1 1

Badania naukowe (problemy, wyzwania) Jacek Jaworski Jadwiga Holewa Paweł Kułaga Instytut Nafty i Gazu w Krakowie Badania naukowe (problemy, wyzwania) Warszawa, 15 kwietnia 2013r 2 2

Agenda Optymalizacja systemu kontroli jakości CNG Dobór układów oczyszczania CNG Projektowanie i budowa układów pomiarowych Kontrola metrologiczna przyrządów pomiarowych Wpływ CNG na zmianę właściwości użytkowych olejów silnikowych Obsługa techniczna stacji CNG 3 3

Wyniki monitoringu dla WSG – gaz E (źródło: Nafta – Gaz 9/12) Optymalizacja systemu kontroli jakości CNG Wybór właściwego miejsca kontroli jakości gazu (wejście/wyjście?) Wyniki monitoringu dla WSG – gaz E (źródło: Nafta – Gaz 9/12) 4 4 4

Optymalizacja zakresu kontroli jakości CNG Aktualny zakres parametry energetyczne: ciepło spalania zanieczyszczenia chemiczne: siarkowodór, siarka całkowita, węglowodory C3-C4, tlen, pary rtęci zawartość wody zawartość pyłu intensywność zapachu Szeroki zakres parametrów jakie powinny być kontrolowane utrudnia prowadzenie monitoringu i podnosi jego koszty Źródło: Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 19.05.09 w sprawie wymagań jakościowych dla sprężonego gazu ziemnego 5 5 5

Optymalizacja metod kontroli jakości CNG Rekomendowane (w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 19.05.09 w sprawie metod badania jakości sprężonego gazu ziemnego CNG) metody badawcze uniemożliwiają wykorzystanie wszystkich dostępnych znormalizowanych metod badawczych, które są stosowane do badania jakości gazu Określenie alternatywnych względem Rozporządzenia metody do kontroli jakości CNG 6 6 6

Optymalizacja systemu kontroli jakości CNG Brak na stacjach tankowania odpowiednich króćców do poboru próbek CNG uniemożliwia tankowanie pojazdów w czasie prowadzenia badań Brak możliwości przechowywania próbek kontrolnych przez okres umożliwiający ich wykorzystanie określenie sposobu i maksymalnego czasu przechowywania próbek CNG 7 7 7

Dobór układów oczyszczania gazu na wyjściu instalacji sprężania Brak kontroli parametrów jakościowych gazu na wyjściu ze stacji CNG Możliwe problemy z zaolejeniem, zapyleniem i zawilgoceniem CNG dobór optymalnych metod oczyszczania sprężonego gazu CNG 8 8 8 8

Projektowanie i budowa układów pomiarowych na wejściu i wyjściu stacji CNG Opracowanie wytyczne dla układów pomiarowych na wejściu i wyjściu dobór układów tłumiących pulsacje gazu dobór odcinków pomiarowych – odległości urządzeń pomiarowych od sprężarki dobór gazomierzy służących do celów rozliczeniowych 9 9 9

Kontrola metrologiczna przyrządów pomiarowych zainstalowanych na stacjach CNG Kontrola metrologiczna przyrządów pomiarowych zainstalowanych na wyjściu stacji CNG opracowanie wytycznych dotyczących wymagań metrologicznych opracowanie wymagań w zakresie ponownej legalizacji opracowanie metod badawczych oraz wymagań dla stanowisk pomiarowych 10 10 10 10

Wpływ CNG na zmianę właściwości użytkowych olejów silnikowych Opracowanie wieloparametrowej procedury oceny stanu technicznego silnika zasilanego CNG poprzez monitorowanie właściwości użytkowo- eksploatacyjnych oleju silnikowych w eksploatacji Badanie problemów związanych z przyspieszonym utlenianiem i degradacją olejów silników zasilanych CNG pod kątem optymalizacji ich składu i zaleceń dla użytkowników Badania skutków niekontrolowanej, przyspieszonej degradacji oleju silnikowego na powstawanie niekorzystnych zjawisk (osady, szlamy itp.) w silniku zasilanym CNG 11 11 11 11

Obsługa techniczna stacji CNG Przywrócenie możliwości samodzielnego tankowania CNG analiza możliwości samodzielnego tankowania pod względem bezpieczeństwa ograniczenie kosztów związanych z eksploatacją stacji 12 12 12 12

Dziękujemy za uwagę 13 13