Prezentacja BY Damian Ryczak Menu
Piractwo komputerowe w Polsce ArcEditor GNU Lesser Liteware Zamk... Menu Piractwo komputerowe Adware Freeware X11 Trial Apache License GNU General Limit uruchomień WTFPL Piractwo komputerowe w Polsce ArcEditor GNU Lesser Liteware Zamk... Opr... ArcInfo Licencja oprogramowania Greenware MOLP Beerware Guiltware MPL CDDL IDPL Nagware CPL Artystyczna Pastcardware Crippleware BSD Ransomware Donationware Perla Shared Source Expireware Wolnego oprogramowania Shareware Slajd poczatkowy
Piractwo komputerowe Menu Piractwo komputerowe to potoczna, pozaprawna definicja działań naruszających ustawę o prawie autorskim. Piractwo komputerowe to działalność polegająca na łamaniu prawa autorskiego poprzez nielegalne kopiowanie i posługiwanie się własnością intelektualną bez zgody autora lub producenta utworu i bez uiszczenia odpowiednich opłat. Piractwo komputerowe to nielegalne kopiowanie, reprodukowanie, używanie lub produkcja oprogramowania. Często spotykaną formą piractwa jest nielegalne kopiowanie , czyli sytuacja, w której osoby indywidualne lub firmy sporządzają kopie oprogramowania wbrew warunkom umowy licencyjnej jak np. wtedy, gdy ktoś pożycza kopię oprogramowania od kolegi z pracy lub znajomego, aby zainstalować ją na swoim komputerze, zamiast legalnie kupić ten produkt. (Microsoft) Nielegalne oprogramowanie Piractwo komputerowe przyjmuje najróżniejsze formy. Może polegać na instalowaniu w sieci lub na komputerze nie licencjonowanej kopii programu, instalowaniu danego programu na większej liczbie komputerów, niż przewiduje to licencja na program, kopiowanie programu z nośnika na nośnik, kopiowanie programu z internetu i wiele innych. Zabronione jest kopiowanie programu bez zgody producenta, dystrybucja nielegalnych kopii, jak również używanie nielegalnych kopii. Nielegalna muzyka i filmy Piractwo komputerowe dotyczy także niezgodnego z prawem kopiowania i używania plików multimedialnych - filmów i muzyki. Nowe możliwości techniczne umożliwiające świetną kompresję dźwięku i obrazu, rozwój internetu oraz pojawienie się wielu programów głównie typu peer to peer spowodowało niezwykły rozrost piractwa w tym zakresie. Menu
Piractwo komputerowe w Polsce Pomimo tego, iż Polska notuje jeden z najwyższych wskaźników wzrostu w branży IT w Unii Europejskiej, rynek nielegalnego oprogramowania w naszym kraju ma się nadal bardzo dobrze. Według danych BSA (Business Software Alliance), wiodącej organizacji promującej bezpieczne i zgodne z prawem korzystanie z oprogramowania w 2005 roku aż 59 procent używanego w Polsce oprogramowania było nielegalne. Według tej samej organizacji korzyści, jakie mogą płynąć ze zmniejszenia o dziesięć punktów procentowych sprzedaży pirackiego oprogramowania w naszym kraju mogą przyczynić się do utworzenia tysięcy dodatkowych miejsc pracy i znacząco przyczynić się do zwiększenia przychodów wśród firm działających w branży informatycznej. Jednak jak tego dokonać? Piractwo komputerowe jest u nas nadal bardzo popularne. Odwiedzając giełdy komputerowe, targowiska, korzystając z popularnych programów służących do wymiany plików, spotykamy się, na co dzień ze zjawiskiem piractwa komputerowego. Na różnego rodzaju bazarach w Internecie możemy nabyć praktycznie nieograniczoną ilość nielegalnego „softu”. Oprócz sprzętu komputerowego oraz różnego rodzaju podzespołów elektronicznych bez żadnych problemów znajdziemy sprzedawcę, który zaopatrzy nas w oprogramowanie lub płyty z filmami oraz muzyką. Często nie zdajemy sobie sprawy, iż większa część tych dóbr została nielegalnie skopiowana, czyli ukradziona wydawcom, wykonawcom i autorom oprogramowania. Większość z nas nie wie, że dokonując takiego zakupu lub używając takiego oprogramowania możemy zostać pociągnięci do odpowiedzialności cywilnej jak i karnej. Piractwo komputerowe nie dotyczy tylko i wyłącznie indywidualnych użytkowników. Jest to także problem wielu firm, które świadomie używają takiego oprogramowania w celu obniżenia kosztów prowadzenia własnej działalności gospodarczej. Większa część sankcji prawnych wynikających z tytułu używania nielegalnego oprogramowania na terenie firmy w trakcie przeprowadzania kontroli jego legalności wynika z niewiedzy pracodawcy o instalowanym oprogramowaniu. Aby przypadkowo nie stać się ofiarą piractwa komputerowego należy w odpowiedni sposób zarządzać swoimi zasobami informatycznymi. Służą do tego odpowiednie programy do audytu oprogramowania oraz audytu legalności oprogramowania, które zarządzają efektywnie i sprawnie procesami zachodzącymi na naszych komputerach. Menu
