rocznego leczenia hemofilii (tylko leki) Terapia profilaktyczna 172800 МЕ * 5 923 rub. / 500 МЕ = 2 046 988 rub. Nieefektywna terapia 57 600 * 5 923 rub. / 500 МЕ = 682 329 rub.
Koszty na leczenie hemofilii do końca życia (tylko leki) Terapia profilaktyczna 2 046 988 rub. * 35,9 lat= 73 486 869 rub. Nieefektywna terapia 682 329 rub. * 7,9 lat = 5 390 399 rub.
Obliczenie kosztów 1 QALY przy hemofilii (tylko leki) Koszt 1 QALY przy terapii profilaktycznej: 73 486 869 rub. / 26,2 QALY = 2 804 842 rub. Koszt 1 QALY przy nieefektywnej terapii: 5 390 399 rub. / 4,5 QALY = 1 197 866 rub.
Wykorzystanie wszelkich środków ochrony zdrowia grupa odpowiedniego leczenia (n=33) 2 wezwania karetki i 2 hospitalizacje przez ostatni miesiąc, 24 wezwania karetki i 24 hospitalizacje rocznie. Koszt 1 wezwania karetki – 4000 rub., koszt hospitalizacji 1 chorego (zgodnie ze standardem pomocy medycznej (model z krwawieniem) wg taryf OMS: (33 445 rub. * 3) + 986 042 rub. = 1 086 377 rub. Koszty pomocy medycznej 33 pacjentów rocznie: 4 000 rub. * 24 = 96 000 rub. Koszty karetki na 1 pacjenta rocznie: 96 000 rub./33 = 2 909 rub. Koszty na hospitalizację 33 pacjentów rocznie: 1 086 377 rub. * 24 = 26 073 048 rub. Koszty na hospitalizację 1 pacjenta rocznie: 26 073 048 rub. / 33 = 790 092 rub. SUMA KOSZTÓ W PROFILAKTYCZNEJ TERAPII 1 pacjent rocznie (KOSZTY TERAPII PROFILATYCZNEJ + KOSZTY WEZWAŃ KARETEK + KOSZTY HOSPITALIZACJI): 2 046 988 RUB. + 2 909 RUB. + 790 092 RUB. = 2 839 989 RUB.
Wykorzystanie wszelkich zasobów ochrony zdrowia grupa nieefektywnej terapii (n 233) 64 wezwań karetki, 31 hospitalizacji w ciągu ostatniego miesiąca 768 wezwań karetki i 372 hospitalizacje w ciągu roku Koszty wezwań karetki na rok: 4 000 rub. * 768 = 3 072 000 rub. Koszty na wezwania karetki do 1 pacjenta na rok: 3 072 000 rub. / 233 = 13 184 rub. Koszty hospitalizacji na rok : 1 086 377 rub. * 372 = 404 132 244 rub. Koszty hospitalizacji 1 pacjenta na rok 404 132 244 rub. / 233 = 1 734 473 rub. SUMA KOSZTÓW ROCZNEGO LECZENIA CHOREGO W GRUPIE NIEEFEKTYWNEJ TERAPII (koszty profilaktyczne + koszty na wezwania karetki + koszty hospitalizacji): 682 329 rub. + 13 184 rub. + 1 734 473 rub. = 2 429 986 rub.
Terapia profilaktyczna 2 839 989 rub * 35,9 lat = 101 955 605 rub. Koszty leczenia do końca życia chorego, wykorzystując wszelkie zasoby ochrony zdrowia Terapia profilaktyczna 2 839 989 rub * 35,9 lat = 101 955 605 rub. Terapia nieefektywna 2 429 986 rub * 7,9 lat= 19 196 889 rub
Odpowiednia terapia profilaktyczna Koszty na 1 QALY chorego z hemofilią (wykorzystanie wszystkich zasobów ochrony zdrowia) Odpowiednia terapia profilaktyczna 101 955 605 rub. / 26,2 QALY = 3 891 435 rub. Nieefektywna terapia 19 196 889 rub. / 4,5 QALY = 4 265 975 rub.
