Trwały Rozwój, MĄDROŚCIĄ sterowany, jako warunek PRZETRWANIA Wisdom Based Sustainable Development as Precondition of Survival

Lesław Michnowski Członek Komitetu Prognoz Polska 2000 Plus przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk

Aktualna sytuacja światowa: - środowisko przyrodnicze – w wyniku wzrostu gospodarczego i ludnościowego – podlega bezwzględnej degradacji, gdyż utraciło zdolność samoodtwarzania się w postać zgodną z potrzebami życia człowieka; - narastanie zagrożenia deficytem zasobów naturalnych.

Dwa możliwe sposoby usiłowań przywracania światowej społeczności zdolności rozwoju: I – zmniejszanie zaludnienie Ziemi, w tym pomniejszanie poziomu konsumpcji i tempa wzrostu gospodarczego; II – egoaltruistyczna przemiana aksjologiczna (metanoja?), zmiana systemu ekonomicznego na oparty na kompleksowym rachunku korzyści i kosztów gospodarowania i kierujący się dobrem wspólnym, oraz poprzez mądrą współpracę eliminowanie deficytu zasobów życia (naturalnych i przyrodniczych).

the sustainable development of our people (…) vision for the future of humanity (…) poverty eradication, changing consumption and production patterns (…) pillars of sustainable development – economic development, social development and environmental protection (…).the sustainable development of our people (…) vision for the future of humanity (…) poverty eradication, changing consumption and production patterns (…) pillars of sustainable development – economic development, social development and environmental protection (…). WSSD Johannesburg Declaration 2002 WSSD Johannesburg Declaration 2002

(…) trwały rozwój naszych społeczności (…) wizja przyszłości Ludzkości (…) wykorzenienie biedy, zmiana wzorców konsumpcji i produkcji (…) filary trwałego rozwoju: rozwój gospodarczy, rozwój społeczny oraz ochrona środowiska przyrodniczego (…) WSSD Johannesburg Declaration 2002

Trwały rozwój (Sustainable Development) - oxymoron, czy warunek przetrwania?

For survival and Sustainable Development we need Wisdom Based Global Information Society

Wnioski z analizy systemowej istoty kryzysu globalnego i uwarunkowań trwałego rozwoju – za pomocą modelu konceptualnego System Życia

Warunkiem przetrwania światowej społeczności jest zwiększanie jej poziomu informacji wraz z rozwojowym przekraczaniem jej granic wzrostu

Podstawowe aksjomaty I Universum jako system systemów życia – systemów otwartych ze zdolnością homeostazy (Bertalanffy, Laszlo, Mazur) IIi = B(n,q)1/s gdzie: gdzie: i – poziom informacji (Wiener) – konceptualna miara poziomu rozwoju (i organizacji, oraz JAKOŚCI) systemu życia; s – poziom entropii, oraz ROZWOJOWYCH REZERW systemu życia; n – ilość elementów systemu życia; q – jakość elementów systemu życia, i B(n,q) – pewna funkcja zależna od ilości i jakości elementów systemu życia. III D = D (i); gdzie: gdzie: D – długość okresu życia systemu życia (w tym społeczności)

Rozwój jako proces zwiększania jakości i ilości oraz zróżnicowania elementów społeczności, a także synergicznego integrowania odpowiednio zróżnicowanych jej elementów.

Czym wyższy poziom informacji - tym mniejszym kosztem wewnętrznym i zewnętrznym można osiągać cele społeczności

Konsekwencje rozwoju, m.in.: Wzrost tempa zmian w środowisku, w tym w zewnętrznych uwarunkowaniach życia społeczności Wzrost bezwładności społeczności

Sytuacja Zmian i Ryzyka (SZiR): gdy wysokie tempo zmian w uwarunkowaniach życia oraz wzrost inercji społeczności powoduje konieczność antycypatywności. Ryzyko - wynika z niepełnej przewidywalności skutków działań, zwłaszcza, w szybko zmieniającej się rzeczywistości

POWSZECHNA MĄDROŚĆ - w Sytuacji Zmian i Ryzyka – jako warunek PRZETRWANIA

MĄDROŚĆ (w ujęciu tego referatu), jako zdolność: - OBSERWOWANIA zdarzeń zachodzących w układzie: podmiot życia społeczno- gospodarczego – środowisko (społeczno- przyrodnicze); - ROZPOZNAWANIA procesów, których te zdarzenia dotyczą; - PRZEWIDYWANIA przyszłego biegu tych procesów; - ich WARTOŚCIOWANIA; - WSPOMAGANIA procesów pozytywnych i PRZECIWSTAWIANIA się procesom negatywnym.

Czynniki mądrości (w SZiR): - intelekt, oraz - wiedza, oraz - sztuczna inteligencja (AI), oraz - moc sprawcza.

Intelekt: - rozum; - pamięć; - intuicja; - sumienie (jako zdolność poprawnego, adekwatnego wartościowania).