Licencja oprogramowania Licencja na oprogramowanie to umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa, zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą, która zamierza z danej aplikacji korzystać. Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu), czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych, których strony nie mogą modyfikować - tzw. ius cogens). Użytkownicy komputerów najczęściej mogą spotykać się z licencją w odniesieniu do tzw. licencji użytkownika (EULA), które są używane przez producentów oprogramowania do wiązania użytkowników dodatkowymi ograniczeniami. Licencje na oprogramowanie są najczęściej bardzo restrykcyjne i większość użytkowników nie czyta ich w całości. Większość takich licencji ogranicza liczbę komputerów, na których można zainstalować oprogramowanie, liczbę użytkowników którzy mogą go używać i wprowadzają wiele innych ograniczeń, które nie są bezpośrednio związane z technologią. Standardowym elementem każdej niemal licencji oprogramowania jest klauzula o wyłączonej odpowiedzialności producenta z tytułu używania oprogramowania przez licencjobiorcę, której znaczenie polega na braku jakiejkolwiek odpowiedzialności producentów oprogramowania za np. skutki błędów w programach. Licencja GPL i inne licencje FLOSS są reakcją na restrykcyjność licencji na oprogramowanie własnościowe. EULA -End User Licence Agreement, i definiuje warunki udzielenia licencji końcowemu użytkownikowi oprogramowania. Menu
Adware Adware - pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci banerów reklamowych. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Licencja Pojęcie to można rozumieć jako rodzaj (i typ) licencji oprogramowania (zazwyczaj zamkniętego). Rozumiane w tym sensie Adware jest oprogramowaniem rozpowszechnianym za darmo, ale zawiera funkcję wyświetlającą reklamy, zwykle w postaci bannerów. Wydawca oprogramowania zarabia właśnie na tych reklamach. Zwykle jest też możliwość nabycia wersji programu bez reklam za opłatą. Adware jest najczęściej używane w aplikacjach łączących się z Internetem ze względu na wymianę wyświetlanych bannerów. Najbardziej znanym tego typu programem jest w Polsce komunikator Gadu-Gadu. Podobnie jak w przypadku innych reklam internetowych da się je zablokować za pomocą odpowiednio skonfigurowanych pośredników HTTP. Cecha oprogramowania W sposób całkowicie niezależny od powyższego Adware może oznaczać również programy, które bez zgody odbiorcy (w przypadku licencji zgoda następuje w zamian za bezpłatne udostępnienie), w sposób utrudniający obsługę komputera, wyświetlają niechciane reklamy. W przypadku "ukrytych" modułów adware często łączone są one z innymi malware (złośliwymi kodami), jak np. modułami szpiegującymi (ang. Spyware), dostarczającymi autorom aplikacji wiele informacji o użytkowniku - głównie adres IP, używany system operacyjny, przeglądarka a niekiedy strony do których łączy się dany użytkownik. Do usuwania tego typu modułów służą programy typu Ad-aware, Spybot Search & Destroy lub SpyBot Destroyer. Licencja a cecha Reklamy wyświetlane w ramach licencji, z którą użytkownik zgadza się przed instalacją programu (lub nie zgadza i nie instaluje) zazwyczaj są dużo mniej inwazyjne, a wraz z deinstalacją usuwane są kody odpowiedzialne za ich wyświetlanie - z tego względu należy odróznić Adware jako licencji od sensu związanego z malware - w tym drugim przypadku zgody brak, a deinstalacja jest mocno utrudniona. Menu
