Tematy prac zaliczeniowych semestr zimowy 2011/12 Z przedmiotów prowadzonych przez dr Elżbietę Szot-Radziszewską Konsultacje - środa : godz. 8-10 : pok. 315 A http://www.tu.kielce.pl/~eszot

WARUNKI ZALICZENIA WYKŁADU UDZIAŁ W WYKŁADACH NAPISANIE PRACY NA JEDEN Z PODANYCH NIŻEJ TEMATÓW MOŻNA ZAPROPONOWAĆ TEMAT WŁASNY PO UZGODNIENIU Z PROWADZĄCYM PRACE NALEŻY ZŁOŻYĆ NAJPÓŹNIEJ DO 4 STYCZNIA 2012 R MILE WIDZIANY TERMIN WCZEŚNIEJSZY UWAGA: MATERIAŁY Z INTERNETU, KOMPILACJE CUDZYCH TEKSTÓW ORAZ PRACE BEZ ODNIESIEŃ DO ŹRÓDEŁ W PRZYPISACH BĘDĄ TRAKTOWANE JAKO PLAGIAT!

PROJEKT I – MAPA MENTALNA WYBRANEJ MIEJSCOWOŚCI SPORZĄDZENIE MAP MENTALNYCH WSI, MIASTECZKA, DZIELNICY LUB SWOJEJ ULICY NA PODSTAWIE WYWIADÓW Z NAJSTARSZYMI MIESZKAŃCAMI Mapa wyobrażeniowa powinna obejmować: a/ sporządzony odręcznie plan przestrzeni (wioska, dzielnica), b/ zapis wywiadu – zapisana bezpośrednia relacja każdego rozmówcy osobno c/ jedna wspólna mapa podsumowująca efekty badań z podsumowaniem + fotografie miejsc zaznaczonych na mapie

PROJEKT I – MAPA MENTALNA WYBRANEJ MIEJSCOWOŚCI Czym różniła się wieś od miasta kiedyś (i dzisiaj)? Przestrzeń wsi, miasteczka-granice, centrum, znaki pamięci Obrzędy doroczne związane z przestrzenią wsi i znakami pamięci –obchodzenie pól, procesje, poświęcenie pól i zasiewów, majówki, magia urodzaju itp. – od Bożego Narodzenia do św. Łucji (13 XII) Ogień i woda w tradycji wsi

UWAGI DO PROJEKTU I W badaniach map mentalnych zwracać uwagę na następujące elementy składowe (znaki przestrzeni i znaki pamięci) odtwarzanego krajobrazu: 1/ drogi – ciągi komunikacyjne po których się poruszamy, z perspektywy których oglądamy krajobraz; główne (wiodące do miasta na jarmark, targ, do kościoła, do urzędu) i drugorzędne drogi (często tzw. polne wiodące do wsi sąsiedniej, na pola, do lasu). Drogi, gościńce, ścieżki, trakty stanowią strukturę organizacyjną przestrzeni; pełniły one różnorodne funkcje w życiu mieszkańców, gdyż wiodły w różne miejsca. Droga w krajobrazie kulturowym, jako miejsce szczególne, determinujące odbiór krajobrazu, jako fenomen kultury i znak obecności człowieka w krajobrazie. Droga to przestrzeń wydzielona z krajobrazu, osobna rzeczywistość, należąca do świata oswojonego, bezpiecznego o ile wiemy dokąd prowadzi.

UWAGI DO PROJEKTU I c.d. W badaniach map mentalnych zwracać uwagę na następujące elementy składowe (znaki przestrzeni i znaki pamięci) odtwarzanego krajobrazu: 2/ granice – elementy linearne (ale nie drogi), linie utrudniające komunikację, wyznaczające kres swojej przestrzeni – rzeki, wybrzeża, tory kolejowe, miedze, bagna, góry lub wzgórza, 3/dzielnice, części wsi, – części przestrzeni wydzielone na podstawie kryterium funkcjonalnego, zwyczajowego, historycznego, statusu mieszkańców – np. dzielnice narodowościowe w miasteczkach- polska, niemiecka, żydowska, ruska, olęderska itp. - co stanowiło centrum tych dzielnic, czy miały własny cmentarz, kościół, rynek; Nazwy części wsi, pól – etymologia nazw

UWAGI DO PROJEKTU I c.d. W badaniach map mentalnych zwracać uwagę na następujące elementy składowe (znaki przestrzeni i znaki pamięci) odtwarzanego krajobrazu: 4/ Węzły – skrzyżowania dróg, ronda, place, rynki, rozdroża - punkty przecięcia ciągów komunikacyjnych 5/ punkty odniesienia; punkty orientacyjne -znaki które ze względu na ważność w krajobrazie lub charakterystyczny wygląd ułatwiają orientację w przestrzeni, takie jak pomniki, budynki, wiatraki, kapliczki, krzyże, wieże, dzwonnice, naturalne lub prawie-naturalne elementy krajobrazu – wielkie kamienie, stare drzewa , wzgórze, rzeka, źródło, las

