Ogólnopolska kampania edukacyjna „Ciąża bez alkoholu” Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Ciąża i alkohol Używany w czasie ciąży jest niebezpieczny Alkohol jest społecznie akceptowaną substancją toksyczną używaną w różnych sytuacjach społecznych. Używany w czasie ciąży jest niebezpieczny dla rozwoju dziecka!
Mity dotyczące wpływu alkoholu na organizm: Wino podnosi poziom hemoglobiny… NIEPRAWDA! Piwo wzmaga laktację (zwłaszcza piwo Karmi)… Łożysko skutecznie chroni dziecko przed szkodliwym działaniem alkoholu…
Alkohol a ciąża Przekonanie, że rozwijający się płód w łonie matki jest bezpieczny i chroniony przed toksycznym działaniem rozmaitych teratogenów, nie jest zgodne z prawdą. Cząsteczki alkoholu (C2H5OH) z łatwością przechodzą przez łożysko.
Piwo, wino i wódka zawierają ten sam alkohol etylowy, tylko w różnych stężeniach. Szklanka 200 ml 5% piwa Lampka 100 ml 10 % wina Kieliszek 25 ml 40% wódki = 10 gramów czystego alkoholu etylowego (porcja standardowa)
Czy polskie kobiety piją alkohol w ciąży? Badania potwierdzają, że kobiety w Polsce piją alkohol w czasie ciąży i to wcale nierzadko. Przyznaje się do tego 33% z nich. Oznacza to, że trzy kobiety na 10 mogą urodzić dzieci z zaburzeniami rozwojowymi. Stopień tych trudności zależeć będzie od częstotliwości picia, okresu ciąży, ilości jednorazowo wypijanego alkoholu.
Wstrząsające liczby Nawet troje dzieci na każde 1000 urodzeń żywych może być dotkniętych płodowym zespołem alkoholowym (Fetal Alcohol Syndrome). To więcej niż liczba rodzących się dzieci z zespołem Downa (1 na 700 urodzeń). W Polsce rodzi się rocznie 300 000 dzieci. 0,3% to 900 dzieci z FAS. Dziesięć razy więcej dzieci ma rozmaite zaburzenia rozwojowe spowodowane alkoholem klasyfikowane jako FAE (Fetal Alcohol Efect).
Dlaczego kobieta w ciąży pije alkohol? Pije, nie wiedząc, że jest w ciąży Nie wie o możliwych szkodliwych skutkach dla zdrowia i rozwoju dziecka Ma negatywny stosunek do ciąży i nie akceptuje jej Jest niedojrzała, bardziej myśli o sobie i swoim stanie niż o dziecku Chce się zrelaksować i wyciszyć przy użyciu alkoholu Otrzymała błędne zalecenia od rodziny, znajomych lub specjalistów – „Kieliszek czerwonego wina nie zaszkodzi” Jest uzależniona od alkoholu
Alkohol a ciąża ŚCIANA MACICY KOSMKI ŁOŻYSKO PĘPOWINA PĘCHERZ PŁODOWY PŁYN OWODNIOWY Używanie alkoholu przez kobietę ciężarną jest jedną z wiodących przyczyn wad wrodzonych i zaburzeń rozwojowych u dzieci!
Jeśli dziecko w łonie matki pije alkohol.... Może dojść do poronienia lub dziecko urodzi się martwe Może urodzić się przedwcześnie i może być niezdolne do życia Jeśli przeżyje - może mieć liczne wady rozwojowe, cierpieć na płodowy zespół alkoholowy (FAS) i być opóźnione w rozwoju psychoruchowym
Kiedy ryzyko jest największe? Alkohol jest szkodliwy w całym okresie ciąży, lecz najgroźniejsze wady powstają w 3 tygodniu po poczęciu, czyli w momencie tworzenia się ważnych dla życia organów. Kobieta często jeszcze nie wie wtedy, że jest w ciąży.
Skutki działania alkoholu na płód Dzieci narażone na działanie alkoholu w czasie życia płodowego mogą cierpieć na różnorodne zaburzenia rozwojowe takie jak: upośledzenie wzrostu wady wrodzone i wady narządów wewnętrznych (serce, nerki) uszkodzenia mózgu wadliwe funkcjonowanie zmysłów
Najbardziej wrażliwy na działanie alkoholu jest mózg!
