Wskaźnik BMI Body Mass Index Natalia Pawełkiewicz Kl. I ,,a ”

Body Mass Index (ang. wskaźnik masy ciała, w skrócie BMI; inaczej wskaźnik Queteleta II) – współczynnik powstały przez podzielenie masy ciała podanej w kilogramach przez kwadrat wysokości podanej w metrach. Dla osób dorosłych wartość BMI wskazuje na: < 16,00 – wygłodzenie 16,00–16,99 – wychudzenie (spowodowane często przez ciężką chorobę lub anoreksję) Waga [ kg ] 17,00–18,49 – niedowagę BMI = 18,50–24,99 – wartość prawidłową Wzrost [ cm ] 25,00–29,99 – nadwagę 30,00–34,99 I stopień otyłości 35,00–39,99 II stopień otyłości ≥ 40,0 III stopień otyłości (otyłość skrajna) 2 2

Oznaczanie wskaźnika masy ciała ma znaczenie w ocenie zagrożenia chorobami związanymi z nadwagą i otyłością, np. cukrzycą, chorobą niedokrwienną serca, miażdżycą. Podwyższona wartość BMI związana jest ze zwiększonym ryzykiem wystąpienia takich chorób. BMI jest bardzo prosty w użyciu, jest jednak dosyć niedokładnym wskaźnikiem nadwagi czy też ryzyka chorób z nią związanych. Kulturyści mogą mieć BMI wskazujące na skrajną otyłość, posiadając jednocześnie bardzo mało tkanki tłuszczowej. Związek między wielkością wskaźnika a ryzykiem chorób różni się między populacjami o różnych proporcjach ciała. I tak wśród Azjatów ryzyko cukrzycy jest znacząco wyższe przy niższych wartościach BMI. O wiele dokładniejszym (lecz trudniejszym do zmierzenia bez specjalistycznej aparatury) wskaźnikiem jest procentowa zawartość tłuszczu w organizmie.

NALEŻNA MASA CIAŁA Należna masa ciała, to masa ciała jaką powinniśmy mieć z racji wzrostu, płci, wieku i typu budowy. Wielkość należnej masy ciała można odczytać ze specjalnych tabel lub obliczyć za pomocą wzoru; od wzrostu w centymetrach odjąć 100 (przy wzroście do 164 cm), przy wzroście w granicach – 164 cm do 174 cm należy odjąć 105, przy wzroście powyżej 174 cm należy odjąć 110. Uzyskane wielkości nie uwzględniają różnic związanych z typem budowy ciała, budową szczupłą, średnią lub krępą. Należną masę ciała można określić obliczając wskaźnik masy ciała – BMI według wzoru; BMI = m/h2 (m – masa ciała w kilogramach, h – wysokość ciała w metrach). Dla właściwej masy ciała wartość BMI wynosi od 18,5 do 24,9. Wartość wskaźnika poniżej 18,5 oznacza niedowagę, powyżej 25 do 30 nadwagę, powyżej 30 otyłość, powyżej 40 otyłość trzeciego stopnia. Obliczenie należnej masy ciała wiąże się z obliczeniem procentu tkanki tłuszczowej w całkowitej masie ciała. Dla kobiet wielkość ta powinna wynosić od 18 do 22%. Poniżej 16% tłuszczu w organizmie jest ilością zbyt małą a powyżej 30% ilością zbyt dużą. Pomiary tkanki tłuszczowej wykonuje się za pomocą urządzenia zwanego kaliperem, przez ważenie pod wodą lub przez pomiary przewodnictwa elektrycznego.

WYNIKIEM NIEPRAWIDŁOWEGO ODŻYWIANIA I NIEPRAWIDŁOWEJ MASY CIAŁA SĄ TAKIE CHORBY JAK : Otyłość (łac. obesitas) – patologiczne nagromadzenie tkanki tłuszczowej w organizmie, przekraczające jego fizjologiczne potrzeby i możliwości adaptacyjne, mogące prowadzić do niekorzystnych skutków dla zdrowia. Za otyłość uważa się stan, w którym tkanka tłuszczowa stanowi więcej niż 20% całkowitej masy ciała u mężczyzn oraz 25% u kobiet. Nie tylko ilość, ale również rozmieszczenie nadmiernej ilości tkanki tłuszczowej ma znaczenie. Zgromadzenie tkanki tłuszczowej w jamie brzusznej nazywa się otyłością brzuszną (otyłość androidalna) ma większe znaczenie patologiczne niż równomierne rozłożenie lub podskórne zgromadzenie tkanki tłuszczowej. Stwierdzono, że otyłość zwiększa ryzyko zapadalności na niektóre choroby, w tym choroby układu krążenia, cukrzycę typu 2, obturacyjny bezdech senny, niektórych typy nowotworów, zapalenie kości i stawów i dlatego też skraca oczekiwaną długość życia. Wyjątkowo duża otyłość prowadzi do niepełnosprawności.

