Użytkowanie komputerów System operacyjny Joanna Bondaryk Projekt ,,Podniesienie jakości pracy urzędów gmin i starostw północnej części województwa warmińsko-mazurskiego poprzez wzrost kwalifikacji urzędników” jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego

System operacyjny (skrót OS Operating System) Jest szczególnym rodzajem programu, którego zadaniem jest koordynowanie pracy wszystkich urządzeń wchodzących w skład komputera i zainstalowanych na komputerze programów. To właśnie system operacyjny uruchamia się jako pierwszy program po włączeniu komputera. w przeciwieństwie do programów użytkowych nie korzysta z funkcji innych programów, tylko sam je udostępnia, dlatego to właśnie od niego zależą rzeczywiste możliwości wykorzystania sprzętu komputerowego oraz praca instalowanego później na komputerze oprogramowania.

Główne zadania systemu operacyjnego: Zarządzanie zasobami komputera: procesorem, pamięcią, urządzeniami peryferyjnymi; koordynacja pracy urządzeń wewnętrznych i zewnętrznych; ochrona danych i pamięci - tak aby jeden z uruchomionych programów, w wyniku błędu lub zamierzonego działania nie blokował innych programów i całego sytemu; automatyzacja najczęściej uruchamianych przez programy i użytkownika funkcji; zapewnianiu dostępu do urządzeń zewnętrznych wszystkim programom i użytkownikom komputera;

Przykłady systemów operacyjnych: Windows 98, Windows 2000, Windows XP, Windows Vista - firmy Microsoft; Linux - w różnych wersjach rozpowszechniany przez różne firmy i organizacje, dostępny również w wersjach bezpłatnych; MacOS X - system firmy Apple, dla komputerów Macintosh (popularnie nazywanych Makami);

został zarejestrowany Nazwa i wersja systemu operacyjnego Na kogo system został zarejestrowany Nazwa procesora Ilość zainstalowanej pamięci RAM

Praca z ikonami Rozpoznawanie ikon: katalog (folder), plik: aplikacja, ikona drukarki (???), kosz Wybór i przenoszenie aplikacji: klikamy i przeciągamy. Otwieranie plików, katalogów, aplikacji: podwójne kliknięcie Tworzenie na pulpicie lub w menu ikony skrótu: klikamy na ikonę prawym przyciskiem myszy – utwórz skrót/wyślij do – pulpit (utwórz skrót). Przeciągnięcie ikony na pulpit.

Ikona to graficzne przedstawienie obiektu, a w szczególności pliku, skrótu lub folderu: Ikona przedstawiająca plik Ikona przedstawiająca skrót Ikona przedstawiająca folder

Ikony systemowe Ikona „Kosz” - przechowuje skasowane pliki (po przywróceniu pliki wracają do poprzedniej lokalizacji, po opróżnieniu kosza są definitywnie kasowane) Ikona „Mój komputer” - pozwala na przeglądanie zasobów komputera Ikona „Moje miejsce sieciowe„ - umożliwia przeglądanie zasobów udostępnionych w sieci komputerowej Ikona „Moje dokumenty” – przechowuje dokumenty użytkownika (wiele programów użytkowych domyślnie zapisuje tam pliki)

Pasek tytułowy Menu główne Pasek narzędziowy Pasek stanu Obszar roboczy

Edycja tekstu Otwieranie edytora tekstu wbudowanego w system operacyjny: start – programy – akcesoria – notatnik/WordPad. Otwieranie dokumentów: Plik – otwórz (Ctrl+O). Zapisywanie dokumentów: plik – zapisz (ctrl+s)/zapisz jako – zapisz w … Zamykanie edytora tekstu: plik - zamknij (lub przycisk zamknij na pasku)

Praca z oknami Okno z widokiem szczegółów plików

Zmiana położenia okna (wciśnięty lewy przycisk myszy) Zmiana szerokości okna Zmiana wysokości okna

Cały ekran Zwijanie (minimalizowanie okna) Zamknij okno Powrót do okna

Struktura drzewiasta zapisu danych na dysku twardym Te foldery nie zawierają podfolderów Te foldery zawierają podfoldery

Plik (file), jest to nazwany ciąg danych (inaczej zbiór danych), o skończonej długości, posiadający szereg atrybutów i stanowiący dla systemu operacyjnego całość. Pliki zapisane na dysku mogą zawierać dowolne informacje – mogą to być programy, dane do nich, teksty, rysunki a nawet dźwięk. Do plików odwołujemy się za pomocą nazw.

Nazwa pliku: np.podanie.doc Pełna nazwa składa się z dwóch członów: nazwy (podstawowej) i rozszerzenia. Rozdzielone są znakiem kropki. np.podanie.doc Rozszerzenia nazw plików mają ustaloną formę i brzmienie i wielu programach są dodawane automatycznie.

Rozszerzenie nazwy pliku Rozszerzenie nazwy pliku to najczęściej 3-literowy skrót identyfikujący jednoznacznie typ pliku. Na jego podstawie system operacyjny przypisuje do pliku określoną ikonę oraz aplikacje, w której plik będzie otwierany.