Wiedza: - systemowo-filozoficzna; - naukowa; - empiryczna; - intuicyjna, a także WIEDZA o przeszłości i PRZYSZŁOŚCI.

Sztuczna inteligencja, w tym: - metody symulacji komputerowej wielkich systemów ekospołecznych, oraz - elastyczna automatyzacja (także cyborgizacja).

Moc sprawcza: - zdolność twórczego działania (moc swobodna); - wola; - UMIEJĘTNOŚĆ INICJOWANIA (procesów – jaki i kiedy pierwszy krok!).

Dla PRZETRWANIA - konieczność kompleksowego kształtowania powyższych czynników mądrości.

Trwały rozwój światowej społeczności – 1 - rozwój nie zakłócany cyklicznie (Capra) regresywnymi zapaściami i budową na gruzach jakoby lepszej przyszłości; 2 – rozwój trwały i trójfilarowy (ONZ), czyli taki proces przemian społeczno- gospodarczych, który umożliwia zarówno rozwój społeczny, jak i gospodarczy, oraz ochronę (w tym właściwe kształtowanie) środowiska przyrodniczego.

Inclusive Globalization and Sustainable Development (UN), or Pernicious Globalization (CIA); (20 – to have a lunch, 80 – to be a lunch. Martin, Schumann); new Orwell totalitarianizm !!! (JPII).

Podstawowe kolejne granice wzrostu : 1 – BEZWŁADNOŚCIOWA – konieczność antycypatywności (feedforward); 2 – ŚRODOWISKOWA – konieczność aksjologii dobra wspólnego; 3 – KATASTROFICZNA – konieczność symbiozy CTŚ, oraz wielkiej rezerwotórczości.

Dla trwałego rozwoju w SZiR niezbędna EWOLUCJA INTELEKTUALNA, czyli: - oparte na MĄDROŚCI projektowanie i selekcja w przestrzeni wirtualnej metodami symulacji komputerowej, oraz - wartościowanie na podstawie wartości dobra wspólnego.

Aby rozwój był trwały to w Sytuacji Zmian i Ryzyka winien być rozwojem trójfilarowym: społecznym, gospodarczym i przyrodniczym Taki trójfilarowy rozwój to zarazem warunek niezbędnego powiększania potencjału MĄDROŚCI światowej społeczności

Kryzys globalny jako skutek patologicznego przekroczenia granic wzrostu: - bezwładnościowej i - środowiskowej.

Konieczność: - dalekowzroczności; - elastyczności; - rezerwotwórczości, oraz - STWORZENIA MOŻLIWOŚCI łączenia korzyści własnych z dobrem środowiska społeczno-przyrodniczego.

Warunkiem przetrwania jest zbudowanie - z pomocą global governance - społeczeństwa globalnego kierującego się mądrością i łączącego korzyści własne z dobrem środowiska. W tym celu działaniem pierwszoplanowym jest utworzenie (najlepiej przy Radzie Bezpieczeństwa ONZ) Światowego Centrum Strategii Trwałego Rozwoju (ŚCSTR, Memoriał Komitetu Prognoz PAN).

Główne zadania ŚCSTR: - doprowadzenie do zbudowania informacyjnych podstaw polityki i gospodarki trwałego rozwoju, a następnie - rozpoznawanie różnorodnych globalnych zagrożeń i powodowanie wyprzedzającego eliminowania (o ile to możliwe) ich przyczyn.

Dla trwałego rozwoju trzeba zatem pilnie zbudować – sukcesywnie doskonalony - powszechnie dostępny światowy (zintegrowany, terytorialnie rozproszony) informacyjny system: - kompleksowego monitorowania, - dalekosiężnego przewidywania, oraz - wymiernego wartościowania skutków polityki, pracy i innych zmian w uwarunkowaniach życia ludzi i przyrody,

- w tym: - światowy system prognozowania ostrzegawczego; - światowy system symulacji komputerowej – dla projektowania i wartościowania techniki i zmian orga- nizacyjnych; - światowy system informacyjnych podstaw gospodarki trwałego rozwoju.

Kompleksowy monitoring: monitoring uzupełniony o wyznaczanie poziomu jakości monitorowanego układu: społeczeństwo - środowisko, oraz zmian w tempie jego rozwoju albo regresu. monitoring uzupełniony o wyznaczanie poziomu jakości monitorowanego układu: społeczeństwo - środowisko, oraz zmian w tempie jego rozwoju albo regresu.

Powszechna mądrość i aksjologia dobra wspólnego to współcześnie niezbędne warunki przeżycia i trwałego rozwoju światowej społeczności.

Warunkiem przetrwania światowej społeczności jest zwiększanie jej poziomu informacji wraz z rozwojowym przekraczaniem jej granic wzrostu

WISDOM BASED GLOBAL INFORMATION SOCIETY - FOR SURVIVAL!!!