Unia Europejska: 500 milionów ludzi w 27 państwach Państwa członkowskie UE Kraje kandydujące

Założyciele Idee w służbie starań o trwały pokój i dobrobyt… Konrad Adenauer Alcide De Gasperi Winston Churchill Robert Schuman Jean Monnet

Symbole UE Hymn europejski Flaga europejska 9 maja − Dzień Europy Motto UE − Zjednoczona w różnorodności

23 języki urzędowe

Rozszerzenie: od 6 do 27 państw 1952 1973 1981 1986 1990 1995 2004 2007

Wielkie rozszerzenie: koniec podziałów w Europie 41989 Upadek muru berlińskiego – upadek komunizmu Unijna pomoc gospodarcza: program Phare 41992 Kryteria kopenhaskie: • demokracja i rządy prawa • gospodarka rynkowa • zdolność do przyjęcia prawa UE 41998 Rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych 42002 Decyzja o rozszerzeniu, szczyt w Kopenhadze 42004 Do UE przystępuje 10 państw: Cypr, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Malta, Polska, Słowacja, Słowenia i Węgry 42007 Przystąpienie Bułgarii i Rumunii © Reuders Kraje kandydujące Chorwacja, Islandia, Była Jugosłowiańska Republika Macedonii, Czarnogóra, Turcja

Traktaty – podstawa demokratycznej współpracy opartej na prawie 1952 Europejska Wspólnota Węgla i Stali 1958 Traktaty rzymskie: Europejska Wspólnota Gospodarcza Europejska Wspólnota Energii Atomowej (EURATOM) 2009 Traktat z Lizbony 1987 Jednolity Akt Europejski: jednolity rynek 1993 Traktat o Unii Europejskiej – traktat z Maastricht 2003 Traktat z Nicei 1999 Traktat z Amsterdamu

Traktat lizboński traktatem na miarę Europy XXI wieku Dzięki traktatowi Unia Europejska będzie bardziej: skuteczna uproszczenie procedur, przewodniczący Rady w pełnym wymiarze itp. demokratyczna wzrost znaczenia Parlamentu Europejskiego i parlamentów krajowych, inicjatywa obywatelska, Karta Praw Podstawowych itp. przejrzysta jasny podział obowiązków, spotkania i dokumenty w większym stopniu dostępne dla ogółu społeczeństwa itp. zjednoczona Wysoki Przedstawiciel ds. Polityki na arenie światowej Zagranicznej itp. bezpieczna nowe możliwości w walce ze zmianami klimatu i terroryzmem, bezpieczeństwo energetyczne itp.

Unia w służbie obywateli Portal internetowy Unii Europejskiej europa.eu Półtora miliona dokumentów w zasięgu ręki Centrum Europe Direct Odpowiada na pytania: 00 800 6 7 8 9 10 11 Sieci Europe Direct Ponad 400 punktów informacyjnych w całej UE Dokumenty Unii Europejskiej Udostępnianie dokumentów wewnętrznych na prośbę zainteresowanych Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich Rozpatruje skargi dotyczące funkcjonowania instytucji UE Nikoforos Diamandouros, Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich

Liczba ludności w UE i na świecie Liczba ludności w mln, 2009 r. 1339 500 307 128 142 UE Chiny Japonia Rosja USA

Powierzchnia UE w porównaniu z innymi krajami Powierzchnia w tys. km² 16 889 9327 9159 4234 365 UE Chiny Japonia Rosja USA

Wyniki ekonomiczne UE w porównaniu z innymi krajami 38 700 27 800 25 100 12 508 9 819 12 200 4 400 3 329 1 326 468 UE Chiny Japonia Rosja USA UE Chiny Japonia Rosja USA Wielkość gospodarki: PKB w mld EUR, 2008 r. Dochód na mieszkańca: PKB na 1 mieszkańca, 2008 r.

Powierzchnia krajów członkowskich UE Powierzchnia w tys. km² 544 506 410 357 313 305 295 244 230 131 111 93 92 83 30 77 68 63 62 49 43 43 34 20 9 3 0.3 Francja Niemcy Polska Hiszpania Finlandia Włochy Grecja Łotwa Estonia Bułgaria Węgry Irlandia Słowacja Dania Holandia Belgia Malta Szwecja Rumunia Austria Wielka Brytania Litwa Słowenia Cypr Portugalia Czechy Luksemburg