Rozszerzenia plików: Pliki tekstowe - *.txt, *.rtf, *.doc, *.pdf Pliki arkusza kalkulacyjnego - *.xls Pliki bazy danych - *.mdb Pliki prezentacji - *.pps, *.ppt Pliki stron internetowych - *.htm, *.html Pliki skompresowane - *.zip, *.rar Pliki graficzne - *.jpg, *.bmp, *.gif Pliki dźwiękowe - *.wav, *.mp3, *.wma, *.mid Pliki wykonywalne - *.exe Pliki systemowe - *.sys, *.dll

Praca z plikami Obraz Przykłady ikon: Edytor tekstu Dźwięk, film Arkusz kalkulacyjny Baza danych Prezentacja Obraz Dźwięk, film Skompresowany

Określanie liczby plików w folderze: klikamy prawym przyciskiem myszy (nie na ikonę!!! Gdzieś obok) – właściwości. Zmiana atrybutu pliku: tylko do odczytu, archiwalne: klikamy prawym przyciskiem myszy na ikonę – właściwości – atrybuty. sortowanie plików: prawy przycisk myszy (nie na ikonę) – rozmieść według Zmiana nazwy pliku: prawym przyciskiem myszy na plik – zmień nazwę

Właściwości pliku Ścieżka dostępu do pliku Rozmiar pliku Data utworzenia Atrybuty pliku

Sortowanie plików Widok Sortowanie

Kopiowanie, przenoszenie plików: Zaznaczanie plików: kliknięcie myszką. Zaznaczanie kilku plików: zaznaczenie obszaru, na którym znajdują się katalogi myszką lub klikamy z Shiftem (kilka po kolei). Zaznaczanie kilku plików nie ułożonych obok siebie: z klawiszem Ctrl Kopiowanie: zaznaczamy – prawy przycisk myszki – kopiuj – wklejamy tam gdzie chcemy lub przeciągamy plik z jednego folderu do drugiego

Kopiowanie ctrl + c

Przenoszenie plików między katalogami: klikamy – prawy przycisk myszki – wytnij – wklejamy tam gdzie chcemy Tworzenie kopii zapasowych na przenośnikach – bo dane mogą ulec zniszczeniu (dla większego bezpieczeństwa). Usuwanie plików/folderów: klikamy prawym przyciskiem myszy – usuń lub klikamy na plik i wciskamy klawisz Delete. Pliki znajdują się w Koszu

Odzyskiwanie: kosz – klikamy prawym przyciskiem myszy na plik – przywróć. Usuwanie usuniętych elementów (opróżnianie kosza): kosz – klikamy prawym przyciskiem myszy poza plikami – opróżnij kosz lub kosz – plik – opróżnij kosz

Wyszukiwanie plików i folderów Znaki globalne wykorzystywane w wyszukiwaniu: * - zastępuje dowolny ciąg znaków np: *.jpg, z*.doc, *dok* ? - zastępuje jeden znak w nazwie np: ???.zip, a???.mp3 Start – Znajdź Wpisując „*” lub „?” będziemy wyszukiwać dowolne pliki. Wpisując np. „*.txt” będziemy wyszukiwać wszystkie pliki tekstowe. Lista ostatnio używanych plików: start – moje bieżące dokumenty.

Kompresja Proces redukcji objętości danych przez zmianę formatu, w jakim są one zapisywane. Kompresowanie – klikamy na plik prawym przyciskiem myszy – dodaj do archiwum – ok. Dekompresowanie – otwieramy plik (w WinRarze lub WinZipie) – dodaj – wybieramy miejsce – ok.

Wirusy Wirus to program komputerowy, który w sposób celowy powiela się bez zgody użytkownika. Program antywirusowy – aplikacja pozwalająca na wykrywanie i kasowanie wirusów, zabezpiecza również komputer przed zainfekowaniem. Odwirusowanie (wyleczenie) pliku polega na usunięciu z niego wirusa komputerowego

Sposoby zarażenia wirusem komputerowym Otwieranie załączników poczty elektronicznej pochodzącej z nieznanych źródeł Pobieranie plików z nieznanych źródeł Instalacja oprogramowania niewiadomego pochodzenia

Panel sterowania

Dodaj usuń programy

Dodaj nowe programy

Dodaj/Usuń składniki systemu Windows

Dostęp do programów

Eksplorator

Eksplorator

Podstawowe skróty klawiszowe F1 pomoc systemu Windows zaznacz wszystko kopiuj wytnij wklej zaznaczanie dowolnych plików i folderów zaznaczanie plików grupami Ctrl+a Ctrl+c Ctrl+x Ctrl+v Ctrl+LPM Shift+LPM

Drukarki

Instalacja nowej drukarki: Zmiana drukarki domyślnej: start – panel sterowania – drukarki i faksy – klikamy na wybraną drukarkę prawym przyciskiem myszki – ustaw drukarkę jako domyślną. Instalacja nowej drukarki: Drukowanie dokumentu: klikamy prawym przyciskiem myszki na ikonę dokumentu – drukuj lub otwieramy dokument – plik – drukuj lub wciskamy przycisk na pasku narzędzi lub wywołujemy drukowanie poprzez skrót klawiaturowy Ctrl+P .

Wyświetlanie informacji o postępującym drukowaniu: klikamy 2 razy lewym przyciskiem myszki na daną drukarkę (start – panel sterowania – drukarki i faksy – wybrana drukarka). W oknie pojawią nam się informacje, która strona jest drukowana, jak nazywa się dokument. W tym samym oknie możemy wstrzymać drukowanie, wznowić je lub usunąć zadanie drukowania. W oknie klikamy na dokument i wybieramy interesującą nas opcję. Skrót do drukarki domyślnej znajduje się na pasku zadań koło zegara

Dziękuję za uwagę Biuro projektu: Advisor Consulting Daniel Budaj ul Dziękuję za uwagę Biuro projektu: Advisor Consulting Daniel Budaj ul. Limanowskiego 25/4, 10-342 Olsztyn tel/fax. 0-89 677-19-08 www.advisor.olsztyn.pl/pzpfp e-mail: advisor.pzpfp@wp.pl Projekt ,,Podniesienie jakości pracy urzędów gmin i starostw północnej części województwa warmińsko-mazurskiego poprzez wzrost kwalifikacji urzędników” jest współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego