Reforma WPR 2013 plus a zrównoważone rolnictwo.

liczba gospodarstw (tys.) kraj liczba gospodarstw (tys.) średnia powierzchnia Czechy 39 89,3 Dania 45 59,7 Niemcy 371 45,7 Francja 527 52,1 Włochy 1 679 7,6 Bułgaria 493 6,2 Polska 2 391 6,5 Rumunia 3 931 3,5 UE 13 700 12,6 USA 2 076 181,1

Źródło: opracowanie własne na podstawie Agriculture In the EU.

Proponowany podział środków finansowych pomiędzy państwa członkowskie UE

Finansowanie WPR - Filar I – Płatności bezpośrednie i wydatki rynkowe - Filar II – Rozwój obszarów wiejskich Ogółem filar I i II - Bezpieczeństwo żywności - Osoby najbardziej potrzebujące - Rezerwa na wypadek kryzysu w sektorze rolnictwa - Europejski fundusz dostosowania do globalizacji - Badania i innowacje w dziedzinie bezpieczeństwa żywnościowego, biogospodarki oraz zrównoważonego rolnictwa Fundusze dodatkowe ogółem Kwoty zaproponowane w budżecie na lata 2014-2020 ogółem 317,2 101,2 418,4 2,5 2,8 3,9 do 2,8 5,1 do 17,1 do 435,5

Zróżnicowanie kopert krajowych i stawek na ha Państwo PEA (według propozycji KE) w ha 2014 2020 różnica 2014-2020 średnia na ha w 2014 średnia na ha w 2020 różnica 2020:2014 Belgia 1 308 651 553 521 525 205 -28 316 423,0 401,3 -21,6 Czechy 3 511 090 892 698 890 229 -2 469 254,3 253,5 -0,7 Dania 2 655 562 942 931 909 353 -33 578 355,1 342,4 -12,6 Niemcy 16 864 123 5 275 876 5 156 970 -118 906 312,8 305,8 -7,1 Grecja 5 563 613 2 099 920 2 014 751 -85 169 377,4 362,1 -15,3 Hiszpania 21 027 315 4 934 910 4 988 380 53 470 234,7 237,2 2,5 Francja 26 496 003 7 732 611 7 619 511 -113 100 291,8 287,6 -4,3 Holandia 1 815 594 806 975 762 521 -44 454 444,5 420,0 -24,5 Austria 2 729 300 707 503 705 546 -1 957 259,2 258,5 Polska 14 150 577 3 038 969 3 121 451 82 482 214,8 220,6 5,8 Portugalia 3 014 156 573 046 610 800 37 754 190,1 202,6 12,5 Rumunia 9 720 864 1 472 005 1 939 357 467 352 151,4 199,5 48,1 Opracowanie własne

Redystrybucja płatności - 1/3 różnicy pomiędzy obecnym poziomem a 90% średniej UE * Calculated on the basis of all direct aids on the basis of Council Regulation (EC) No 73/2009, after modulation and phasing-in, except POSEI/SAI and cotton and potentially eligible area 2009 Źródło: Komisja Europejska

Porównanie średnich stawek płatności z I i II filara WPR 8

Dopłaty bezpośrednie w Polsce Stawki płatności na ha w Polsce w EUR 2010 2011 2012 2013* 2014 2017 2019 222 225 221 204 215 *brak UPO koperta krajowa przyznana Polsce podzielona 14150577 ha (PEA wg danych KE)

Nowa koncepcja płatności bezpośrednich

Płatności bezpośrednie Model proponowany przez KE Premia dla młodych rolników do 2% koperty Płatność dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi do 5% koperty Wsparcie powiązane z produkcją –do 5-10% koperty Uproszczony system dla małych gospodarstw do 10% koperty Płatność proekologiczna -30% koperty krajowej Płatność podstawowa

ANR nie będzie uznana za aktywnego rolnika Aktywny rolnik Zamiast SAPS – system uprawnień Uprawnienia tylko dla aktywnych rolników, którzy otrzymali płatności za 2011 rok Aktywny rolnik = Płatności bezpośrednie to co najmniej 5% w przychodach. Dotyczy tylko tych, którzy otrzymują więcej niż 5 tys. EUR ANR nie będzie uznana za aktywnego rolnika

Wsparcie dla młodych rolników Dodatek do płatności bezpośrednich + 25% W Polsce około 55 EUR/ha Ale to nie znaczy, że równo dla wszystkich Limit do 25 ha max. ok. 1300 EUR W Czechach minimum ok. 1600 EUR

System dla drobnych producentów rolnych Zastępuje inne płatności Zwolnienie z greeningu i cross-compliance (de facto) Mniejsza liczba kontroli (w praktyce brak kontroli) Wniosek do 15.10.2014 roku- jeden na cały okres programowania Ryczałtowa roczna płatność na gospodarstwo w przedziale 500 – 1000 EUR (nie więcej niż trzykrotność średniej krajowej płatności na hektar) W Polsce 668 EUR na gospodarstwo rocznie Premia za wyjście z systemu (sprzedaż gospodarstwa) w PROW – 120% płatności wypłacanej do 2020 roku