Apache License Apache License (przed wersją 2.0 Apache Software License - ASL) jest licencją wolnego oprogramowania autorstwa Apache Software Foundation. Licencja ta dopuszcza użycie kodu źródłowego zarówno na potrzeby wolnego oprogramowania, jak i zamkniętego oprogramowania komercyjnego. Pod tą licencją rozpowszechniane jest oprogramowanie tworzone przez Apache Software Foundation. Kompatybilność z licencją GPL Apache License 2.0 jest uznawana zarówno przez Apache Software Foundation jak i Free Softwar Foundation za kompatybilną z licencją GNU General Public License w wersji 3. Nie jest natomiast zgodna z licencjami GPL w wersjach 1 i 2 z powodu zawarcia w niej dodatkowych, nie uwzględnionych w GPL 1 i 2, zabezpieczeń związanych z patentami. [1] Menu
ArcEditor ArcEditor to nazwa licencji oprogramowania ArcGIS firmy ESRI. Jest to rodzaj wyższej licencji ArcView, który umożliwia pracę z wielodostępną bazą danych typu MultiUser Geodatabase (np. Microsoft SQL Server lub Oracle) lecz nie posiada pełnej funkcjonalności licencji ArcInfo. Menu
ArcInfo ArcInfo to nazwa licencji na oprogramowanie ArcGIS firmy ESRI. Jest to najpełniejsza licencja umożliwiająca wykonywanie wszystkich działań zaprojektowanych w środowisku ArcGIS. Pozwala na pracę w formatach SHP (ShapeFile), Personal Geodatabase (Geobaza osobista) oraz Multiuser Geodatabase (Wielodostępna baza danych). Menu
Beerware Beerware to określenie licencji na oprogramowanie. Pozwala użytkownikowi końcowemu na dowolne korzystanie z oprogramowania, pod warunkiem, że w wypadku spotkania autora użytkownik postawi mu piwo. Licencja została wymyślona przez Johna Bristora 25 kwietnia 1987 roku. Od tego czasu powstało wiele programów dystrybutowanych na jej podstawie, zmieniano też jej znaczenie (np. na tak, by użytkownik był zobligowany jedynie do wypicia piwa "za zdrowie" autora). Menu
CDDL Common Development and Distribution License (CDDL) - wzorowana na licencji Mozilli (MPL) licencja oprogramowania zatwierdzona przez Open Source Initiative jako licencja zgodna z ideą Open Source. Kod objęty licencją CDDL można swobodnie łączyć z kodem na innych licencjach; jedynym wyjątkiem jest GPL, której zapisy zakazują linkowania z kodem na innych, niezgodnych licencjach. W ramach projektu OpenSolaris, na licencji CDDL jest stopniowo udostępniany kod źródłowy systemu operacyjnego Solaris 10. Solaris 11 (nazwa kodowa Nevada) będzie w całości zbudowany z wolno dostępnego kodu źródłowego OpenSolaris. Menu
CPL CPL (Common Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została sformułowana w 1988 przez IBM. Treść licencji została zatwierdzona przez Open Source Initiative. Środowisko programistyczne Eclipse jest przykładowym projektem rozprowadzanym na licencji CPL. CPL jest licencją copyleft, w treści bardzo podobną do GNU General Public License. Główną zmianą jest dodanie klauzuli uniemożliwiającej zmiany w kodzie programu mające na celu czerpanie korzyści ze sprzedaży zmienionego programu. W takich sytuacjach treść licencji CPL pozwala jedynie na darmowe rozprowadzanie programu. Ten dodatek powoduje, że licencja CPL nie jest zgodna z GPL (jest to opinia Ebena Moglena oraz strony internetowej GNU), ale możliwe, że przyszła wersja licencji GPL przyjmie podobną klauzulę. Microsoft wydał swoje projekty Windows Installer XML (WiX), Windows Template Library (WTL) i silnik FlexWiki na licencji CPL jako projekty SourceForge. Menu
Crippleware Menu Crippleware Oprogramowanie, z którego usunięto część funkcji, zwykle jednak działające bez ograniczeń czasowych, w którym uciążliwość spowodowana brakiem ma skłonić użytkownika do zakupienia pełnej wersji. Odmiana guiltware, które zachęca do podarowania jakiejś sumy na rzecz instytucji dobroczynnej. Porównaj: careware, nagware. Celowo osłabiony sprzęt, który może być zaktualizowany do droższego modelu za pomocą drobnej zmiany, np. wycięcia zworki. Przykładem był procesor Intela 486SX, w którym był wyłączony koprocesor, obecny z kolei w pełnej wersji 486DX. Menu
Donationware Donationware jest jednym z typów licencji Otherware. Oprogramowanie na tej licencji może być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem, że licencjobiorca zapłaci autorowi symboliczną kwotę. Wielkość opłaty zależy od licencjobiorcy. Menu
Expireware Expireware (ang. to expire - wygasać) - oprogramowanie z wbudowanym momentem wygaśnięcia funkcjonowania: jest to predefiniowana data, liczba dni użytkowania lub liczba uruchomień programu. Menu