Koszty za 1 QALY u dializowanych pacjentów z anemią przy przewlekłą niewydolnością nerek
Ocena jakości życia wg skali VAS przez dializowanych chorych Mediana – 60 (I kwartyl– 50, III kwartyl -70) Średnia – 59,2 Odchylenie standardowe – 16,7 26 26
QALY (Eralfon)= 0,6223*5= 3,112 QALY (Recormon) = 0,591*5= 2,955 Obliczenie QALY u chorych z anemią przy przewlekłej niewydolności nerek i hemodializie Średnia długość życia pacjentów na hemodializie wynosi 5 lat (wg danych ankiet) QALY (Eralfon)= 0,6223*5= 3,112 QALY (Recormon) = 0,591*5= 2,955 QALY (Eprex)= 0,585*5= 2,925 QALY (Epocrin)= 0,558*5= 2,79
Koszty na wprowadzenie erytropoetyny (ceny z państwowego rejestru maksymalnym cen hurtowych 07.12.2010 r.) Nazwa preparatu Koszt jednego opakowania leku z grupy erytropoetyn y, rub . Koszt 1 iniekcji preparatu z grupy erytropoetyn y, rub . Koszty roku leczenia preparatu z grupy erytropoetyn y, rub * Koszty usług medycznych roczne, rub Koszty 5 lat leczenia preparatu z grupy erytropoetyny, rub * Koszty usług medycznych 5 lat, rub Koszty erytropoetyny i usług medycznych , 5 lat. Recormon, N6, 2000 jedn 4721 787 122 772 3 393 613 610 16 965 630 575 Eralfon, N6, 2000 jedn 5088 848 132 288 661 440 678 405 Epocrin, N10, 2000 jedn 3563,2 356 55 536 4 017 277 680 20085 247 765 Eprex, N6, 2000 jedn 6165,5 1027 160 212 801 060 818 025 28
. Obliczenie kosztów 1 QALY u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek przy hemodializie Koszt 1 QALY = koszty hemodializy + koszty preparatu «Erytropoetyna» i jego wprowadzenia + koszty żelaza i jego wprowadzenie* 5 lat Koszty hemodializy rocznie - 1 310 400 rub. Koszty preparatów żelaza i jego wprowadzenia rocznie - 46 505 rub.
Koszt QALY u pacjentów z przewlekłą niewydolnością nerek przy hemodializie Nazwanie leku Koszt ogólny 5 dodatkowych lat życia QALY Koszt QALY Eprex 7 602 550 rub. 2,925 2 599 162 rub. Epocrin 7 082 590 rub. 2,79 2 538 563 rub. Recormon 7 415 350 rub. 2,95 2 509 424 rub. Eralfon 7 462 930 rub. 3,112 2 298 114 rub.
Koszty 1 QALY u pacjentów z astmą oskrzelową
Główne parametry dla obliczania QALY Jakość życia wg VAS – 0,58±0,16; Koszt leczenia w ciągu roku (standard pomocy medycznej – leczenie szpitalne) – 25 296 rub.; Oczekiwana długość życia (mężczyźni) – 45,78 lat; Oczekiwana długość życia (kobiety) – 54,38 lat;
Obliczenie ilości QALY i kosztu 1 QALY dla pacjenta z astmą oskrzelową QALY (mężczyźni)=0,58*45,78 26,55 QALYs; QALY(kobiety) = 0,58*54,38=31,54 QALYs; Koszt 1 QALY: 43 951- 45 325 rub.
Koszt 1 QALY u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym
Główne parametry dla obliczania QALY Jakość życia wg VAS – 0,62±0,06*; Koszty na roczne leczenie (standard pomocy medycznej – leczenie szpitalne) – 4 400 rub.; Oczekiwana długość życia - 30 lat *- Диссертационная работа Фроловой Е.В.,Волгоград, 2010 г.
QALY = 0,62*30 =18,6 QALY; Koszt 1 QALY: 7 358 rub. Obliczenie ilości QALY i kosztów 1 QALY dla pacjenta z nadciśnieniem tętniczym QALY = 0,62*30 =18,6 QALY; Koszt 1 QALY: 7 358 rub.
Koszt 1 QALY (wykorzystanie wszelkich zasobów ochrony zdrowia) przy różnych chorobach Leczenie szpiczaka mnogiego lenalidomidem i dexamethazonem 6 651 520 rub. (137 127 Euro) Leczenie hemofilii 4 265 975 rub. (105 151 Euro) Profilaktyczne leczenie hemofilii 3 891 435 rub. (95 919 Euro) Leczenie anemii z hemodializą od2 298 114 rub. (56 646 Euro) do 2 599 162 rub. (64 066 Euro) Leczenie astmy oskrzelowej wg standardu (szpitalne) Od 43 951 rub.(1 059 Euro) Do 45 325 rub. (1 092 Euro) Leczenie nadciśnienia tętniczego wg standardu (szpitalne) 7 358 rub. (182 Euro) 1 Euro = 40,57 rub.(30.05.13)
Badanie zdania ekspertów (2012 -2013) Cel: przedstawienie zdania ekspertów na temat niezbędnego państwowego finansowania leczenia wielu chorób
Wykaz badanych chorób Społecznie ważne choroby na przykładzie nadciśnienia tętniczego i astmy oskrzelowej Choroby, które włączone zostały do programu «7 nozologii», na przykładzie hemofilii i szpiczaka mnogiego Anemia przy przewlekłej niewydolności nerek u pacjentów (w wielu krajach roczny koszt QALY dializowanych pacjentów, przyjęte zostały jako znaczenie progowe przy wyborze technologii medycznych)
Miejsce przeprowadzenia ankiety Fora RSPOR w ramach kongresów «Człowiek i lekarstwo» (2012-2013); Międzynarodowa naukowo-praktyczna konferencja «Starszy chory. Jakość życia» (2012); Posiedzenia Wyższej Szkoły Terapii Moskiewskiego Miejskiego Towarzystwa Lekarzy (2012 г.) Kursy «Wprowadzenie w analizę farmakoekonomiczną» Pierwszego Moskiewskiego Uniwersytetu Medycznego im. Sechenova (2012- 2013); W ramach przejazdu P. Vorobieva «Za sprawiedliwą ochronę zdrowia. Na Magadan». 2012 г.