Liczba mieszkańców UE Liczba ludności w mln, 2009 r. razem 500 mln 82,1 64,4 61,6 60,1 45,8 38,1 21,5 16,5 11,3 10,8 10,6 10,5 10,0 9,3 8,4 7,6 5,5 5,4 5,3 4,5 3,3 2,3 2,0 1,3 0,8 0,5 0,4 Niemcy Francja Polska Szwecja Hiszpania Grecja Belgia Dania Finlandia Łotwa Estonia Włochy Holandia Węgry Bułgaria Słowacja Irlandia Malta Rumunia Wielka Brytania Austria Litwa Słowenia Cypr Luksemburg Portugalia Czechy

PKB na 1 mieszkańca w różnych krajach 100 – średnia dla 27 krajów UE 271 137 135 123 122 118 117 116 115 114 107 103 101 100 95 94 91 80 76 76 72 68 63 61 58 56 46 40 Irlandia Austria Malta Szwecja Dania Niemcy Finlandia Belgia Francja Hispzania Włochy UE 27 Cypr Grecja Słowenia Estonia Węgry Litwa Polska Łotwa Rumunia Bułgaria Luksemburg Holandia Portugalia Słowacja Wlk. Brytania Czechy 15

Udział procentowy wydatków w budżecie UE Budżet UE w 2011 r. wynosi 141,9 mld euro = 1,13% dochodu narodowego brutto Obywatele, wolność, bezpieczeństwo i sprawiedliwość 1% Działania na arenie międzynarodowej (w tym pomoc na rzecz rozwoju) 6% Inne, administracja 6% Zasoby naturalne: rolnictwo, środowisko 41% Zrównoważony wzrost: nowe miejsca pracy, konkurencyjność, rozwój regionalny 46%

Zmiana klimatu – wyzwanie dla nas wszystkich W 2007 r. przywódcy krajów UE postanowili: 4 do 2020 r. ograniczyć emisje gazów cieplarnianych o 20 proc. (30 proc. jeżeli podobnie postąpią inne kraje rozwinięte) 4 do 2020 r. podnieść efektywność energetyczną o 20 proc. 4 do 2020 r. zwiększyć o 20 proc. wykorzystanie odnawialnych źródeł energii (wiatru, słońca, wody, biomasy)

Udział procentowy paliwa importowanego z krajów spoza UE, Źródła energii we współczesnym świecie Rodzaj paliwa używanego do produkcji energii jako procent całości, 2008 r. Udział procentowy paliwa importowanego z krajów spoza UE, 2008 r. 100% 84% Ropa 36% Gaz 25% 60% 54% 45% Energia jądrowa 13% Węgiel 18% Źródła odnawialne 8% 0% Węgiel Ropa Gaz Energia jądrowa (uran) Źródła odnawialne Wszystkie rodzaje

Zatrudnienie i wzrost gospodarczy Wyzwania: 4Demografia: Europejczycy żyją dłużej i mają mniej dzieci 4Globalizacja: europejska gospodarka musi być konkurencyjna w skali światowej 4Zmiany klimatu: należy ograniczyć emisje gazów cieplarnianych Rozwiązania: Przywódcy krajów UE postanowili, że trzeba: 4wspierać badania naukowe i innowacje 4budować dynamiczne otoczenie dla biznesu 4inwestować w kapitał ludzki 4sprawić, aby gospodarka była bardziej ekologiczna

Badania naukowe − inwestycje w społeczeństwo oparte na wiedzy Udział procentowy wydatków na B+R w PKB, 2006 r. 3,4% 3,0% 2,6% 1,8% 1,3% UE Cel UE Chiny Japonia USA

Solidarność w praktyce − polityka spójności UE W latach 2007-2013 na rozwój infrastruktury i biznesu, ochronę środowiska i szkolenie pracowników w uboższych regionach przeznaczona zostanie kwota 347 mld euro 4 Fundusz regionalny 4 Fundusz społeczny 4 Fundusz spójności Cel: konwergencja − regiony, których PKB na 1 mieszkańca nie przekracza 75% średniej w UE. Na ten cel przeznaczono 81,5% funduszy. Cel: konkurencyjność i zatrudnienie na szczeblu regionalnym.