Freeware Freeware to licencja oprogramowania umożliwiająca darmowe rozprowadzanie aplikacji bez ujawnienia kodu źródłowego. Termin freeware bywa również używany jako synonim oprogramowania objętego tą licencją. Czasami licencja freeware zawiera dodatkowe ograniczenia (np. część freeware jest całkowicie darmowa, a część darmowa jedynie do użytku domowego). Sam termin został wymyślony przez Andrew Fluegelmana. Programy na licencji freeware mogą być nieodpłatnie wykorzystywane, jednak zabrania się czerpania korzyści finansowych z ich dystrybucji przez osoby trzecie. Licencja nie dotyczy dystrybucji produktów (dokumentów, grafiki, innych programów itd.) stworzonych przy użyciu programów na licencji freeware, więc nie ogranicza możliwości ani nie narzuca konieczności pobierania opłat za wytworzone produkty. Menu
GNU General Public License Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, która została sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General Public License. Wersja 2. licencji GNU GPL została wydana w roku 1991, wersja 3. - 29 czerwca 2007. GPL jest obecnie najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Licząc według linii kodu w dystrybucji Red Hat Linux 7, 55.30% było udostępnione na licencji GPL, z czego 50.36% wyłącznie GPL. Celem licencji GNU GPL jest przekazanie użytkownikom czterech podstawowych wolności: wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0) wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1) wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2) wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu może z nich skorzystać cała społeczność (wolność 3). Jeżeli program nie gwarantuje użytkownikowi chociaż jednej z powyższych wolności, wówczas, według FSF, nie może być uznany za Wolne Oprogramowanie. Pierwsza wersja licencji powstała w styczniu 1989 roku. Dwa lata później, w czerwcu 1991, pojawiła się wersja druga. 29 czerwca 2007, po 18 miesiącach prac (w czasie których wydano 4 szkice licencji oraz przeprowadzono kampanię zachęcającą do przejścia na nową wersję za około pół miliona dolarów), wydano trzecią wersję licencji. Zmiany w wersji 3. są umiarkowane i mają na celu głównie dostosowanie ochrony licencyjnej do współczesnego stanu informatyki. GPLv3 bierze pod uwagę między innymi systemy prawne poza USA, kwestie patentów na oprogramowanie, ochronę DRM, proceder tiwoizacji oraz problem istnienia wielu niezgodnych ze sobą licencji. Jedną z kluczowych kwestii związanych z GPL jest problem, czy oprogramowanie na innej licencji może być dynamicznie linkowane z bibliotekami GPL. Sama licencja wyraźnie mówi, że wszystkie pochodne prace bazujące na kodzie GPL muszą same opierać się na GPL. Jednak nie jest jasne, czy plik wykonywalny, który jest dynamicznie linkowany z biblioteką może być uważany za pracę pochodną. Środowisko wolnego/otwartego oprogramowania jest podzielone w tej kwestii, Free Software Foundation zakłada, że tak właśnie jest, inni eksperci nie zgadzają się z tym Krytycy GPL często określają licencję jako "wirusową", ze względu na to, że wszelkie prace bazujące na dziele objętym GPL muszą również być oparte o tę licencję. Tak więc GPL oddziałuje na każdy program, który korzysta z kodu GPL. Krytyka tego przymusu najczęściej jest kierowana ze strony zwolenników mniej restrykcyjnych licencji, jak na przykład licencja BSD Menu
GNU Lesser General Public License GNU Lesser General Public License, LGPL (pomniejsza ogólna powszechna licencja GNU), poprzednio GNU Library General Public License (powszechna licencja GNU dla bibliotek) - licencja wolnego oprogramowania zaaprobowana przez FSF, zaprojektowana jako kompromis między GNU GPL a liberalnymi licencjami jak licencja BSD lub licencja X11 (MIT). Napisana w roku 1991 (a następnie poprawiona w roku 1999) przez Richarda Stallmana z pomocą Ebena Moglena. Nakłada ograniczenia określane jako copyleft na poszczególne pliki źródłowe, ale nie na cały program, pod warunkiem używania odpowiedniego mechanizmu bibliotek współdzielonych (ang. shared library) oraz przestrzegania pewnych dodatkowych ograniczeń. Licencja jest głównie przeznaczona