KONSTYTUCJA 3 MAJA 1791r

Sejm Wielki (Czteroletni) 1788-1792r. Sejm zwołany w Warszawie na Zamku Królewskim, mający na celu, w zamyśle organizatorów, uniezależnienie Polski od państw zaborczych, odzyskanie pełnej suwerenności i przyśpieszenie rozwoju gospodarczego Rzeczypospolitej. Marszałkiem z ramienia Polski był Stanisław Małachowski, z ramienia Litwy Kazimierz Nestor Sapieha.

Obrady Sejmu Wielkiego spowodowały, że Polacy poczuli się prawdziwie wolni. Sejm mógł swobodnie, bez asysty wojsk carskich, podejmować decyzje, na które wpływu nie będzie miał rosyjski ambasador. Zlikwidowano Radę Nieustającą, w której zasiadali zausznicy Rosji. Sejm za pośrednictwem deputacji i komisji wyłanianych ze swojego grona decydował o sprawach wojskowych, skarbu państwa i polityki zagranicznej. Rada Nieustająca

Czarna procesja Dzięki wydawanym książkom, broszurom i ulotkom wiadomości z Warszawy docierały na prowincje, zdobywając coraz więcej zwolenników reform. Największe poruszenie miało miejsce w miastach królewskich, które domagały się równych praw ze szlachtą. W grudniu 1789 r. przedstawiciele 141 miast królewskich w czarnych strojach wręczyli królowi oraz dygnitarzom sejmowym swoje żądania. Miało to z pewnością wpływ na uchwalenie w kwietniu 1791 r. prawa o miastach. Na jego mocy mieszczanie mogli nabywać dobra ziemskie, przyznano im przywilej nietykalności osobistej, wyjęto miasta spod nadzoru wojewodów i starostów. Reformy były jednak ograniczone, ponieważ dotyczyły tylko miast królewskich, a prywatnych już nie. Mieszczanom nie przyznano prawa do głosowania w sejmie, zaś 24 przedstawicieli miast królewskich miało głos doradczy w sprawach dotyczących miast. Jan Dekert

W 1791 r. sytuacja międzynarodowa ulegała zmianom, ponieważ wojna Rosji z Turcją zbliżała się ku końcowi. Obawiano się w Polsce, że reformy nie spodobają się Rosji i wystąpi ona przeciwko nim. W tej sytuacji sejm dnia 3 maja 1791 r. postanowił uchwalić konstytucję. Miejsce obrad (Zamek Królewski) otaczało uzbrojone wojsko. Ulice były wypełnione tłumami patriotycznie nastawionymi, przy których nieliczni przeciwnicy reform nie mieli nic do powiedzenia. Po kilkugodzinnych obradach dokument uchwalono przez aklamację, czyli powszechną zgodę, bez liczenia głosów. Zamek Królewski w Warszawie

Czym była Ustawa Rządowa z 3 Maja 1791 r.? Konstytucja 3 Maja została uchwalona przez Sejm Czteroletni, była wynikiem troski o Ojczyznę, odpowiedzią na pogarszającą się sytuację wewnętrzną i międzynarodową w Rzeczpospolitej po I rozbiorze, próbą ratowania kraju przed obcymi mocarstwami. To pierwsza Konstytucja w Europie, a druga na świecie po Konstytucji Stanów Zjednoczonych… Konstytucja zmieniła ustrój Rzeczypospolitej z monarchii parlamentarnej na monarchię konstytucyjną… …To wielki triumf Rzeczypospolitej…

Stanisława Małachowskiego Ignacego Potockiego Hugo Kołłątaja …Same prace nad Konstytucja 3 Maja od początku trwały w konspiracji pod przewodnictwem: Stanisława Małachowskiego Ignacego Potockiego Hugo Kołłątaja

Co nowego wprowadzała Konstytucja? - zniesienie wolnej elekcji - zniesienie liberum veto - ograniczono rolę senatu - ograniczono odrębność Korony i Wielkiego Księstwa Litewskiego - uznano chłopów za część narodu, byli pod opieką państwa - w Polsce panowała religia katolicka - gwarancja tolerancji religijnej - pozbawienie szlachty prawa najwyższej zwierzchności nad poddanymi - wprowadzono dziedziczność tronu - wprowadzono trójpodział władzy - liczebność wojska miała zostać zwiększona do 100 tysięcy

Ustawa rządowa utrzymywała szlachtę jako grupę dominującą Ustawa rządowa utrzymywała szlachtę jako grupę dominującą. Prawa politycznie posiadali ludzie o określonych dochodach, minimum 100 złotych polskich rocznie. Organem ustawodawczym był sejm, a wybierani na dwa lata posłowie, mogli być w każdej chwili wezwani na sesję przez króla lub marszałka. Przyjęta została zasada wprowadzania uchwał większością głosów. Zniesiono liberum veto i konfederację. Straż Praw była najwyższym organem wykonawczym. W jej skład wchodzili: król, prymas, ministrowie: policji, spraw wewnętrznych, wojny, skarbu i interesów zagranicznych oraz marszałek sejmu i następca tronu. Zlikwidowano wolną elekcję oraz wprowadzono dziedziczność tronu. Konstytucja 3 maja realnie przekształcała ustrój Rzeczypospolitej w monarchię konstytucyjną. Stanowiła ona bardzo udane połączenie idei oświecenia z polską tradycją kulturową.

Obalenie konstytucji Konstytucja obowiązywała tylko przez rok. Obalona została przez Konfederację Targowicką i zbrojną interwencję Rosji w czasie wojny polsko-rosyjskiej w 1792 roku.