Leonardo da Vinci
Leonardo da Vinci Leonardo da Vinci, ur. 15 kwietnia 1452 w Anchiano niedaleko Vinci we Włoszech, zm. 2 maja 1519 w Clos Lucé we Francji − włoski renesansowy malarz, architekt, filozof, muzyk, pisarz, odkrywca, matematyk, mechanik, anatom, wynalazca, geolog.
Dzieciństwo Leonardo był nieślubnym synem przyszłego florenckiego prawnika i księgowego ser Piera da Vinci i dziewczyny o imieniu Caterina lub Catarina. Chociaż urodzenie nieślubnego dziecka nie było w XV wieku we Włoszech czymś wstydliwym, to minimalizowało szanse potomka na karierę zawodową w szanowanych profesjach, jak prawnik czy medyk.
Nauki u Verocchia Leonardo zaczął pobierać nauki prawdopodobnie dzięki kontaktom zawodowym ojca. Ser Piero znał cenionego malarza i rzeźbiarza, Andreę del Verrocchia, któremu zaprezentował kilka prac syna. Ten bezzwłocznie przyjął go do swojej pracowni. Młodzieniec poznawał sztukę nie tylko w pracowni, ale także na ulicach, w kościołach i w mieście. Tobiasz i anioł – Chrzest Chrystusa obraz Andrei del Verrocchia, wykonany przy uczestnictwie Leonarda
I okres florencki 1472 został członkiem florenckiego bractwa malarzy o nazwie Bractwo św. Łukasza, uzyskując status niezależnego artysty-malarza. Pozostając kilka lat w pracowni Verrocchia, stał się dla nauczyciela równorzędnym kolegą. W 1476 młody Leonardo obok 3 innych zamożnych Florentyńczyków został oskarżony o 'niemoralne' kontakty z młodzieńcem oferującym usługi męskiej prostytucji . Z I okresu florenckiego pochodzi duża liczba rysunków technicznych przedstawiających najróżniejsze mechanizmy, najczęściej wojenne.
I okres florencki Święty Hieronim na pustyni Madonna Benois
I okres mediolański W 1482 Leonardo zamknął warsztat we Florencji i udał się do Mediolanu wraz ze swoimi pomocnikami Tommasem di Giovanni Masinim i Atalantem Migliorottim. Okres ten rozpoczął się wraz z pracą na dworze Sforzów, dla Ludwika Sforzy. Książę zapraszał artystów i uczonych nie tylko dla rozrywki, ale także po to, by rozsławić swoją dynastię. Leonardo przedstawił się jako doskonały wynalazca machin wojennych, budowniczy mostów i urządzeń fortyfikacyjnych, mimo iż jego doświadczenie w tej dziedzinie było nikłe.
I okres mediolański W połowie lipca 1490 r. Leonardo wrócił do Mediolanu. Ludwik oddał mu do dyspozycji swoją starą rezydencję, Corte Vecchia. Artysta urządził tam pracownię malarską, a także budował wynalazki techniczne. W latach 1495–1498 Leonardo tworzył malowidło ścienne Ostatnia Wieczerza w refektarzu klasztoru przy kościele Santa Maria della Grazie. Projektował także dekoracje na uroczystości i elementy scenografii. Rysował rebusy i alegorie. W sierpniu 1497 Ludwik podarował Leonardowi ziemię z winnicą położoną za Porta Vercellina. Oprócz zadań artystycznych podejmował się także innych projektów, m.in. projektował studnie, urządzenia grzejne i pawilony ogrodowe.
I okres mediolański Madonna w grocie – I wersja Dama z gronostajem Madonna z Dzieciątkiem i kotkiem
II okres florencki Niepewna sytuacja polityczna w Mediolanie skłoniła artystę do opuszczenia miasta w grudniu 1499. Leonardo udał się wraz z Lucą Piacolim do Mantui, gdzie został serdecznie przyjęty na dworze Isabelli d'Este, szwagierki Ludovica Sforzy. Księżna ceniła jego malarstwo i zleciła mu wykonanie swego portretu. Wykonał tylko karton do obrazu i opuścił miasto. Leonardo wyjechał w lutym 1500 r. z Mantui.
II okres florencki W połowie marca przybył do Wenecji. Zajmował się planami zabezpieczenia wschodniej granicy Republiki Weneckiej przed najazdem tureckim. Sporządził dla weneckiego senatu raport w sprawie możliwości ufortyfikowania rzeki Isonzo. W wyniku osunięcia się wzgórza pod kościołem San Salvatore została naruszona konstrukcja budowli. Leonardo zalecił remont systemu odwadniającego i kanałów wodnych. Święta Anna Samotrzeć, właśc. Dziewica z Dzieciątkiem i Św. Anną
II okres mediolański W 1506 r. przeniósł się do Mediolanu gdzie został przyjaźnie powitany przez namiestnika. Karol Amboise darzył artystę wielkim podziwem. W lutym da Vinci towarzyszył namiestnikowi w czasie zdobywania Baiedo. Tworzył wówczas pierwsze projekty kościoła Santa Maria della Fontana. Latem 1507 roku Ambrogio i Leonardo mieli przystąpić do ukończenia Madonny wśród skał, jednak doszło między nimi do konfliktu na tle podziału wypłaty, jednakże doszli do porozumienia i ukończyli obraz, a 26 sierpnia zleceniodawcy wypłacili im połowę honorarium.
II okres mediolański Leda klęcząca – studium do Ledy z łabędziem Madonna wśród skał – II wersja
Okres rzymski W październiku 1513 r. Leonardo przybył do Rzymu. Leonardo coraz rzadziej zajmował się malarstwem. Przeprowadzał eksperymenty, do których z dystansem odnosili się mu współcześni. Gdy papieżowi doniesiono o prowadzonych przez Leonarda sekcjach zwłok w szpitalu Santo Spirito, Da Vinci popadł z nim w konflikt kontynuował więc studia anatomii, badając zwierzęta. Zajmował się zagadnieniami grawitacji i kwadratury koła oraz badaniem skamielin, a także zjawisk burzy, wiatru i potopu. Latem 1515 r., kiedy w Rzymie panował ogromny upał, Leonardo podupadł na zdrowiu
Okres rzymski
Ostatnie lata życia Następnie Leonardo zamieszkał razem z Francesciem Melzim w posiadłości Clos Lucé (Cloux), w pobliżu królewskiej rezydencji w zamku Amboise, którą król oddał do dyspozycji artysty, obdarzywszy go sowitym wynagrodzeniemLeonardo zajmował się już głównie porządkowaniem notatek. Melzi sporządził listę książek, które mistrz pragnął jeszcze przeczytać. W październiku 1517 r. Leonarda odwiedził kardynał Luigi d'Aragon ze swą świtą. 23 kwietnia Leonardo w obecności notariusza królewskiego i świadków sporządził testament. Na łożu śmierci prosił o Najświętszy Sakrament i odprawienie namaszczenia chorych zgodnie z obrządkiem Kościoła katolickiego. Zmarł 2 maja 1519 r. w swojej sypialni.
Maszyny wojenne Mimo iż Leonardo nie był zwolennikiem wojen zaprojektował wiele maszyn wojennych 5 1 2 4 3 Bomby kasetowe Karabin maszynowy Czołg Rydwan kosiarka Mechaniczny rycerz
Maszyny do latania Wygląd latającej maszyny ze skrzydłami, strukturą przypominającymi skrzydła nietoperza
Przygotował Miłosz Kowal 2ż4 Koniec Przygotował Miłosz Kowal 2ż4