Euro – wspólna europejska waluta Obowiązuje w całej strefie euro 4Monety: wspólny awers, rewers zaprojektowany przez poszczególne kraje 4Banknoty: nie ma symboli krajowych Kraje strefy euro Kraje, które nie wprowadziły euro

Europejska Unia Gospodarcza i Walutowa: stabilne ceny Wygrać z inflacją Europejska Unia Gospodarcza i Walutowa: stabilne ceny Średnioroczna inflacja w 15 krajach UE, w których w 2008 r. obowiązywało euro  23

Jednolity rynek − swoboda wyboru Jednolity rynek przyczynił się do: znacznego obniżenia cen wielu produktów i usług, w tym dostępu do Internetu i cen biletów lotniczych. 40% spadku cen połączeń telefonicznych w okresie 2000-2006 powstania 2,8 miliona nowych miejsc pracy Cztery swobody przepływu: 4 towarów 4 usług 4 ludzi 4 kapitału © Getty Images 24

Swoboda przemieszczania się Strefa Schengen: 4 Brak kontroli granicznych między większością państw UE 4 Wzmocniona kontrola zewnętrznych granic UE 4 Intensyfikacja współpracy policyjnej między różnymi państwami UE 4 Możliwość kupowania za granicą towarów przeznaczonych do własnego użytku i przywożenia ich do kraju rodzinnego © Corbis

Za granicę po naukę Już ponad 2 miliony młodych ludzi skorzystały z możliwości kształcenia w innym kraju UE. Było to możliwe dzięki unijnym programom: 4 Comenius: szkoły podstawowe i średnie 4 Erasmus: kształcenie wyższe 4 Leonardo da Vinci: kształcenie zawodowe 4 Grundtvig: kształcenie dorosłych 4 Młodzież w działaniu: praca ochotnicza i kształcenie nieformalne © Getty Images

Ochrona zdrowia i środowiska Zanieczyszczenia nie znają granic – trzeba działać razem Działania UE mają zapewnić nam: 4 bardziej czystą wodę 4 mniej kwaśnych deszczy 4 benzynę bezołowiową 4 darmowe i bezpieczne pozbywanie się starych urządzeń elektrycznych 4 surowe przepisy w dziedzinie bezpieczeństwa żywności 4 więcej gospodarstw organicznych i nastawionych na jakość 4 bardziej skuteczne ostrzeżenia na paczkach papierosów 4 rejestrację chemikaliów i nadzór nad nimi (REACH) © Van Parys Media

Przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości 4 Karta Praw Podstawowych 4 Wspólna walka z terroryzmem 4 Współpraca międzynarodowa policji i organów ścigania 4 Koordynacja polityki imigracyjnej i azylowej 4 Współpraca w zakresie prawa cywilnego © European Union Police Mission

Działania UE na rzecz pokoju i dobrobytu 4 Zasady handlu światowego 4 Wspólna polityka zagraniczna i bezpieczeństwa 4 Pomoc na rzecz rozwoju i pomoc humanitarna UE prowadzi misje pokojowe i pomaga w odbudowie zniszczonych przez wojnę krajów, takich jak Bośnia i Hercegowina.

UE jedną z największych potęg handlowych Udział w światowym handlu towarowym (2007) Udział w światowym handlu usługami (2007) UE 17% UE 28,5% Inne 40,6% Inne 53,2% USA 14,5% Japonia 5,8% USA 18,2% Chiny 9,5% Chiny 5,9% Japonia 6,8%

UE światowym liderem w dziedzinie pomocy na rzecz rozwoju 60% światowej pomocy na rzecz rozwoju pochodzi z UE 93€ 53€ 44€ UE Japonia USA Oficjalna pomoc na rzecz rozwoju na jednego obywatela, 2007 r.

Trzy główne instytucje Parlament Europejski - głos obywateli Jerzy Buzek, Przewodniczący Parlamentu Europejskiego Rada Ministrów - głos państw członkowskich Herman Van Rompuy, Przewodniczący Rady Europejskiej Komisja Europejska - wspólne interesy UE José Manuel Barroso Przewodniczący Komisji Europejskiej

Instytucje UE Rada Europejska (szczyt) Parlament Europejski Rada Ministrów (Rada UE) Komisja Europejska Trybunał Sprawie-dliwości Trybunał Obrachu-nkowy Komitet Ekonomiczno-Społeczny Komitet Regionów Europejski Bank Inwestycyjny Agencje Europejski Bank Centralny

Jak powstaje prawo UE Obywatele, grupy interesu, eksperci: dyskusje, konsultacje Komisja: wystąpienie z oficjalnym wnioskiem Parlament i Rada Ministrów: wspólna decyzja Władze krajowe i lokalne: wdrażanie Komisja i Trybunał Sprawiedliwości: monitorowanie wdrażania

Parlament Europejski – głos obywateli 4 Wraz z Radą Ministrów podejmuje decyzje dotyczące unijnych aktów prawnych i budżetu 4 Sprawuje demokratyczną kontrolę nad całą działalnością UE Liczba posłów z każdego kraju (styczeń 2010 r.) 17 Austria Finlandia 13 Luksemburg 6 Słowacja 13 Belgia 22 Francja 72 Łotwa 8 Słowenia 7 Bułgaria 17 Grecja 22 Malta 5 Szwecja 18 Cypr 6 Hiszpania 50 Niemcy 99 Węgry 22 Czechy 22 Holandia 25 Polska 50 Wielka Brytania 72 Dania 13 Irlandia 12 Portugalia 22 Włochy 72 Estonia 6 Litwa 12 Rumunia 33 Razem 736

