„Współpraca rodziny i szkoły w zakresie pomocy psychologiczno-pedagogicznej” mgr K. Wiatrz

Czym powinna być współpraca rodziny i szkoły? współdziałaniem zmierzającym do urzeczywistnienia określonych celów wspólnym poszukiwaniem rozwiązań niepokojących ich problemów wspólnym przezwyciężaniem trudności wychowawczych i zapobieganiem im trójpodmiotowym wspieraniem się partnerów  

Zdaniem nauczycieli współpraca jest: przykrą i niepotrzebną koniecznością, powinnością zawodową ,będącą źródłem narastających konfliktów z rodzicami inne zdanie ale rzadziej mają nauczyciele, którzy zadają sobie trud dokonywania w niej konstruktywnych zmian i ulepszeń.

Zdaniem rodziców natomiast: stereotypowy, bezduszny kontakt polegający głównie na wysłuchiwaniu negatywnych opinii nauczyciela o dzieciach. traktowana jako spełnianie wzajemnych oczekiwań, przystosowywanie się obydwu stron.

Kto organizuje współpracę? Głównymi organizatorami współpracy szkoły i rodziny są nauczyciele. Najwięcej do zrobienia dla ożywienia tej współpracy ma wychowawca klasy, który z reguły ponosi odpowiedzialność za jej organizację i przebieg.

Zamienne dla współpracy terminy współdziałanie nauczycieli i rodziców współdziałanie szkoły i rodziny współpraca między rodzicami i nauczycielami współpraca nauczycieli i rodziców współuczestnictwo rodziców w edukacji szkolnej dzieci pedagogiczna relacja rodziny i szkoły partnerstwo w stosunkach szkoły i rodziny

Naczelnym celem współpracy jest usprawnianie pracy dydaktyczno-wychowawczej z uczniami zwłaszcza zapewnienie wielostronnego rozwoju intelektualnego i społeczno – moralnego.

Pozostałe cele współpracy: lepsze wzajemne poznanie i rozumienie uczniów przez nauczycieli i rodziców stworzenie możliwości dostrzegania życia szkolnego i rodzinnego „innymi oczami” uatrakcyjnienie uczniom ich pobytu w szkole zjednywanie rodziców i nauczycieli na rzecz dokonywania zmian i ulepszeń w życiu klasy umacnianie pozytywnych więzi między nauczycielami, rodzicami i uczniami pedagogizacja rodziców

Wychowawcze znaczenie współpracy nauczycieli i rodziców jest jednym z czynników prawidłowego funkcjonowania szkoły i w pewnym stopniu rodziny może korzystnie wpłynąć na rozwijanie przez nauczycieli i rodziców ich umiejętności wychowawczych rodzina i szkoła są podstawowymi środowiskami wychowawczymi (naturalne i intencjonalne)

Gdy brak współpracy zarówno szkoła nie współpracująca z rodzicami jak i rodzice stroniący od szkoły nie są w stanie poradzić sobie z trudnościami wychowawczymi. rodzice uczniów sprawiających narastające problemy są skazani na współpracę z nauczycielami. brak lub niedosyt współpracy nie sprzyja pracy wychowawczej rodziny.

rodzice mają utrudnione rozpoznanie postępów lub niepowodzeń szkolnych swojego dziecka w tym także jego rozwoju intelektualnego i zdolności. rodzice nie są w stanie pomóc swojemu dziecku w rozwiązaniu przynajmniej niektórych problemów zbyt późno orientują się o zaległościach w przyswajaniu wiadomości co uniemożliwia wczesne i skuteczne ich wyrównanie.

Indywidualne formy współpracy prowadzenie konsultacji pedagogicznych to rozmowa nauczyciela z rodzicami na temat problemu, zwykle z inicjatywy nauczyciela gdy dostrzega swoją bezsilność w postępowaniu z uczniem 10-20 min. składanie wizyt domowych za zgodą rodziców, pozwala poznać środowisko rodzinne np.filozofię życiową rodziców ,poglądy na wychowanie,oczekiwania wobec swojego dziecka 20-30 min

kontakty korespondencyjne za pomocą dzienniczków, zeszytów korespondencji, listów przesyłanych pocztą lub za pośrednictwem ucznia korespondencja przez biuletyny szkolne wydawane przez starszych uczniów rozmowy telefoniczne, emaile sporadycznie stosowane bo zbyt często powodują irytację i rozdrażnienie obydwu stron,wymagają dużego taktu i subtelnego podejścia.

Zbiorowe formy współpracy spotkania robocze nazywane wywiadówkami (nie cieszące się uznaniem żadnej ze stron.) spotkania towarzyskie organizowane poza szkołą, z inicjatywy nauczycieli lub rodziców. spotkania poświęcone pedagogizacji rodziców spotkania z ekspertem, którym jest znawca konkretnego problemu (pedagog, psycholog, lekarz, psychiatra, itp.) spotkania w ramach tzw. „dni otwartych”.

