Zebrzydowice

Historia wsi Na pograniczu Pogórza Wielickiego i Beskidu Makowskiego na północ od Kalwarii Zebrzydowskiej, leży przepiękna miejscowość Zebrzydowice, do zwiedzenia której serdecznie zapraszamy. Pierwsze informacje o Zebrzydowicach pochodzą z 1325 roku i dotyczyły plebana ze wsi - „Siffrida”. Siffrid było to imię pochodzenia niemieckiego, spolszczone brzmiało Zebrzyd lub Zewrzyd. Prawdopodobnie, stąd pochodzi nazwa wsi.

Zebrzydowice dziś Obecnie wieś zajmuje obszar ok. 9 km2, a zamieszkuje w niej ok.2000 mieszkańców. Wieś podzielona jest na dwa sołectwa: Zebrzydowice i Zebrzydowice-Bieńkowice. Do Zebrzydowic dojechać można skręcając z trasy 52 Kraków - Bielsko-Biała w Brodach lub skręcając w Kalwarii w kierunku na Brzeźnicę. Większość mieszkańców obecnie pracuje w prywatnych firmach na terenie pobliskich Wadowic, Krakowa, gminy Kalwaria Zebrzydowska bądź prowadzi własną działalność gospodarczą, zajmując się głównie stolarstwem i szewstwem.

Klasztor i szpital Ojców Bonifratrów

Historia Klasztoru Bonifratrów Na początku XVII w. Mikołaj Zebrzydowski ufundował tu szpital i schronisko dla 12 żołnierzy, rannych i kalek. Fundacji dokonał 9 września 1599r. przekazując wieś Zakonowi Ojców Bonifratrów. Pierwszym przeorem nowego klasztoru został brat Melchior Bonawentura. W tym samym okresie na wschodnim stoku pobliskiej góry Żarek Mikołaj Zebrzydowski założył Klasztor i kościół Bernardynów oraz rozpoczął budowę rozległej „Kalwarii”. Bonifratrzy przede wszystkim zajmowali się leczeniem psychicznie chorych. W 1942r. Hitlerowcy wywieźli część pacjentów do obozów koncentracyjnych i tam zamordowali. W 1956r. część szpitala została upaństwowiona, a konwentowi pozostawiono klasztor i niektóre sąsiadujące z nim zabudowania. Dopiero w 1993r. majątek ziemski bonifratrów został konwentowi zwrócony. Dzisiaj znajduje się w tym budynku dom pomocy społecznej, ale ślady świetności zachowały się po dzień dzisiejszy wraz z wieżą, na której znajduje się zegar oraz charakterystycznymi dla dworów obronnych cechami. Budynek wraz z przyległym Klasztorem wart jest obejrzenia.

Cmentarz bonifratrów Do Klasztoru należał także osobny cmentarz, który założono w 1811r. Na cmentarzu usytuowana jest klasyczna kaplica ozdobiona portykiem z czterema kolumnami oraz arkadami. Na cmentarzu tym oprócz zakonników, spoczywa hrabia Feliks Wielkopolski, który był chory umysłowo, przebywał i zmarł w 1838r. w zebrzydowickim szpitalu.

Kościół parafialny

Historia parafii Do najciekawszych zabytków miejscowości możemy zaliczyć kościół parafialny pod wezwaniem św. Michała Archanioła. Pierwsza wiadomość o istnieniu kościoła pochodzi z lat 1325-1327, był to kościół drewniany pod wezwaniem św. Marcina, który niestety został sprofanowany przez heretyków. Jego dalsze dzieje aż do końca XVI wieku nie są znane, ponieważ wszelkie dokumenty zaginęły. W 1599r. Mikołaj Zebrzydowski przystąpił do budowy nowego kościoła pod wezwaniem św. Michała Archanioła. Został on wykończony w 1602r i zachwyca po dziś dzień. W środku kościoła znajduje się majestatyczny ołtarz z bezcenną gotycką rzeźbą z XIV wieku przedstawiającą Matkę Boską z Dzieciątkiem. Ołtarz główny kościoła

Cmentarz parafialny

Historia cmentarza Wart obejrzenia jest też cmentarz parafialny. Do cmentarza od kościoła prowadzi szeroka alejka. Cmentarz jest ogrodzony, urządzony bezplanowo. Przy głównej alei wznosi się obszerna, murowana Kaplica Brandysów. Przy kaplicy od strony alei, na brzozowym krzyżu umieszczono tablicę z napisem: Katyń, Oświęcim, Fordon. W północno-zachodnim narożniku cmentarza wydzielono ogrodzeniem cmentarz wojenny z 1914r. Zdobi go okazały pomnik z napisami w języku polskim i niemieckim. Na cmentarzu parafialnym znajduje się również grobowiec rodziny Weissów, w którym spoczywa Wojciech Weiss, wybitny malarz polski, związany z ziemią kalwaryjską i Zebrzydowicami.