W ankiecie wzięło udział 116 respondentów Obszar działalności zawodowej Ilość respondentów Udział % Wykładowca akademicki 22 19 Organizator ochrony zdrowia 14 12 Lekarz 67 58 Pracownik firmy farmaceutycznej/ farmaceuta 8 7 Inne 5 4
Krótka charakterystyka respondentów: Średni wiek -50,3±14,27 lat; Wykształcenie wyższe – 113 osób (97,4%), z nich stopień naukowy posiadają 33 osoby (28,4%), 3 osoby (2,6%) – posiada wykształcenie niepełne wyższe; 106 osób (91,4%) – mieszkańcy miast, 4 osoby (3,4%) – mieszkają na wsi, 6 osób (5,2%) – brak danych
Średni miesięczny dochód na jednego członka rodziny Poziom dochodów, rub. Ilość osób Udział % do5 tys. 2 1,7 Od 5 do 10 tys. 17 14,7 Od 10 do 20 tys. 42 36,2 Od 20 do 50 tys. Od 50 do 100 tys. 10 8,6 Ponad 100 tys. 1 0,9 Brak danych
Ocena poziomu państwowego finansowania za 1 QALY Choroba Obliczane koszty za QALY, rub./Euro Kwota uzasadniona i wystarczająca Kwota niewystarczająca Kwota zawyżona Nie ma danych Nadciśnienie tętnicze (%) 7 358 rub. (182 Euro) 28(24%) 80(69%) 1 (1%) 7(6%) Astma oskrzelowa, (%) 45 325 rub. (1 092 Euro) 60 (52%) 38(32,8%) 5(4%) 13(11,2%) Szpiczak mnogi, (%) 6 651 520 rub. (137 127 Euro) 30 (35,29%) 10(11,76%) 11(12,94%) 34(40%) Hemofilia (%) 3 891 435 rub. (95 919 Euro) 49(42%) 27(23,5%) 12(10,5%) Anemia przy HPN (%) 2 599 162 rub. (64 066 Euro) 50(43%) 37(32%) 8(7%) 21(18%)
Warianty niezbędnego poziomu państwowego finansowania za 1 QALY, zaproponowane przez ekspertów Choroba Obliczane koszty za QALY, rub./Euro Wariant eksperta: koszty za QALY, rub./Euro Ilość ankietowanych (%) Nadciśnienie tętnicze 7 358 руб. (182 Euro) 10 -20 тыс. руб. (246,5 - 493 Euro) 39(37%) Astma oskrzelowa 45 325 руб. (1 092 Euro) 20 – 50 тыс. руб. (493 – 1 232 Euro) Szpiczak mnogi 6 651 520 руб. (163 952 Euro) 0,5 – 1 млн. руб. (12 324 – 24 649 Euro) 20(17,2%) Hemofilia 3 891 435 руб. (95 919 Euro) 1 – 5 млн. руб. (24 649 – 123 244 Euro) 25(21,6%) Anemia w ChNN 2 599 162 руб. (64 066 Euro)
Wnioski dot. kosztów za QALY Obliczania kosztów QALY pozwala porównać do siebie leczenie różnych chorób Preparaty o wysokiej efektywności, mimo wysokich kosztów (czynniki krzepnięcia), dają stosunkowo niskie wskaźniki kosztów za QALY przy efektywnym zastosowaniu Rezultaty analizy „koszty – użyteczność” powinny być uwzględniane przy planowaniu programów lekowych W Rosji niezbędne jest dalsze szerokie zastosowanie jakości życia i kosztów za QALY Koszty za QALY w Rosji nie mogą na dzień dzisiejszy być podstawą dla finansowania technologii medycznych