Mieszane formy współpracy to wzajemne wyświadczanie sobie konkretnych usług

Usługi rodziców na rzecz szkoły: wykonywanie pomocy dydaktycznych przez rodziców urządzanie spotkań z ciekawymi ludźmi zwiedzanie zabytków, muzeów, bibliotek itp. organizacja wycieczek, biwaków, rozgrywek sportowych redagowanie gazetek, biuletynów sporządzanie kroniki klasowej, szkolnej urządzanie pracowni komputerowej konserwacja i naprawa sprzętu szkolnego

Szkoła na rzecz rodziny: pomoc materialna uczniom poradnictwo pedagogiczne dla rodziców pedagogizacja rodziców i organizowanie imprez pomoc uczniom w odrabianiu lekcji ułatwianie rodzicom kontaktów z instytucjami wspomagającymi rodzinę dożywianie uczniów zapewnienie im pomocy psychologicznej Udzielanie się w pracy rady szkoły i rodziców, klasy

Przeszkody napotykane we współpracy szkoły i rodziców brak partnerskich relacji wzajemne uprzedzenia „różne światy” nauczycieli i rodziców. niejednakowy stopień ponoszenia odpowiedzialności perfekcjonizm nauczycieli jednokierunkowość współpracy: narzucanie swojego stanowiska rodzicom przesadna dbałość o intelekt sporadyczność i formalizm (doraźna wywiadówka) odgórnie zaplanowana przez nauczycieli współpraca

Warunki skutecznej współpracy partnerskie relacje oparte na równowadze wzajemna wymiana opinii o szkole i rodzinie gromadzenie informacji o uczniu (uzdolnieniach, zachowaniach systematyczność (na bieżąco nie tylko wtedy gdy zaistnieją nadzwyczajne okoliczności najczęściej negatywne) czynne zaangażowanie trójstronne

Pomoc psychologiczno – pedagogiczna w formie zajęć: dydaktyczno – wyrównawczych specjalistycznych: logopedycznych, korekcyjno–kompensacyjnych, socjoterapeutycznych oraz zajęć o charakterze terapeutycznym, klas wyrównawczych i terapeutycznych zajęć psychoedukacyjnych dla uczniów i rodziców związanych z wyborem kierunku kształcenia porad dla uczniów porad, konsultacji, warsztatów dla rodziców i nauczycieli  

Współpraca szkoły i rodziców w organizowaniu zajęć związanych z wyborem kierunku kształcenia i zawodu Współpraca podejmowanie wspólnych decyzji konkretnych działań dla określonego celu czyli pomocy w wyborze zawodu. Organizuje współpracę wychowawca klasy. Brak współpracy utrudnia rodzicom rozpoznanie rzeczywistych zdolności, zainteresowań dziecka

Formy współpracy: zbiorowe: spotkania towarzyskie i z ekspertem mieszane: nawiązywanie kontaktów z zakładami pracy, pedagogizacja rodziców, kontakty z instytucjami

Przeszkody napotykane we współpracy Brak partnerskich relacji Przesadna dbałość o rozwój intelektualny i dydaktykę Formalizm spotkań Sporadyczność kontaktów

Współpraca w zajęciach korekcyjno- kompensacyjnych poszukiwanie rozwiązań niepokojących problemów czyli trudności w czytaniu i pisaniu. współpraca organizowana przez wychowawcę klasy brak współpracy- ani szkoła, ani rodzice nie będą w stanie sama poradzić sobie z narastającymi trudnościami. :

Formy współpracy mogą być indywidualne - konsultacje z rodzicami zbiorowe - pedagogizacja rodziców w temacie dysleksji rozwojowej ,spotkania z ekspertem np.psychologiem Przeszkody: brak partnerskich relacji, nieufność wobec rodziców Skuteczna współpraca: trójpodmiotowe czynne zaangażowanie, gromadzenie informacji o uczniu, systematyczność

Cechy szkoły jutra wg Czesława Kupisiewicza „ Szkoła przyszłości jako placówka zintegrowana oraz innowacyjna , funkcjonując w ustawicznie zmieniającym się otoczeniu liczy się z koniecznością modyfikowania,modernizowania oraz poszukiwania twórczych rozwiązań w zakresie realizowanych celów i zadań dydaktyczno – wychowawczych , zachęca nauczycieli do twórczego analizowania własnej pracy a ponadto zakłada współudział wszystkich zatrudnionych w niej osób w ocenie oraz w wytyczaniu kierunków dalszej realizacji owych celów i zadań.

Odnosi się to również do osób współpracujących ze szkołą w tym przede wszystkim do rodziców uczęszczających do niej dzieci.” Literatura: M.Łobocki „W trosce o wychowanie w szkole”.

Dziękuję za uwagę Krystyna Wiatrz