Droga Krzyżowa Przez las w Zebrzydowicach biegnie Droga Krzyżowa, która zaczyna się przy kościele, a kończy na polanie pod koniec lasu. Powstała z inicjatywy Rycerzy Kolumba w 2009r. Każdy chętny na łonie przyrody może sam indywidualnie lub w grupie odprawić drogę krzyżową.

Siostry w Zebrzydowicach

Historia Sióstr Szarytek W 1936r. na zachodnim Stoku Góry Krowiej rozpoczęto w Zebrzydowicach budowę nowego domu Sióstr Szarytek, otwarto go dwa lata później. W okresie okupacji dom Sióstr stał się azylem dla ludzi świeckich i zakonnych. Siostry w ramach działalności konspiracyjnej przyjmowały i nadawały przez radiostację wiadomości do Londynu, przechowywały mundury wojskowe oraz broń i sprzęt dla partyzantów AK. Najbardziej zaangażowaną była siostra Izabela Łuszczkiewicz. W czasie okupacji pomogła wielu osobom. Na przełomie lipca i sierpnia władze dowiedziały się o jej działalności podziemnej i aresztowano ją. Po torturach została skazana na karę śmierci, którą zamieniona na dożywotnie więzienie. W czerwcu 1956r. skatowaną wypuszczono lecz w sierpniu 1957r. zmarła w Krakowie. W Zebrzydowicach istnieje szlak Siostry Izabeli. Powstała również Ósma Drużyna Starszoharcerska „Aquarius” Jej imienia.

Szlak Siostry Izabeli 8 sierpnia 2008 r. w 51 rocznicę śmierci siostry Izabeli Łuszczkiewicz uroczyście otwarto szlak spacerowy Jej imienia. Pomysłodawcą tego przedsięwzięcia było Towarzystwo Przyjaciół Kalwarii Zebrzydowskiej, które wespół ze Zgromadzeniem Sióstr Miłosierdzia, Centrum Kultury Sportu i Turystyki w Kalwarii Zebrzydowskiej oraz Parafią pw. św. Michała Archanioła w Zebrzydowicach doprowadziło do uroczystości otwarcia szlaku.

Klub sportowy Na terenie Zebrzydowic działa klub sportowy LKS Zebrzydowice. Został założony w roku 1947 przez Kazimierza Ryłko, Jana Hartla i Leona Stobosza. Nazwa „Olimpia” pojawia się w terminie późniejszym. Był to drugi klub na terenie gminy Kalwaria Zebrzydowska po Klubie Sportowym „Kalwarianka”. Opiekę nad nim sprawował miejscowy PGR-Państwowe Gospodarstwo Rolne, którego kierownik został pierwszym prezesem. Wiodącą sekcją była piłka nożna, uprawiano także lekkoatletykę, grano w tenisa ziemnego i piłkę siatkową. Obecnie w klubie w rozgrywkach uczestniczą dwie drużyny seniorów i juniorów młodszych. Boisko jest dostępne dla każdego i można korzystać z niego bez żadnych przeszkód.

Dom Wypoczynkowy W Zebrzydowicach istnieje możliwość pobytu w Domu Wycieczkowym „Indra”, nie tylko dla indywidualnych osób ale i dla grup wycieczkowych. Na terenie obiektu znajduje się miejsce na ognisko.

Ciekawostki Na cmentarzu parafialnym spoczywa śp. Franciszek Kołosowski oficer byłych wojsk polskich ur.1808r.w Kamieńcu na Litwie, zmarł 21.XII.1879r.w Brodach. Brał on udział w powstaniu styczniowym. Spoczywa tu także Franciszek Olszewski Pułkownik Wojsk Polskich ur.1769r. Obiekty przyrodnicze na terenie wsi Zebrzydowice: dąb szypułkowy w wieku 200 lat rosnący na terenie prywatnej posesji.   Cedron – typowy biotop potoku podgórskiego z charakterystycznym zespołem ichtiofauny. Chroniona grupa zwierząt - ryby.

Galeria Ołtarz boczny klasztoru Bonifratrów Ołtarz główny kościoła św. Michała

Krzyż przy kaplicy Brandysów Ogród bonifratrów Krzyż przy kaplicy Brandysów

Pomnik na cmentarzu bonifratrów Wnętrze kaplicy na cmentarzu bonifratrów

Grobowiec Sióstr Szarytek Pomnik na cmentarzu parafialnym

Widok na Klasztor z Szlaku Siostry Izabeli Widok na Lanckoronę z Szlaku Siostry Izabeli

Kaplica na Szlaku Siostry Izabeli Widok na dom Sióstr Szarytek z Szlaku Siostry Izabeli

Kapliczka na zakończenie Drogi Krzyżowej

Stara szkoła w Zebrzydowicach

Początkowy wygląd klasztoru bonifratrów

Piłkarze LKS Olimpii Zebrzydowice

Pocztówka z Zebrzydowic

Zdjęcie kościoła pw. Św. Michała Archanioła

Opiekun: Pani Jadwiga Moskała Wykonali Jakub Brózda Bartek Brańka Jakub Jabłoński Jakub Strama Rafał Zawilski Opiekun: Pani Jadwiga Moskała