do bibliotek, chociaż używają jej też aplikacje składające się z wielu połączonych ze sobą bibliotek, np. pochodzące z pakietu OpenOffice.org lub KOffice. LGPL różni się od GPL głównie tym, że pozwala na łączenie z programami nieobjętymi licencjami GPL czy LGPL, niezależnie czy będą one wolnym czy własnościowym oprogramowaniem. Jedną z cech LGPL jest możliwość przekształcenia każdego kawałka kodu z LGPL na GPL (sekcja 3 licencji). Dzięki temu można stworzyć wersję kodu, której nikt nie będzie mógł rozprowadzać jako oprogramowanie własnościowe. Nazwa licencji została zmieniona, ponieważ pierwotna nazwa (GNU Library General Public License) sugerowała, że FSF zaleca jej stosowanie dla wszystkich wolnych bibliotek. W 1999 roku, jeszcze przed zmianą nazwy, Richard Stallman napisał esej, w którym odradzał domyślne stosowanie GNU LGPL dla wszystkich tworzonych bibliotek i wyjaśnił, że z punktu widzenia FSF wybór licencji dla konkretnej biblioteki jest kwestią strategii. Publikacja owego eseju („Dlaczego nie powinniście zastosować Library GPL dla swej kolejnej biblioteki”) bywała błędnie odczytywana jako sugestia, że LGPL jest przestarzała, i zalecenie, by nie stosować jej dla żadnych nowych bibliotek. Tymczasem w tekście tym czytamy: Stosowanie zwykłej GPL nie dla każdej biblioteki jest szczególnie korzystne. Istnieją przyczyny, dla których w pewnych przypadkach lepiej jest użyć Library GPL. Menu
Greenware Licencja oprogramowania umożliwiająca bezpłatne wykorzystywanie programu. Autor jednak odnosi się z prośbą, by w zamian zatroszczyć się o środowisko naturalne. Zaleca między innymi: korzystanie z papieru do drukarek, który będzie się dać ponownie przetworzyć, korzystanie z publicznego transportu, zaprzestanie palenia papierosów, ponowne wykorzystywanie plastikowych toreb, zaprzestać kupowania produktów nieprzyjaznych dla środowiska, zaprzestać korzystania z środków przeciw chwastom w swoich ogrodach, o ile to możliwe korzystać z rowerów w dojazdach do pracy/szkoły. Licencja Greenware jest jednym z typów licencji Otherware. Menu
Guiltware Guiltware (ang. guilt = wina) - odmiana oprogramowania typu freeware, zawierająca pojawiającą się regularnie wiadomość, jak długo i ciężko autor pracował nad nim, i że użytkownik powinien przesłać na konto autora jakąś sumę pieniędzy; komunikat ma wzbudzać u użytkownika poczucie winy. Menu
IDPL Initial Developer's Public License (IDPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania. Na takiej licencji udostępniany jest kod źródłowy serwera Firebird SQL dodany do oryginalnego kodu źródłowego serwera InterBase 6.0. Jest to modyfikacja licencji Mozilla Public License v.1.1. Menu
Licencja Artystyczna Menu Licencja Artystyczna (lub Twórcza, ang. Artistic License) to licencja oprogramowania używana głównie dla Perla, Php i modułów CPAN oraz projektu Parrot, najczęściej alternatywnie do Powszechnej Licencji Publicznej GNU (GNU GPL), czyli jako licencja Perla. Autorem tekstu licencji jest Larry Wall. Pierwsze brzmienie licencji (tzw. Pierwotna Licencja Artystyczna) zawierało niejasności, które nie pozwoliły na uznanie jej przez projekt GNU za zgodną z licencjami Wolnego Oprogramowania, dlatego powstała tzw. Wyjaśniona Licencja Artystyczna, pozbawiona tej wady - podobnie jak ich nowsza wersja, Licencja Artystyczna 2.0. W myśl Licencji Artystycznej wszelkie modyfikacje oryginalnego kodu muszą spełnić jeden z poniższych warunków: zostać udostępnione do dyspozycji jego autorom wyraźnie zmienić nazwę i odpowiednie narzędzia tak, aby nie wchodziły w konflikt z oryginalną gałęzią pozwolić i zachęcać użytkowników zmienionej wersji do swobodnego udostępniania Krytyka Licencji Artystycznej Pomimo że obecnie Licencja Artystyczna jest uznawana za licencję Wolnego Oprogramowania, jest często krytykowana za niejednoznaczność, wewnętrzną sprzeczność oraz stopień skomplikowania utrudniający zrozumienie. Menu
