Henryk Dietel

Henryk Dietel Heinrich Dietel (ur. 15 marca 1839 r. w Greizu w Turyngii, zm. 27 czerwca 1911 r.) - niemiecki przemysłowiec branży włókienniczej, o największym - obok Schönów - wkładzie w rozwójSosnowca. Urodził się jako syn Heinricha Gottloba - właściela przędzalni w Wilkau i Johanny Wilhelminy z domu Merbold. Kształcił się w Stanach Zjednoczonych, następnie praktykował w Czechach,Saksonii i Wirtembergii. W 1877 r. rozpoczął studia na Uniwersytecie Technicznym w Dreźnie. W 1878 r ożenił się z Klarą Jacob, z którą jeszcze tego samego roku przybył do Sosnowca. Przystąpił tu od razu do budowy w Pogoni pierwszej w Królestwie Kongresowym przędzalni czesankowej. Odtąd jego dalsze losy nierozerwalnie wiążą się z działalnością w tym mieście, w którym też został pochowany. Spoczywa w swoim mauzoleum na cmentarzu ewangelickim w Sosnowcu.

Mauzoleum rodziny Dietlów Mauzoleum Dietlów jest chyba najokazalszym grobowcem w kompleksie cmentarzy przy ul. Smutnej i Mireckiego. Już z daleka można dostrzec jego kopułę górującą nad całym cmentarzem ewangelickim. W 1878 roku Henryk Dietel, niemiecki przemysłowiec przybywa wraz z żoną do Sosnowca. Osiedlając się tutaj buduje przędzalnię czesankową, w jej okolicach swoją reprezentacyjną siedzibę, niepodal urządza park. Dbając o potrzeby religijne swoich pracowników w niedługim czasie stawia kościół ewangelicki. Zdaje się również fundatorem dwu sosnowieckich cerkwi, wspiera budowę kościoła pw. św. Tomasza na Pogoni. Ma również wybitne zasługi w dziedzinie oświaty, m.in. funduje gmach Sosnowieckiej Szkoły Realnej (obecnie Wydział Techniki UŚ).  Henryk Dietel umiera w 1911 roku, w jego pogrzebie uczestniczy około 10 tysięcy ludzi. Pochowany zostaje w podziemiach okazałego mauzoleum, wzorowanym na antycznych grobowcach.  W krypcie pochowano również żonę Henryka Dietla - Klarę oraz prawdopodobnie jeszcze innych członków rodziny. Pomimo, że nieomal stuletni grobowiec Dietlów dziś służy jako kaplica cmentarna, jego krypta chętnie udostępniana jest zwiedzającym.

Dawna Szkoła Realna W 1894 roku Henryk Dietel funduje Sosnowiecką Szkołę Realną. Staje się ona pierwszą szkołą średnią w całym Zagłębiu Dąbrowskim. Początkowo szkoła mieści się w budynku fabrycznym, a uczniowie mają zorganizowany dojazd specjalnym pociągiem. Wzrost liczby uczniów powoduje, że ówczesny budynek staje się niewystarczający i Henryk Dietel decyduje się na budowę nowego gmachu. Zostaje on wzniesiony pomiędzy w latach 1895-1898 według projektu Jasieńczyka-Jabłońskiego, stylem nawiązujący do renesansu włoskiego. Uroczyste otwarcie szkoły ma miejsce 3 grudnia 1898roku. Finansowana przez Dietlów Sosnowiecka Szkoła Realna działa do 1915 roku, kiedy to podczas I wojny światowej wojska niemieckie wkraczają do Sosnowca, a budynek wykorzystany na biura administracji niemieckiej. Następnie w budynku mieści się Gimnazjum, potem Liceum, które otrzymuje imię Stanisława Staszica.

To w tym budynku maturę w 1921 roku zdaje Jan Kiepura, tutaj uczęszczają Leonard Danielewicz i Tadeusz Heftman, konstruktorzy maszyny deszyfrującej Enigma. Warto również wspomnieć wybitnego nauczyciela biologii w tejże szkole - Witolda Wyspiańskiego (brata Stanisława Wyspiańskiego). W 1970 roku budynek staje się siedzibą Wydziału Techniki Uniwersytetu Śląskiego. Obecnie najbardziej reprezentacyjną salą jest aula główna na najwyższym piętrze, bogato zdobiona freskami. Niestety, została wyłączona jest z zajęć dydaktycznych i wymaga wielu nakładów finansowych, by przywrócić jej dawną świetność.