System dla drobnych producentów rolnych Bardzo łatwe pieniądze za „nic” Projektowana wysokość płatności przewyższy otrzymywane dzisiaj płatności bezpośrednie Cały limit 10% może zostać wykorzystany Możliwa „konserwacja” struktury agrarnej i generowanie scenariusza stagnacji Nieefektywnie zaprojektowana premia restrukturyzacyjna w PROW Średnie płatności otrzymywane przez gospodarstwa w 2010roku. Przedział 1,01-2 ha 2,01-3 ha 3,01-4 ha 4,01-5 ha 5,01-6 ha średnia płatność na gospodarstwo 860,49 1 462,32 2 062,27 2 661,38 3 266,30

Utrzymywanie istniejących trwałych użytków zielonych Płatność za praktyki rolnicze korzystne dla klimatu i środowiska czyli GREENING SCHEMAT OBOWIĄZKOWY Dywersyfikacja upraw na gruntach ornych (trzy uprawy) w gospodarstwach posiadających powyżej 3 ha gruntów ornych Utrzymywanie istniejących trwałych użytków zielonych Przeznaczenie co najmniej 7% gruntów ornych na powierzchnię ekologicznej kompensacji obejmującą takie użytki ekologiczne jak ugory, pasy buforowe, tarasy, obiekty krajobrazowe, zalesienia ROLNIK MUSI WYPEŁNIĆ OBOWIĄZKI Z TYTUŁU GREENING ABY OTRZYMAĆ JAKIEKOLWIEK PŁATNOŚCI

Zróżnicowanie stawek za greening w 2019 roku 30% koperty krajowej czyli …. 17

Średnie koszty wdrażania greeningu a stawki płatności za greening 42 47 52 59 61 64 66 67 69 70 72 76 78 80 82 86 92 93 103 105 113 117 120 126 201 7 20 12 25 19 40 33 18 28 21 30 38 26 34 23 57 32 49 114 24 22 102 151 Łotwa Estonia Litwa Rumunia Portugalia Słowacja Polska Wielka Brytania Bułgaria Szwecja Finlandia Hiszpania Czechy Węgry Austria EU27 Irlandia Luksemburg Francja Niemcy Słowenia Dania Cypr Włochy Grecja Belgia Holandia Malta stawka za greening (EUR/ha) koszty wdrażania greeningu (EUR/ha) Stawki nie mają żadnego związku z kosztami

Potencjalne skutki greeningu Zwiększenie obszarów kontrolnych – wzrost obciążeń administracyjnych Ograniczenie produkcji – wyłączenie z produkcji 442 tys. ha w Polsce i spadek produkcji zbóż o ponad 2,5 mln ton (Czubak, Sadowski), spadek produkcji zbóż w UE o 20 mln ton (szacunki duńskie) Blisko 800 tys. użytków (nieużytków proekologicznych) o powierzchni poniżej 1 ha powierzchnia 3,01-4 ha 4,01-5 ha 5,01-6 ha 6,01-7 ha 7,01-8 ha 8,01-9 ha 9,01-10 ha 10,01-11 ha 11,01-12 ha 12,01-13 ha 13,01-14 ha 14,01-15 ha 15,01-16 ha razem liczba 142 265 114 014 92 043 76 851 65 451 55 296 47 294 39 941 33 720 29 196 24 995 21 562 18 505 761 133 średni obszar EFA 0,28 0,35 0,42 0,49 0,56 0,63 0,7 0,77 0,84 0,91 0,98 1,05 1,12

… skutki greeningu względem dochodów w gospodarstwach rolnych Obniżeniu ulegnie (w roku 2014) dochód rolników (dot. całej produkcji roślinnej) w stosunku do uzyskiwanego w 2013 o około 161 mln EUR (około 2%) (Poczta) Największy spadek dochodów w 2014 roku w stosunku do roku ubiegłego wystąpi w gospodarstwach o wielkości ekonomicznej powyżej 100 ESU o około 24% (Poczta) Najmniejszy spadek dochodów w 2014 roku w stosunku do roku ubiegłego wystąpi w gospodarstwach o wielkości ekonomicznej od 16-40 ESU o około 5,4% (Poczta)

Płatność podstawowa Przyznawana na podstawie aktywowanych uprawnień, w oparciu o kopertę krajową Po odjęciu od koperty krajowej wydatków na pozostałe elementy (greening, młody rolnik etc.) dzieli się ją przez liczbę uprawnień W państwach stosujących dotychczas SPS jest dopuszczony mechanizm zwiększenia płatności (bez przekroczenia pułapów netto)

Symulacja płatności tytuły płatności stawka EUR/ha młody rolnik 2%   małe gospodarstwa 10% ograniczenia naturalne 5% powiązanie z produkcją płatności proekologiczne (greening) 30% 71 płatność podstawowa 43% 102 razem 173 Konsekwencją nowego systemu będzie inny sposób obliczania stawek płatności Średnia w 2019 221

Porównanie płatności   rolnik I rolnik II młody rolnik 1% 31 214 510 54 małe gospodarstwa 10% 312 145 100 ograniczenia naturalne 5% 156 072 550 229 dopłata do 5% powierzchni użytków powiązanie z produkcją greening 30% 936 435 300 71 płatność podstawowa 49% 1 529 510 990 112 razem EUR/ha 183 693 Płatności będą też zróżnicowane pomiędzy rolnikami

Dziękuję za uwagę