BSD Licencja BSD (Berkeley Software Distribution License, BSDL) to jedna z licencji zgodnych z zasadami Wolnego Oprogramowania. Stworzona na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley. Licencja typu BSD skupia się na prawach użytkownika. Jest bardzo liberalna, zezwala nie tylko na modyfikacje kodu i jego rozprowadzanie w takiej postaci, ale także na rozprowadzanie produktu bez postaci źródłowej czy wręcz włączenia do zamkniętego oprogramowania pod warunkiem załączenia do produktu informacji o autorach oryginalnego kodu i treści licencji. Oryginalna licencja BSD zawierała dodatkowo tzw. klauzulę ogłoszeniową, która zdaniem twórców projektu GNU powodowała problem praktyczny z rosnącą listą podziękowań. Tak powstała nowsza odmiana, nazywana po prostu licencją BSD bez klauzuli ogłoszeniowej, a w języku angielskim określana jako BSD-new, revised BSD lub 3-clause BSD, natomiast stara wersja dla odróżnienia nazywana jest czasami BSD-old lub 4-clause BSD (ang. clause to klauzula). Najbardziej znane produkty rozprowadzane na tej licencji to rodzina systemów operacyjnych BSD (np. FreeBSD, NetBSD (4-clause BSD) i OpenBSD), Chrome - przeglądarki internetowa firmy Google, OpenSSH oraz system zarządzania relacyjnymi bazami danych PostgreSQL. Menu
Perla Licencja Perla - kombinacja dwóch licencji oprogramowania: Powszechnej Licencji GNU oraz Licencji Artystycznej, w której modyfikacje oryginalnego kodu muszą być udostępniane na licencji wybranej z podanych. Nazwa pochodzi od standardowej implementacji języka Perl, która jest licencjonowana właśnie w ten sposób. Menu
Wolnego Oprogramowania Licencja Wolnego Oprogramowania to licencja oprogramowania zezwalająca użytkownikom na modyfikację i redystrybucję zmodyfikowanych wersji oprogramowania, co zwykle zabronione jest przez prawo autorskie. Licencja Wolnego Oprogramowania gwarantuje jego odbiorcom wolność w postaci zgody na modyfikację i dystrybucję dzieła objętego prawem autorskim. Wśród licencji wolnego oprogramowania nie ma jednej, uznawanej powszechnie za "pierwszą". Jednymi z pierwszych licencji wolnego oprogramowania były m.in. licencja systemu profesjonalnego składu drukarskiego TeX i licencja "okienkowego" systemu graficznego X11. W połowie lat 80. XX wieku Projekt GNU tworzył osobne licencje dla każdego ze swoich pakietów, powstały m.in. Powszechna Licencja Publiczna Emacsa (ang. Emacs General Public License) czy Powszechna Licencja Publiczna GCC (ang. GCC General Public License). W styczniu 1989 wszystkie z nich zastąpione zostały 1. wersją Powszechnej Licencji Publicznej GNU (ang. GNU General Public License). Wersja 2. tej samej licencji, wydana w styczniu 1991, stała się najczęściej używaną licencją wolnego oprogramowania. W celu zachowania wolności do uruchamiania, analizowania, modyfikowania i redystrybucji wolnego oprogramowania dla wszystkich jego użytkowników, większość licencji wolnego oprogramowania zawiera obostrzenia i wymagania dla jego dystrybutorów. Z tego powodu w społeczności wolnego oprogramowania pojawiły się dyskusje, które z obostrzeń ochraniają wolności użytkownika, a które z nich je ograniczają. W latach 90. XX wieku w licencjach zaczęły pojawiać się klauzule mające na celu zapobiegnięcie w przyszłości procesom sądowym o naruszenie patentu, wśród nich m.in. tzw. "odwet patentowy", które wcześniej nie miały miejsca. Stało się to główną przyczyną stworzenia 2. wersji GNU General Public License[2]. Kolejne obostrzenia pojawiły się w następnej, 3. wersji GNU GPL. Mają one zapobiec rozprzestrzenieniu się procesu tzw. tiwoizacji, przed którą – oprócz już istniejącej GPLv3 – nie chronią żadne inne licencje wolnego oprogramowania. Menu
Licencja X11 Licencja X11 (powszechnie ale nieprecyzyjnie nazywana Licencją MIT) to jeden z najprostszych i najbardziej liberalnych typów licencji. Daje użytkownikom nieograniczone prawo do używania, kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania (w tym sprzedaży) oryginalnego lub zmodyfikowanego programu w postaci binarnej lub źródłowej. Jedynym wymaganiem jest, by we wszystkich wersjach zachowano warunki licencyjne i informacje o autorze. Podobna do zmodyfikowanej licencji BSD (bez klauzuli ogłoszeniowej). Menu