Mauzoleum Henryk Dietel (1839-1911) po zdobyciu wykształcenia i doświadczenia zawodowego przybył w 1878 roku wraz z żoną z Saksonii do Sosnowca i stał się po czasie jednym z najbogatszych ludzi ówczesnego Królestwa Polskiego. W Sosnowcu założył jedyną wówczas w Rosji przędzalnię wełny czesankowej, a jej korzystne ceny na skutek wojny celnej Rosji z Zachodem uczyniły go wkrótce czołową postacią miasta i regionu. Mimo ogromu bogactwa Dietel nie zapomniał jednak o wierze i współwyznawcach oraz innych mieszkańcach miasta, niezależnie od ich narodowości i wyznania.  Z własnych środków założył m.in. ewangelicką szkołę kantoratową, ufundował gimnazjum, ogród botaniczny, łożył na wiele przedsięwzięć charytatywnych i publicznych. Stał się też fundatorem kościoła ewangelickiego w Sosnowcu dla całej zagłębiowskiej społeczności ewangelickiej oraz dofinansował budowę sosnowieckich cerkwi prawosławnych i dzisiejszej katedry rzymskokatolickiej

Mauzoleum Dietlów jest chyba najokazalszym grobowcem w kompleksie cmentarzy przy ul. Smutnej i Mireckiego. Już z daleka można dostrzec jego kopułę górującą nad całym cmentarzem ewangelickim. W 1878 roku Henryk Dietel, niemiecki przemysłowiec przybywa wraz z żoną do Sosnowca. Osiedlając się tutaj buduje przędzalnię czesankową, w jej okolicach swoją reprezentacyjną siedzibę, niepodal urządza park. Dbając o potrzeby religijne swoich pracowników w niedługim czasie stawia kościół ewangelicki. Staje się również fundatorem dwu sosnowieckich cerkwi, wspiera budowę kościoła pw. św. Tomasza na Pogoni. Ma również wybitne zasługi w dziedzinie oświaty, m.in. funduje gmach Sosnowieckiej Szkoły Realnej (obecnie Wydział Techniki UŚ).  Henryk Dietel umiera w 1911 roku, w jego pogrzebie uczestniczy około 10 tysięcy ludzi. Pochowany zostaje w podziemiach okazałego mauzoleum, wzorowanym na antycznych grobowcach.  W krypcie pochowano również żonę Henryka Dietla - Klarę oraz prawdopodobnie jeszcze innych członków rodziny. Pomimo, że nieomal stuletni grobowiec Dietlów dziś służy jako kaplica cmentarna, jego krypta chętnie udostępniana jest zwiedzającym.

Zdjęcia o Mauzoleum

Pałac Dietla Pierwsze plany budynku powstają w latach 80. XIX wieku, a sygnowane były przez Waligórskiego. Ostateczny projekt powstał w 1890 roku. Około roku 1900, wraz z pracami wykończeniowymi pałacu, powstaje założenie parkowe otoczone murem, z oranżerią i elementami małej architektury. Pałac wchodził w skład zespołu patronackiego, wraz z parkiem, zabudową dawnej fabryki, osiedlem robotniczym, a także kościołem ewangelickim. Jako rezydencja rodowa Dietlów pałac funkcjonował do roku 1945. W styczniu tegoż roku zajęty został przez komendaturę radziecką NKWD miasta na jej potrzeby. Wówczas wiele fragmentów pałacu oraz wyposażenie zostało zniszczonych. Do 1997 roku siedziba Szkoły Muzycznej. Od 1997 budynek znalazł się w rękach prywatnych.

Pałac Dietla Wnętrza pałacu zachowały część oryginalnego wyposażenia. Reprezentacyjne sale usytuowane zostały na pierwszym piętrze. Obiekt jest cennym zabytkiem ze względu na stan zachowania wnętrz: neorokokowasala balowa, neobarokowa jadalnia i gabinet, eklektyczny pokój fajkowy i gabinet secesyjny, a przede wszystkim bogato zdobiona, efektownie wykonana łazienka, którego bogate wyposażenie zachowało się prawie bez zmian

Prezentacje wykonali: Julia Sonik Oraz Michał Siwiec