W otyłości wyróżniamy dwa typy antropometryczne : A. androidalny inaczej zwany brzusznym, wisceralnym lub  typem „jabłka” charakterystyczny dla otyłości mężczyzn B. gynoidalny - inaczej zwany pośladkowo-udowym lub typem „gruszki”, który jest charakterystyczny dla kobiet

ANOREKSJA Jadłowstręt psychiczny (z grec. an – brak, pozbawienie, orexis – apetyt Anorexia nervosa) – zaburzenie odżywiania się, polegające na celowej utracie wagi wywołanej i podtrzymywanej przez osobę chorą. Obraz własnego ciała jest zaburzony; występują objawy dysmorfofobii. Lęk przybiera postać uporczywej idei nadwartościowej, w związku z czym pacjent wyznacza sobie niski limit wagi. Dotyczy przeważnie dziewcząt i kobiet w wieku 10–13 lat oraz 16-21.

ABY NASZ WSKAŹNIK BMI BYŁ PRAWIDŁOWY NALEŻY ZDROWO SIĘ ODŻYWIAĆ I UTRZYMYWAĆ AKTYWNOŚĆ FIZYCZNĄ Aktywność fizyczna jest niezbędnym elementem zdrowego stylu życia. Na różne sposoby poprawia stan naszego zdrowia, a także samopoczucia, przyspiesza metabolizm, prowadzi do lepszego wykorzystywania kalorii, to natomiast pomaga w utrzymaniu stałej, właściwej masy ciała. Wysiłek fizyczny jest również znakomitą metodą na przeciwdziałanie stresom. AKTYWNOŚĆ FIZNYCZNA

KORZYŚCI PŁYNĄCE Z AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ 1. Pozytywne działanie wysiłku fizycznego zauważamy bardzo szybko: w naszym organizmie wytwarzane są endorfiny – neuroprzekaźniki (zwane „hormonem szczęścia”), które powodują doskonały nastrój, wprowadzają w stan euforii, stymulują również pozytywną energię. 2.Wiele zmian w organizmie, przede wszystkim wzrost zapotrzebowania mięśni na tlen, substraty energetyczne, zwiększenie wydzielania metabolitów. 3. Zwiększa ogólny przepływ krwi, wpływa zatem na: dostarczanie odpowiedniej ilości krwi do tkanek oraz wzrost ich metabolizmu zaopatrywanie tkanek w tlen oraz transport dwutlenku węgla transport: materiałów budulcowych i energetycznych (do mózgu i mięśni), metabolitów (z tkanek) oraz hormonów i innych związków utrzymanie stałej temperatury ciała, ochronę organizmu przed przegrzaniem lepsze ukrwienie narządów aktywnych w czasie wykonywania ćwiczeń

4. Powoduje pozytywne zmiany czynnościowe w obrębie układu krążenia: zwiększenie wewnętrznej średnicy tętnic oraz naczyń krwionośnych, obniżenie stężenia cholesterolu, zmniejszenie ryzyka tworzenia się skrzeplin zmniejszenie ciśnienia tętniczego obniżenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych np. zawału serca, miażdżycy, udaru mózgu 5. Zwiększa masę kości i stopień ich mineralizacji, zapobiega zatem osteoporozie. 6. Zmiany biochemiczne i fizjologiczne – np. w wydzielaniu hormonów – zmniejszenie wydzielania i stężenia we krwi insuliny obniża ryzyko zachorowania na cukrzycę. 7. Zapobieganie przybierania na wadze, zmniejszenie tkanki tłuszczowej; przyspiesza przemianę materii, której poziom jest utrzymywany nawet przez 48 godzin po zakończeniu wysiłku fizycznego. 8. Poprawa samopoczucia, jakości snu, łagodzenie stresów. 9. Zmniejszają ryzyko zachorowania na niektóre choroby nowotworowe, ryzyko przedwczesnej śmierci.

10. Poprawienie kondycji fizycznej na wielu płaszczyznach: . Wzrost wydolności sercowo-naczyniowej, czyli zdolności organizmu do wykonywania pracy fizycznej, która jest najważniejszym komponentem kondycji fizycznej i zależy od sprawności układu krwionośnego. Dzięki temu wzrasta zapas tlenu i energii w organizmie, zmniejsza się również ryzyko chorób serca, nadciśnienia, udaru mózgu itp. Serce staje się silniejsze i bardziej wydajne. Wzrost siły, czyli zdolności mięśnia bądź grupy mięśni do wydatkowania określonych ilości energii. Siłę mięśniową i ich masę zwiększa się na skutek naciągania mięśni. W czasie takiego wysiłku włókna mięśniowe, które rosną w trakcie wysiłku, odżywiane są wytwarzanymi białkami zwiększającymi siłę. Mięśnie zbudowane są z dwóch rodzajów włókien – kurczących się szybko (zapewniających krótkie, intensywne wydatki energii) oraz kurczących się wolno (zapewniających wytrzymałość). W czasie wykonywania cięższej pracy włókna te są rozrywane i po zrośnięciu stają się mocniejsze i grubsze. Wzrost wytrzymałości mięśni, czyli zdolności do znoszenia zmęczenia, odporności na znużenie. Można ją wypracować dzięki wytrzymałościowemu treningowi. Zwiększenie giętkości, czyli zdolności mięśni i stawów do osiągnięcia pełnego zakresu ruchu. Zapobiega ona przed uszkodzeniami, utrzymuje ciało w dobrej formie po wykonaniu wysiłku.