Limit uruchomień Limit możliwości uruchomień – jest to forma ograniczenia, stosowana najczęściej w przypadku licencji shareware, które pozwala jedynie na określoną liczbę uruchomień danego oprogramowania, np. 30 razy. Po przekroczeniu tej liczby, podobnie jak w przypadku oprogramowania udostępnianego na licencji trial, najczęściej mamy możliwość wykupienia licencji na pełną wersję danej aplikacji lub musimy usunąć ją z naszego komputera. Czasami limit możliwości uruchomień jest stosowany razem lub naprzemiennie z ograniczeniami czasowymi wynikającymi z licencji trial. Menu
Liteware Liteware - nazwa rodzaju programów komputerowych, które są rozprowadzane bezpłatnie, lecz posiadają znacznie mniejsze, ograniczone przez producenta, możliwości niż pełna, komercyjna wersja. Po okresie 30 dni pojawiają się reklmy,przypomnienia(o konieczności zarejestrowania się) najczęściej w formie banerów. Menu
MOPL FIFI-MOLP (Microsoft Open License Pack) zwana też OLP - grupowa licencja oprogramowania Microsoft. Najpopularniejsza obok wersji OEM. Korzystna cenowo zwłaszcza dla edukacji. Poza tym cenowo zbliżona do wersji BOX. Menu
MPL Mozilla Public License (MPL) - jedna z licencji wolnego oprogramowania, opracowana przez firmę Netscape na potrzeby projektu Mozilla. Historia Wersja 1.0 licencji została opracowana przez Mitchell Baker pracującą jako prawnik w Netscape Communications. Wersja 1.1 powstała w Mozilla Foundation. Zgodność z innymi licencjami Według Free Software Foundation, kod na licencji MPL z powodu pewnych narzucanych ograniczeń nie może być łączony z kodem na licencji GPL. Z tego powodu FSF odradza używanie tej licencji. [1] Menu
Nagware Nagware lub annoyware (ang. annoy - męczyć, nękać) - oprogramowanie kategorii shareware, które przerywa regularnie działanie (zazwyczaj przy najczęściej używanych funkcjach programu), aby wyświetlić żądanie uiszczenia zapłaty, które usunie ten komunikat. Komunikat wymaga zwykle potwierdzenia ze strony użytkownika, zanim powróci do normalnego działania. Menu
Postcardware Postcardware (lub Cardware) - rodzaj licencji oprogramowania wywodzący się od Freeware i Shareware. Używany przez autorów, którzy udostępniają swoje programy za darmo: w zamian za to oczekują, że użytkownik przyśle im kartkę pocztową (najczęściej z miejscowości, w której mieszka). Wymóg ten bywa mniej lub bardziej kategoryczny w zależności od konkretnej licencji. Niektóre uzależniają od tego legalność używania programu, inne pozostawiają to dobrej woli użytkownika jako sposób na wyrażenie wdzięczności autorowi. Istnieje też wersja emailware wymagająca przysłania emaila. Pierwszym programem rozpowszechnianym jako postcardware był JPEGView Aarona Gilesa. Innym znanym przykładem jest gra Ancient Domains of Mystery, której autor kolekcjonuje kartki pocztowe z całego świata. Menu
Ransomeware Ransomware - oprogramowanie na pewnego rodzaju licencji, którego autor zgadza się na przeniesienie go do Open Source w zamian za określoną sumę pieniędzy. Menu
Shared Source Shared Source to termin stworzony przez Microsoft, określający podobną do Otwartego Oprogramowania licencję udostępniania kodu źródłowego oprogramowania. Różnice z Open Source Zgodnie z Shared Source, kod źródłowy udostępnia się razem z oprogramowaniem. Różnica w stosunku do Open Source polega na tym, że tu autorzy zachowują ścisłą kontrolę nad korzystaniem z tego kodu, np. wiele licencji Shared Source dopuszcza wyłącznie użytek akademicki czy niekomercyjny. Dyskusja o sensowności Shared Source Zalety Zdaniem twórców Shared Source to krok naprzód od programowania, w którym wyłącznie twórca ma dostęp do źródła, a użytkownik dostaje gotowy produkt. Kod udostępnia się użytkownikom, a oni mogą pracować nad jego doskonaleniem i rozwojem. Wady Shared source ma jednak sporo przeciwników, mówiących, że to przychodzi za późno i daje zbyt mało w porównaniu do już rozwiniętego ruchu FLOSS. Wielu sceptyków przychyla się też do zdania, że Shared Source ma posłużyć nie tylko rozwojowi i doskonaleniu oprogramowania, ale też pozyskiwaniu talentów i potencjalnych konkurentów przez wielkie korporacje. Rotor Programming Jednym z najgłośniejszych programów objętych licencją shared source jest Rotor Programming, środowisko Microsoft .NET CLI. Kod źródłowy jest powszechnie dostępny, ale licencja wprost zabrania użytku komercyjnego i tworzenia oprogramowania FLOSS (jeden z warunków licencji mówi o tym, że licencja programu stworzonego przy użyciu Rotor nie może być słabsza niż oryginalna Shared Source). Te ograniczenia często przeszkadzają programistom (zarówno ze względów ideologicznych, jak i praktycznych), stąd popularność platformy Mono, stworzonej przez Novell, już bez tych ograniczeń. Menu
