* Członek Zarządu Rezerwy Federalnej (FED) za czasów prezesury Paula Volckera w latach MOTTO Najbardziej jaskrawym typem spekulanta jest przedsiębiorstwo, które nie robi nic w dziedzinie zarządzania ryzykiem, ponieważ wystawia się na ryzyka wszelkiego rodzaju Gregory Millman*

3 Co było powodem olbrzymich strat, jakie poniosły firmy importujące i eksportujące w latach ? Brak POLITYKI ZARZĄDZANIA RYZYKIEM kursowym Brak PROCEDUR wykonawczych (w tym również procedur awaryjnych) Brak planu działania Brak kontrolingu (ze strony właścicieli)

4 Co było powodem olbrzymich strat, jakie poniosły firmy importujące i eksportujące w latach ? Ignorancja Niewiedza Zbytnia pewność siebie Zbytnie zaufanie wobec instytucji finansowych (betonowe koło ratunkowe rzucone firmom przez banki) Ułomność klasycznej rachunkowości – zafałszowany obraz prawdziwy sytuacji firmy

Co było powodem olbrzymich strat, jakie poniosły firmy importujące i eksportujące w latach ? Niewłaściwie wybrane narzędzia oraz instrumenty służące do ubezpieczania ryzyka Spekulacja świadoma oraz nieświadoma Brak przepływu informacji wewnątrz firm – głównie pomiędzy działami generującymi ryzyko (działy logistyki, zamówień, sprzedaży, ofertowania, itp.), a działem finansowym

Jak wyglądają sprawy obecnie? Niewiele firm wprowadziło prawidłową politykę zarządzania ryzykiem oraz procedury wykonawcze Duża grupa firm szczyci się tym, że w ogóle nie zarządza ryzykiem kursowym Nadal stosowane są niebezpieczne instrumenty finansowe (opcje egzotyczne)

Jak wyglądają sprawy obecnie? Nadal występuje zły dobór instrumentów finansowych do ubezpieczenia określonego typu ryzyka (niewłaściwie używa się forwardów do zabezpieczenia planowanych kosztów oraz przychodów walutowych sic!!) Dyrektorzy finansowi, managerowie nie uczestniczą w szkoleniach z dziedziny zarządzania ryzykiem kursowym

Jak wyglądają sprawy obecnie? Przy ustalaniu planów budżetowych, biznesplanów projektów handlowych nie uczestniczą przedstawiciele działów gospodarczych Przedstawiciele działu finansowego dowiadują się o ekspozycji na ryzyko ze znacznym opóźnieniem Nadal stosowane są złe metody ewidencjonowania i księgowania instrumentów finansowych (pozabilansowych)

Jak wyglądają sprawy obecnie? Firmy skupiają uwagę na zarządzaniu ryzykiem kursowym w ujęciu księgowym, zamiast na ryzyku w ujęciu kasowym Bardzo często wahania kursu walutowego sprawiają, że importerzy i eksporterzy realizują ujemne marże handlowe … i równolegle uzyskują wirtualne dodatnie różnice kursowe, od których trzeba zapłacić podatek bynajmniej niewirtualny

Właściciele firm powinni wymóc na managerach wprowadzenie klarownej POLITYKI zarządzania ryzkiem oraz PROCEDUR wykonawczych Dyrektorzy finansowi, managerowie powinni szkolić się w zakresie zarządzania ryzykiem kursowym Jak to powinno wyglądać?

Firmy powinny stosować zewnętrzny (firmy doradcze) albo wewnętrzny kontroling prawidłowości stosowania procedur Przedstawiciele działów gospodarczych powinni uczestniczyć w procesie zarządzania ryzykiem Firmy powinny wdrożyć RACHUNKOWOŚĆ ZABEZPIECZEŃ – jako uwiarygodnienie prawdziwego stanu firmy stosującej instrumenty pochodne

Jak to powinno wyglądać? Firmy powinny skupić uwagę na ryzyku kursowym w ujęciu kasowym Ryzykiem należy zarządzać już na etapie składania ofert handlowych oraz przyjmowaniu zamówień do realizacji – oczywiście przy użyciu odpowiednich do tego narzędzi i instrumentów Zarządzanie ryzykiem w chwili pojawiania się faktur może okazać się niewystarczające

Na co należy uważać w nadchodzących latach? Na horyzoncie duża zmienność kursu walutowego Na horyzoncie duża zmienność cen surowców oraz materiałów (vide: straty firm budowlanych) Na horyzoncie niebezpieczeństwo wzrostu stóp procentowych. Stopy procentowe nie będą wiecznie na zerowym poziomie

Dziękuję za uwagę Jacek Maliszewski Główny Ekonomista DMK Tel