11. Wysiłek fizyczny znacznie potrafi poprawić odporność, mobilizuje układ immunologiczny. Dla wzmocnienia organizmu najlepsze są sporty wytrzymałościowe, np. aerobik, szybkie pływanie, uprawiane 2-3 razy w tygodniu. Kilka ćwiczeń pobudzających krążenie może zapobiec przed rozpoczynającym się przeziębieniem.

RODZAJE ĆWICZEŃ Ćwiczenie fizyczne jest wysiłkiem mięśni ciała, mającym na celu osiągnięcie i utrzymanie właściwego poziomu sprawności fizycznej, stanu zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Istnieje wiele różnych rodzajów ćwiczeń fizycznych, mogą one wzmacniać poszczególne płaszczyzny kondycji fizycznej, przeciwdziałać różnym rodzajom chorób.

Ćwiczenia aerobowe (tlenowe) – określane są również jako ćwiczenia układu krążenia. Wysiłkiem aerobikowym są ćwiczenia na bieżni, taniec, jogging, jeżdżenie na rowerze, pływanie, koszykówka, czy chociażby spacer, chodzenie po górach, nawet sprzątanie i pracowanie w ogródku. Ćwiczenia takie przyśpieszają oddech, zwiększają częstotliwość bicia serca, przyśpieszają krążenie krwi, dzięki czemu do mięśni dopływa więcej tlenu. Wzmacniają zatem serce, płuca, znacznie zwiększają tempo metabolizmu i wytrzymałość naszego organizmu. Następuje poprawa przepływu krwi do kończyn i innych narządów, a także obniżenie ciśnienia i redukcja tkanki tłuszczowej. Regularne ćwiczenia łagodzą stres, poprawiają nastrój i samoocenę, są także swego rodzaju zastrzykiem energetycznym – dzięki nim mamy więcej energii i chęci do pracy. Ćwiczenia siłowe (oporowe) – polegają na wolnych kontrolowanych ruchach, napinaniu mięśni. Do takich ćwiczeń zaliczają się np. popularne pompki, brzuszki i przysiady, gdy masa ciała używana jest jako siła oporowa, podnoszenie ciężarów. Dzięki nim zwiększa się siła, wielkość i wytrzymałości mięśni. Im więcej mięśni, tym większy poziom metabolizmu – kilogram tłuszczu spala każdego dnia 2-4 kalorii, natomiast kilogram masy mięśniowej zużywa 70-100 kalorii. Prowadzi to do redukcji tkanki tłuszczowej, poprawy wyglądu ciała. W dodatku w wyniku obciążania kości następuje przyrost ich masy mineralnej, co zapobiega osteoporozie.

Ćwiczenia izotoniczne – są to np Ćwiczenia izotoniczne – są to np. przysiady, pompki, podciągnie, podnoszenie lekkich hantli. Polegają na rytmicznym wydłużaniu i kurczeniu się mięśni przy ich stałym naprężeniu (w obrębie aktywnej części ciała). Ćwiczenia giętkości – są to np. ćwiczenia rozciągające (stretching), czyli serie skoordynowanych ruchów, które mają na celu rozciągnięcie, rozluźnienie mięśni i tkanki łącznej; także joga, taniec. Poza wzrostem długości mięśni prowadza również do zwiększania zakresu ruchu w stawach. Mają one duże znaczenie dla zachowania zakresu oraz łatwości wykonywania ruchów. Poprawiają postawę, zapobiegają urazom, są też ważne w procesie rehabilitacji, gdy prowadzą do rozluźnienia mięśni.

Joga jest systemem opartym na starożytnej filozofii indyjskiej, prowadzącym do zjednoczenia umysłu, ciała i ducha. Stała się bardzo modna we współczesnych czasach i uprawiana jest przez połączenie ćwiczeń fizycznych, oddechowych i postawy. Asany, czyli pozycje ciała oraz skoordynowane ruchy, które praktykuje się w ramach hatha-jogi relaksują, uspokajają umysł oraz łagodzą napięcie, poprawiają też kondycję fizyczną, zwiększają elastyczność, koordynację ruchów, równowagę, wzmacniają siłę mięśni i wytrzymałość.