Poezja metafizyczna

Poezja metafizyczna „Poezja metafizyczna w pełnym sensie tego terminu, to poezja inspirowana filozoficzną koncepcją wszechświata i rolą wyznaczoną duchowi ludzkiemu w dramacie egzystencjalnym” -H.J.C. Grierson

Tematyka nurtu Relacje z samym sobą Relacje z Bogiem Relacje z innymi ludźmi

Poezja metafizyczna w Europie i w Polsce Czołowi przedstawiciele nurtu Anglia: John Donne George Herbert Andrew Marvell Polska: Mikołaj Sęp Szarzyński Daniel Naborowski

angielski poeta i pisarz John Donne (1572–1631)‏ angielski poeta i pisarz

John Donne Poeci metafizyczni wszechstronnie wykształceni i posiadający rozległe zainteresowania. Wiersze Donne'a opierają się na relacjach Człowiek-Bóg-Świat. Niezwykle istotny w poezji Donne'a pozostaje koncept.

Koncept „Koncept to porównanie, którego pomysłowość jest bardziej uderzająca, a w każdym razie bardziej bezpośrednio uderzająca, niż jego słuszność.” - Helen Gardner

Cechy poezji Donne’a: „Waleta żalu zabraniająca” Waleta - utwór poetycki o charakterze elegijnym, wyrażający żal z powodu rozstania się z bliskimi, z osobą ukochaną, domem rodzinnym, ojczyzną. Bogactwo środków artystycznych Nastrojowość Metaforyczność Tematyka dotykająca różnych sfer egzystencji człowieka

George Herbert – „Równowaga” Liryka religijna Co łączy człowieka z Bogiem? Cała gama duchowych postaw człowieka wobec Boga Bunt Zdanie sobie spraw z dysproporcji pomiędzy Stwórcą a Stworzeniem Poddanie się woli Bożej, zrozumienie celu jego działania Prosty i czysty język

Andrew Marvell „Dialog duszy i ciała” Dualistyczna natura człowieka Wielkość i nędza istoty ludzkiej Natura „bydlęca” czy natura „anielska” ? Próba rozwiązanie konfliktu, poszukiwanie miejsca człowieka we wszechświecie REMIS ‘’Człowiek pozostaje w wiecznym zawieszeniu pomiędzy naturą a Bogiem’’ Ciało – fizyczność śmiertelność i grzeszność Dusza – metafizyczność samoświadomość

Mikołaj Sęp Szarzyński – Sonet IIII O wojnie naszej, którą wiedziemy z sztanem, światem i ciałem. Sonet francuski - zbudowany z trzech strof czterowesowych z rymami abba abba cdcd i końcowym dystychem o rymach gg. Utwór bardzo logiczny, rozpoczęty poprzez postawienie tezy Treściwość, zwięzłość Szatan – „ srogi ciemności Hetman” Bóg – „ święta niezmierzona światłość” Inwersje językowe, przerzutnie elipsy, anafory, wykrzyknienia, pytania retoryczne… „Byt podniebny” człowieka Miejsce ich spotkania „Pokój – szczęśliwość, ale bojowanie Byt nasz podniebny. On srogi ciemności Hetman i świata łakome marności O nasze pilno czynią zepsowanie.”

Poezja metafizyczna…

Poezja metafizyczna Miejsce człowieka we wszechświecie Wykroczenie poza sferę materialną Różnorodna tematyka Konceptyzm Bogata forma stylistyczna Logika, nauka, filozofia