Shareware Shareware to rodzaj programu komputerowego, który jest rozpowszechniany bez opłat z pewnymi ograniczeniami lub z niewielkimi opłatami do wypróbowania przez użytkowników. Czasami po okresie próbnym (wersja trial) lub po określonej liczbie uruchomień (Limit uruchomień) za taki program trzeba płacić lub zrezygnować z korzystania z niego. Czasami producent oprogramowania wydaje jedną wersję na licencji shareware a drugą (zazwyczaj z ograniczeniami, np. z blokadą dostępu do niektórych funkcji) na licencji freeware. Historia W 1982 Andrew Fluegelman stworzył program dla IBM PC zwany PC Talk, program telekomunikacyjny, do którego użył terminu freeware. Niedługo później Bob Wallace producent PC-Write'a edytora tekstowego nazwał to shareware. Menu
Trial Trial (z ang. próba) – rodzaj licencji na programy komputerowe polegający na tym, że można go używać przez z góry ustalony czas (od 7 do 90 dni). Programy na tej licencji są w pełni funkcjonalne. Po upływie ustalonego czasu, jedyną rzeczą, na którą pozwoli program to rejestracja albo usunięcie z dysku twardego. Zazwyczaj wersje próbne rozprowadzane są na tej licencji. Przykłady oprogramowania rozprowadzanego jako licencja trial: Paint Shop Pro Adobe Flash Menu
WTFPL WTFPL (ang. Do What The Fuck You Want To Public License) - ekstremalnie liberalna i niekonwencjonalna licencja napisana przez Sama Hocevara w celu propagowania oprogramowania typu open source. Dopuszcza ona pełną swobodę dotyczącą redystrybucji i modyfikacji programów objętych tą licencją. Menu
Zamknięte oprogramowanie Zamknięte oprogramowanie, oprogramowanie własnościowe (ang. proprietary software) – oprogramowanie objęte restrykcjami dotyczącymi używania, kopiowania lub modyfikacji, rozpowszechniane zwykle w postaci binarnej, bez kodu źródłowego. Pojęcie przeciwstawne oprogramowaniu Open Source lub Wolnemu Oprogramowaniu. Często określa się je także błędnie jako "oprogramowanie komercyjne", choć zarówno oprogramowanie własnościowe może być dostępne za darmo, jak i oprogramowanie FLOSS może być sprzedawane. Oprogramowanie własnościowe najczęściej jest sprzedawane przez podmioty/osoby upoważnione przez producenta, chociaż bywa też szeroko dostępne i darmowe np. dla znalezienia odbiorców reklam (np. komunikatory, przeglądarki). Typowym dostawcą zamkniętego oprogramowania są podmioty komercyjne zorientowane na sprzedaż oprogramowania a nie na usługi wykorzystujące to oprogramowanie. Przykładem może być firma Microsoft sprzedająca miliony egzemplarzy swojego oprogramowania, a przy tym bardzo rzadko udostępniająca jakiekolwiek jego źródła. Zamknięte oprogramowanie może być sprzedawane jako oprogramowanie komercyjne lub dostępne za darmo jako oprogramowanie freeware. Dystrybutorzy zamkniętego oprogramowania mają większą kontrolę nad tym, jak użytkownicy wykorzystają oprogramowanie, niż w przypadku oprogramowania otwartego. Według Free Software Foundation (FSF), grupy stojącej za projektem GNU, zamkniętym oprogramowaniem jest każde, które nie spełnia wymogów definicji wolnego oprogramowania lub oprogramowanie "semi-free". Dosłowne znaczeniem tym obejmuje się jednak tylko oprogramowanie posiadające właściciela sprawującego nad nim kontrolę. Może zatem obejmować programy darmowe, nie będące własnością publiczną (public domain). Może być też tak, że wolne oprogramowanie jest publikowane równolegle na zamkniętej licencji, np. MySQL, Sendmail czy SSH. Głównym zagrożeniem związanym z istnieniem oprogramowania zamkniętego jest naruszanie prywatności jego użytkowników. Skompilowane do kodu maszynowego programy bardzo trudno analizować, więc mogą one robić niemal wszystko niezależnie od tego, czy użytkownik sobie tego życzy. Nie da się także skutecznie modyfikować programów w wersji wykonywalnej w celu zmiany i poprawy funkcjonalności. Menu