ANALIZA WRAŻLIWOŚCI

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI Przez analizę wrażliwości rozumie się badanie siły oddziaływania różnych czynników lub ich kombinacji na poziom rentowności (zysku) przedsiębiorstwa. Może ona dotyczyć wielu aspektów, np.: - określenia wrażliwości zysku na zmienność poszczególnych czynników analizy (np. przy pomocy mnożników zysku), - określenia granicznego poziomu poszczególnych czynników analizy, gwarantującego osiągnięcie progu rentowności, czyli rentowności na poziomie zerowym, - ustalenia przesunięć progu rentowności w przypadku zmiany czynników w jednakowej skali w sposób izolowany.

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI NA PODSTAWIE MNOŻNIKOW ZYSKU

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI NA PODSTAWIE MNOŻNIKOW ZYSKU

ETAPY ANALIZY WRAŹLIWOŚCI NA PODSTAWIE WIELKOŚCI GRANICZNYCH I etap polega na wyznaczeniu wielkości granicznych dla analizowanych czynników. Ustalenie wielkości granicznych polega na wyznaczeniu takiej ich wysokości, która przy nie zmienionym poziomie innych czynników zagwarantuje jedynie osiągnięcie progu rentowności. II etap to ustalenie dla poszczególnych czynników względnej (procentowej) ich zmiany z poziomu rzeczywistego (planowanego) do poziomu progu rentowności.

Ustalenie granicznego poziomu sprzedaży (Xg)

Ustalenie granicznego poziomu cen (Cg) x kz + Ks Cg = ---------------- x Cg = kz + Ks/x

Ustalenie granicznego poziomu jednostkowych kosztów zmiennych (kzg)   x c  KS kzg = ---------------- x kzg = c – KS/x

Ustalenie granicznego poziomu kosztów stałych (KSg) KSg = x  (c – kz)

ANALIZA WRAŹLIWOŚCI NA PODSTAWIE WIELKOŚCI GRANICZNYCH Jeśli wielkości graniczne wykorzystamy do obliczenia względnej zmiany tych czynników (jako różnicy między wielkością graniczną a wielkością wyjściową wskaźnika do wielkości wyjściowej), wówczas taka zmiana, jako wskaźnik bezpieczeństwa, może być miarą wrażliwości zysku na zmianę danego czynnika, czyli: Wwz = (Ww – /Wg/) * 100% Ww gdzie: Wwz – wskaźnik wrażliwości zysku, Wg – wielkość graniczna, Ww – wielkość wyjściowa.

ANALIZA WRAŹLIWOŚCI NA PODSTAWIE WIELKOŚCI GRANICZNYCH Im niższy dopuszczalny procentowy poziom zmian (wskaźnik bezpieczeństwa) w odniesieniu do danego czynnika, tym większy jest stopień jego oddziaływania na zysk – tym bardziej zysk jest czuły (wrażliwy) na zmianę danego składnika (należy go wówczas dokładniej kontrolować).

ANALIZA WRAŹLIWOŚCI NA PODSTAWIE WIELKOŚCI GRANICZNYCH

Analiza wrażliwości na podstawie przesunięć progu rentowności Ks Xpri = ---------- c - kz Próg rentowności jako procent wykorzystania zdolności produkcyjnej mówi jaki procent zdolności produkcyjnej należy wykorzystać, aby nie ponosić strat. Można to zapisać następująco: PRq = KS 100 q  ( c - kz ) gdzie: q – zdolność produkcyjna lub rzeczywista sprzedaż Jeśli próg rentowności wynosi np. 60% posiadanych zdolności produkcyjnych to jednocześnie oznacza, że wskaźnik bezpieczeństwa wynosi 40%. Przyjmujemy, że czynniki ulegają zmianie w jednakowej skali o 10%, zarówno korzystnej, jak i niekorzystnej dla przedsiębiorstwa. Im większe jest przesunięcie progu rentowności wynikające ze zmiany konkretnego czynnika, tym większa jest wrażliwość przedsiębiorstwa na dany czynnik, i na odwrót.

Analiza wrażliwości na podstawie przesunięć progu rentowności zdolność produkcyjna – 10.000 szt. na m-c (q) cena 10 zł jednostkowe koszty zmienne - 6 zł (kz) koszty stałe w m-cu 24.000 zł 24.000 zł = 6.000 szt. Xpr = 10 zł – 6 zł 6.000 szt. * 100 PRq = = 60% 10.000 szt. Wzrost ceny sprzedaży o 10% spowoduje przesunięcie (spadek) progu rentowności rozumianego jako wymagany procent wykorzystania zdolności produkcyjnej, aby nie ponosić strat z 60% do 48%: 24.000 zł PRq = * 100 = 48% 10.000 szt. (10 zł * 1,1 – 6 zł)

Analiza wrażliwości na podstawie przesunięć progu rentowności W tym przypadku analizy wrażliwości polega na ustaleniu progu rentowności w w odniesieniu do scenariusza optymistycznego i pesymistycznego. W badaniu uwzględnia się łączny wpływ wszystkich czynników. Dla ustalenia progu rentowności uwzględniającego wpływ wszystkich zmian w czynnikach służy następująca formuła: Ks  ( 1 + `Ks ) PRo/p = ------------------------------------------------  100 q  c  ( 1 + `c ) - q  kz  ( 1 + `kz ) gdzie : PRo/p - próg rentowności w warunkach optymistycznych (o) lub pesymistycznych (p). `KS- dynamika wzrostu kosztów stałych `c- dynamika wzrostu cen na wyroby `kz- dynamika wzrostu jednostkowego kosztu zmiennego pozostałe oznaczenia j.w.

Analiza wrażliwości na podstawie przesunięć progu rentowności Ustalamy przesunięcie progu rentowności w przypadku realizacji scenariusza optymistycznego i pesymistycznego dla firmy „DEC” przyjmując następujące założenia : scenariusz optymistyczny : - koszty stałe pozostają bez zmian - wzrost jednostkowych kosztów zmiennych o 5% - wzrost cen na wyroby o 10% scenariusz pesymistyczny : - wzrost kosztów stałych o 5 % - wzrost jednostkowych kosztów zmiennych o 10% - ceny na wyroby pozostają bez zmian Próg rentowności w przypadku realizacji scenariusza optymistycznego PRo = 54,9% Próg rentowności w przypadku realizacji scenariusza pesymistycznego PRp = 75,8% Aktualnie próg rentowności stanowi 63,6% zdolności produkcyjnych, W przypadku realizacji scenariusza optymistycznego próg rentowności wyniesie 54,9% , czyli ulegnie korzystnemu dla firmy „DEC” przesunięciu o 8,7 punktów procentowych. W przypadku realizacji scenariusza pesymistycznego próg rentowności wyniesie 75,8% , czyli ulegnie niekorzystnemu przesunięciu o 12,2% . Margines bezpieczeństwa zostanie w tym przypadku zmniejszony do 24,2%.

ANALIZA WRAŻLIWOŚCI PROJEKTÓW INWESTYCYJNYCH Bada się wpływ na opłacalność inwestycji, np. na NPV: - zmian wysokości stopy dyskontowej, - zmian poziomu przychodów ze sprzedaży, - zmian cen (marży) Bada się opłacalność inwestycji dla scenariusza optymistycznego i pesymistycznego