PROJEKT II- KRAJOBRAZ KULTUROWY „ZNAKI PAMIĘCI, ZNAKI PRZESTRZENI W WYBRANEJ MIEJSCOWOŚCI” PRZYDROŻNE KRZYŻE KAPLICZKI, STARE CMENTARZE, KOŚCIÓŁ, STARE DROGI, MIEJSCA MAGICZNE (CUDOWNE ŹRÓDEŁKA; DIABELSKIE KAMIENIE, BOŻE STOPKI) FORMA: WYWIADY Z NAJSTARSZYMI MIESZKAŃCAMI + MAPA MENTALNA MIEJSCOWOŚCI Wywiady należy zapisywać dosłownie (nie swoimi słowami) wraz z wyrażeniami gwarowymi) Pytać o historię miejsc i znaków ich funkcje w przestzreni kiedyś i współcześnie

PROJEKT III – KRAJOBRAZ LEGENDOWY „ LEGENDY ZWIĄZANE ZE WZGÓRZAMI, CUDOWNYMI ŹRÓDŁAMI, KAMIENIAMI, MIEJSCAMI OBJAWIEŃ I MIEJSCAMI GDZIE STRASZYŁO I INNE W MOJEJ MIESCOWOŚCI O OKOLICI” FORMA: WYWIADY Z NAJSTARSZYMI MIESZKAŃCAMI + MAPA MENTALNA MIEJSCOWOŚCI Wywiady należy zapisywać dosłownie (nie swoimi słowami) wraz z wyrażeniami gwarowymi) Pytać o historię miejsc i znaków ich funkcje w przestrzeni kiedyś i współcześnie

PROJEKT IV – „DOM JAKO MIKROKOSMOS” WYWIADY NA TEMAT: „JAK DAWNIEJ BUDOWANO DREWNIANY DOM. WIERZENIA LUDOWE ZWIĄZANE Z DOMEM” [WYWIADY DOTYCZĄCE OBRÓBKI DREWNA, KONSTRUKCJI; KRYCIA DACHU; NAZW POSZCZEGÓLNYCH ELEMENTÓW KONSTRUKCYJNYCH DOMU; ZWYCZAJE LUDOWE PRZY BUDOWIE DOMU; ZWYCZAJE LUDOWE ZWIĄZANE Z DOMEM PRZY OKAZJI RÓŻNYCH SWIĄT DOROCZNYCH I RODZINNYCH. RELACJA ZAPISANA DOSŁOWNIE WRAZ Z NAZWAMI GWAROWYMI] OPOWIEŚĆ O KONKRETNYM DOMU (np. Dom mojego dziadka) Kolejne etapy budowy Czynności magiczne- dzień rozpoczęcia budowy, ofiara podwalinowa, wiecha (wionek); zasiedliny Wróżby związane z domem i zagrodą w czasie obrzędów dorocznych; w czasie wesela

PROJEKT IV – „DOM JAKO MIKROKOSMOS” - c. d. MAGICZNE SPOSOBY ZAPEWNIENIA DOSTATKU I BEZPIECZEŃSTWA W PRZESTRZENI DOMU, ZAGRODY I WSI ZABIEGI MAGICZNE W CZASIE ŚWIĄT DOROCZNYCH malowanie krzyży, kopcenie gromnicą, kredą, obchodzenie domu, świecenie ZABIEGI MAGICZNE W CZASIE ŚWIĄT RODZINNYCH REKWIZYTY MAJĄCE ZAPEWNIĆ OCHRONĘ NP. KROPIELNICZKA ZE ŚW. WODĄ, ZIOŁĄ, KREDA, DZIEGIEĆ, MIOTŁA, ŁOPATA DO CHLEBA, święte obrazy-jakie?

Wywiad powinien obejmować HISTORIĘ OBIEKTU HISTORIĘ KOLEJNYCH WŁAŚCICIELI, LEGENDY LUDOWE ZWIĄZANE Z OBIEKTEM, LUDŹMI I MIEJSCEM NALEŻY NOTOWAĆ NAZWY GWAROWE DOKUMENTY ARCHIWALNE, STARE FOTOGRAFIE (ZESKANOWAĆ ) WYKONAĆ WSPÓŁCZESNE FOTOGRAFIE OBIEKTU

Informacje dodatkowe: Forma pracy – wywiady z najstarszymi mieszkańcami, fotografie (autor foto), rysunki, plany pracę nagrać na opisanej płycie CD; część tekstową dodatkowo wydrukować; objętość pracy minimum 10 stron ; czcionka 12 Praca musi zawierać – na stronie tytułowej dane rozmówców - imię nazwisko, wiek , miejsce zamieszkania nazwę (gmina, powiat) miejscowości, której dotyczy dane autora pracy – imię nazwisko, grupa, wydział i kierunek podać odniesienia do źródeł w przypisach (autor, tytuł książki, rok i miejsce wydania, strona z której pochodzi informacja; cytaty należy ująć w cudzysłów!