SOCJOLOGIA WYKŁAD III STRUKTURA SPOŁECZNA

CO TO JEST STRUKTURA? Socjologia jako nauka o grupach społecznych Socjologia jako nauka o instytucjach Socjologia jako nauka o strukturze społecznej Abstrakcja koncentrująca się na sieci relacji, bez uwzględniania jednostek ludzkich, ról czy pozycji społecznych „W sensie naukowym powiadamy najczęściej, że jakiś obiekt posiada, ma określoną strukturę” - P. Sztompki rozumienie atrybutywne

ABSTRAKCYJNOŚĆ STRUKTURY W rzeczywistości nie ma czegoś takiego, jak struktura społeczna Jest to tylko sposób opisu relacji pomiędzy całościami społecznymi (które też przecież są abstrakcjami) Jest formą, schematem, idealnym typem – podobnie jak linia czy punkt czy inne formy geometryczne Pozwala dokładnie scharakteryzować zakładany kształt rzeczywistości społecznej

RODZAJE STRUKTURY SPOŁECZNEJ Mikrostruktury - „sieć powiązań między elementarnymi składnikami życia społecznego, czyli takimi, które z punktu widzenia socjologii są traktowane jako ostateczne i dalej nierozkładalne (np. struktura grupowa – relacje pomiędzy jednostkami; struktura organizacji – sieć powiązań między pozycjami czy rolami społecznymi)” P. Sztompka, Socjologia, s. 137 Makrostruktury - „sieć powiązań między złożonymi obiektami społecznymi, a więc takimi, które same są wyposażone w strukturę (np. struktura polityczna jako sieć powiązań między partiami politycznymi, parlamentem, rządem, grupami nacisku” tamże, s. 138

STRUKTURALNY PUNKT WIDZENIA Struktury pokrewieństwa: Patrylinearne Matrylinearne Bilateralne Struktury komunikacyjne: Okrąg Łańcuch Igrek Koło Struktury socjometryczne

GDZIE TU DYNAMIKA? Pojęcie struktury umożliwia opis społecznych ram ludzkich działań Ramy te ulegają ciągłej transformacji, choć jest to proces może niezauważalny z perspektywy życia jednostki (pojęcie strukturacji A. Giddensa) Tak jak w historii architektury zmieniały się style, które z perspektywy czasu można opisać, poklasyfikować, wskazać ich cechy charakterystyczne – podobnie ma się rzecz ze strukturami społecznymi

RAMY DZIAŁANIA „Struktura interakcyjna zamyka pewne kanały komunikacyjne, uniemożliwiając kontakt między niektórymi osobami lub niektórymi pozycjami społecznymi, (…) otwiera natomiast inne kanały, stymulując lub ułatwiając interakcje” Sztompka, s. 145 „Struktura interesów ogranicza środki niezbędne do pewnych działań, (…) ale może również sprzyjać określonym działaniom dostarczając niezbędnych środków” Sztompka, s. 146 „Struktura normatywna zakazuje pewnych działań lub stara się do nich zniechęcić (…), ale także nakazuje określone działania lub skłania do ich podejmowania” Sztompka, s. 146 „Struktura idealna sugeruje odrzucenie pewnych przekonań (…), ale zarazem wymaga uznania innych” Sztompka, s. 146