Europejskie partie polityczne Podział miejsc w Parlamencie Europejskim między partie polityczne (styczeń 2010 r.) Porozumienie Liberałów i Demokratów na rzecz Europy 84 Europejska Partia Ludowa (Chrześcijańscy Demokraci) 265 Zieloni/Wolne Przymierze Europejskie 55 Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów 184 Europejscy Konserwatyści i Reformatorzy 54 Europa Wolności i Demokracji 32 Zjednoczona Lewica Europejska – Nordycka Zielona Lewica 35 Razem : 736 Posłowie niezrzeszeni 27 36

Rada Ministrów – głos państw członkowskich 41 minister z każdego kraju 4Rotacyjne przewodnictwo − 6 miesięcy 4Wraz z Parlamentem podejmuje decyzje dotyczące unijnych aktów prawnych i budżetu 4Zarządza wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa

Rada Ministrów – liczba głosów według krajów Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy 29 Hiszpania i Polska 27 Rumunia 14 Holandia 13 Belgia, Czechy, Grecja, Portugalia i Węgry 12 Austria, Bułgaria i Szwecja 10 Dania, Finlandia, Irlandia, Litwa i Słowacja 7 Cypr, Estonia, Luksemburg, Łotwa i Słowenia 4 Malta 3 Razem: 345 Wiele decyzji wymaga „większości kwalifikowanej”, czyli 255 głosów oraz większości państw członkowskich Od 2014 r.: 55% państw członkowskich reprezentujących 65% populacji

Szczyt Rady Europejskiej Szczyt, na którym zbierają się szefowie państw i rządów wszystkich krajów UE 4Co najmniej 4 razy w roku 4Ustalane są na nim ogólne wytyczne dla działalności Unii Przewodniczący: Herman Van Rompuy

Wysoki przedstawiciel ds. polityki zagranicznej i bezpieczeństwa Catherine Ashton Podwójna rola: przewodnicząca spotkań Rady ds. Zagranicznych + Wiceprzewodnicząca Komisji Europejskiej Zarządza wspólną polityką zagraniczną i bezpieczeństwa Zwierzchniczka Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych 40

Komisja Europejska – wspólne interesy UE 27 niezależnych członków, po jednym z każdego kraju UE 4Inicjatywa ustawodawcza 4Organ wykonawczy 4Strażnik traktatów 4Reprezentuje UE na arenie międzynarodowej

Trybunał Sprawiedliwości – na straży prawa 27 niezależnych sędziów, po jednym z każdego kraju UE 4Stanowi o interpretacji prawa UE 4Zapewnia jednakowe stosowanie unijnego prawa we wszystkich krajach UE

Europejski Trybunał Obrachunkowy − kontrola unijnych wydatków 27 niezależnych członków 4Sprawdza, czy unijne fundusze są wydawane zgodnie z przeznaczeniem 4Może kontrolować wszelkie osoby i organizacje zajmujące się funduszami unijnymi

Europejski Bank Centralny − zarządzanie wspólną walutą 4Zapewnia stabilność cen 4Kontroluje podaż pieniądza i ustala stopy procentowe 4Działa niezależnie od rządów krajowych Jean-Claude Trichet Prezes Banku Centralnego

Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny − głos społeczeństwa obywatelskiego 344 członków 4Reprezentuje związki zawodowe, pracodawców, rolników, konsumentów itp. 4Doradza w sprawie nowych aktów prawnych i polityki unijnej 4Promuje zaangażowanie społeczeństwa obywatelskiego w sprawy UE

Komitet Regionów − głos samorządu lokalnego 344 członków 4Reprezentuje miasta i regiony 4Doradza w sprawie nowych aktów prawnych i polityki unijnej 4Promuje zaangażowanie władz lokalnych w sprawy UE

Inne instytucje UE: około 10 000 pracowników Urzędnicy instytucji UE Komisja zatrudnia około 23 000 urzędników etatowych oraz 11 000 tymczasowych i kontraktowych Inne instytucje UE: około 10 000 pracowników 4Urzędnicy etatowi 4Wybierani w drodze otwartych konkursów 4Pochodzący ze wszystkich państw UE 4Zarobki regulowane prawnie 4Administracja UE kosztuje 15 euro rocznie na 1 obywatela