Alkohol i mózg Alkohol powoduje śmierć komórek mózgowych Zaburza migrację neuronów Uszkadza następujące obszary mózgu: ciało modzelowate, móżdżek, zwoje podstawy, podwzgórze, płaty czołowe
Fetal Alcohol Syndrome Skutki działania alkoholu na płód Jednym z najgroźniejszych, możliwych skutków alkoholowego uszkodzenia płodu jest Fetal Alcohol Syndrome (FAS Płodowy Zespół Alkoholowy) FAS to tylko około 10% wszystkich uszkodzeń wywołanych przez alkohol…
Skutki działania alkoholu na płód Spektrum zaburzeń rozwojowych wywołanych alkoholem oraz wady wrodzone (FASD) Płodowy zespół alkoholowy FAS
Co to jest FAS? FAS to zespół objawów obejmujacy: uszkodzenie mózgu opóźnienie wzrostu deformacje twarzy – charakterystyczne dla FAS cechy dysmorficzne
Dysmorfia twarzy w przebiegu FAS Szeroko rozstawione oczy Szeroka nasada nosa Dodatkowy fałd skórny w kącie oka
Dysmorfia twarzy w przebiegu FAS Brak rynienki podnosowej Cienka górna warga Małożuchwie Nisko osadzone uszy
Wczesne rozpoznanie FAS Niezwykle ważne dla dalszego rozwoju dziecka Zapobiega rozwojowi zaburzeń wtórnych – czyli wzmacnianiu istniejących deficytów Daje szansę wprowadzenia działań terapeutycznych Każdy lekarz ma uprawnienia do postawienia diagnozy FAS – jest to jednostka chorobowa
Trudności diagnostyczne spowodowane są: Brakiem wiedzy Lękiem przed „etykietowaniem” dziecka lub matki Nieumiejętnością diagnozowania Zaprzeczaniem picia przez matkę Brakiem ośrodków zajmujących się diagnozą
Objawy FASD często mylone są z następującymi zaburzeniami: ADHD (zespół nadpobudliwości psychoruchowej) Zaburzenia zachowania Chorobą dwubiegunowa Zaburzenia psychotyczne Zachowania obsesyjno-kompulsywne Autyzm Zaburzenia osobowosci Zaburzenie z pogranicza
Dzieci z FASD To jest Wojtuś. Mama Wojtusia jest osobą uzależnioną od alkoholu. Wojtuś ma FAS: jest mniejszy od rówieśników, rozwija się z opóźnieniem.
Dzieci z FASD To jest Marysia. Ma 17 lat i jest atrakcyjną nastolatką. Jej mama piła dużo wina, zanim dowiedziała się, że jest w ciąży. Marysia ma FAE: jest nadpobudliwa i ma trudnosci w nauce.
Sytuacja społeczna dziecka z FASD Niedostateczna opieka ze strony rodziców lub porzucenie Pobyt w domu dziecka lub rodzinie zastępczej Odrzucenie przez środowisko rówieśnicze Trudności w rozwijaniu zdrowych relacji Trudności w przestrzeganiu norm i zasad Ograniczony dostęp do fachowej pomocy
Dzieci z FAS – zaburzenia wtórne Brak wczesnego rozpoznania i wsparcia oraz stabilnego, wspierającego środowiska, nieuchronnie prowadzi do powstania zaburzeń wtórnych u dzieci z FAS: przerwania nauki ucieczek z domu łamania prawa nadużywania alkoholu i narkotyków chorób psychicznych
Do kogo kierujemy tę wiedzę? Do kobiet w wieku rozrodczym? Do kobiet mających problem z piciem alkoholu? Nastolatek? Mężczyzn? DO WSZYSTKICH!!
Cele kampanii: Grupa docelowa: Zmniejszenie liczby kobiet pijących w czasie ciąży Zwiększenie wiedzy na temat negatywnego wpływu alkoholu na płód Grupa docelowa: Kobiety w wieku rozrodczym (w tym w ciąży) Całe społeczeństwo Patronat: Minister Zdrowia, Polskie Towarzystwo Ginekologiczne, Biuro WHO w Polsce Partnerzy: Centrum Zdrowia Dziecka, Instytut Matki i Dziecka, Stowarzyszenia Zastępczego Rodzicielstwa, Fundacja „Daj Szansę”, Specjalistyczna Poradnia Rodzinna Towarzystwa Rozwijania Aktywności Dzieci „SZANSA”
W ciąży zalecana jest całkowita abstynencja! Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu w ciąży, a każda ilość wiąże się z ryzykiem uszkodzenia płodu. W ciąży zalecana jest całkowita abstynencja!
Narzędzia wykorzystywane w kampanii: - Spoty telewizyjne i radiowe - Artykuły prasowe i audycje telewizyjne - Rodzinne pikniki profilaktyczno - edukacyjne - Materiały edukacyjne - Szkolenia dla lekarzy, pielęgniarek, pracowników socjalnych
Do kampanii zgłosiło się blisko 700 samorządów gminnych
Zespołowi FAS oraz innym uszkodzeniom związanym z ekspozycją płodu na alkohol można w 100% zapobiec!!! Wystarczy zachować abstynencję w okresie ciąży.
Nie jesteśmy w stanie zmienić przeszłości, ale mamy wpływ na przyszłość!
Ważne adresy Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych ul. Szańcowa 25 Warszawa 022 5320 325 www.parpa.pl parpa@parpa.pl Stowarzyszenie Zastępczego Rodzicielstwa Oddział Śląski ul. Hołdunowska 70a 43 – 143 Ledziny tel/fax 032 216 79 17 www.fas.edu.pl Fundacja „Daj Szansę” ul. Piskorskiej 11 87 – 100 Toruń tel. 056 648 23 63 fax. 056 659 91 43 fundacja.dajszanse@free.ngo.pl