RATOWNICTWO SZKOŁA ŻEGLARSTWA www.szkwal.pl wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Ratownictwo to ogół czynności mających na celu niesienie pomocy w warunkach zagrożenia życia i mienia oraz likwidację skutków wypadków. Ratownictwo obejmuje obowiązkowe i nieodpłatne ratowanie życia i zdrowia oraz odpłatne ratowanie mienia. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

RATOWNICTWO: środki bezpieczeństwa i sposoby posługiwania się nimi, wywrotka jachtu - zachowanie załogi i ratowanie wywróconego jachtu, człowiek w wodzie - niebezpieczeństwa, zagrożenia pożarowe. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Środki bezpieczeństwa: I Środki asekuracyjne: - pas (szelki) bezpieczeństwa - linka asekuracyjna - kamizelka asekuracyjna II Środki ratunkowe: - pas ratunkowy - kamizelka ratunkowa - koło ratunkowe wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Kamizelki ratunkowe – nowe wymagania Od początku 2005 roku na jachcie śródlądowym muszą się znajdować kamizelki ratunkowe zgodne z PN-EN 395 lub kamizelki asekuracyjne zgodne z PN-EN 393. Kamizelek asekuracyjnych można używać tylko na tych akwenach, gdzie możliwe jest przybycie natychmiastowej pomocy. Na wodach śródlądowych wystarczy, jak na naszym jachcie znajdą się kamizelki o wyporności 100 N zgodne z PN-EN w ilości zgodnej z maksymalną liczbą załogi, jaka jest wpisana w dokumencie rejestracyjnym. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Wywrotka jachtu wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Postępowanie podczas wywrotki: sprawdzenie stanu załogi założenie kamizelek ratunkowych udzielenie pomocy poszkodowanym zabezpieczyć jacht przed ‘grzybem’ zabezpieczyć osprzęt i wyposażenie ruchome przed zaginięciem dalej w zależności od sytuacji wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

:) wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Człowiek w wodzie (człowiek za burtą) W przypadku zauważenie tonącego należy podać tonącemu koło ratunkowe, a następnie wykonać manewr człowiek za burtą Człowiek za burtą jest narażony na: szok szok termiczny przechłodzenie wyczerpanie utonięcie wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Ogólne zasady bezpiecznego żeglowania ostrożnie poruszać się na jachcie poruszać się po burcie nawietrznej powtarzać otrzymane komendy zakładać kamizelki ratunkowe prowadzić obserwacje akwenu i w. atmosf. ostrożnie manewrować, prosto i skutecznie posiadać zawsze manewr zapasowy wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

dostosować powierzchnię ożaglowania do warunków atmosferycznych przechowywać środki ratunkowe w miejscach ogólnie dostępnych niezwłocznie usuwać usterki utrzymywać porządek na pokładzie i pod  używać obuwia lekkiego, na gumowej podeszwie z głębokimi rowkami przed wypłynięciem zapoznać załogę ze środkami ratunkowymi wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

POŻAR NA JACHCIE wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Przyczyny pożaru: niedbalstwo i nieumiejętność obchodzenia się z instalacją gazową nieumiejętna eksploatacja instalacji elektrycznej lub paliwowej samozapalenie i nieumyślne lub przypadkowe podpalenie złe funkcjonowanie różnych mechanizmów wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Wyposażenie przeciwpożarowe jachtu: Gaśnica Koc gaśniczy Toporek Wiadro z linką wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Rodzaje gaśnic: Pianowe – do gaszenia cieczy palnych, ciał stałych z wyjątkiem reagujących chemicznie z wodą * Śniegowe – do gaszenia niskotopliwych ciał stałych, zastosowanie uniwersalne Proszkowe i halonowe – do gaszenia wszystkich rodzajów pożarów urządzeń lub substancji * Pianowych nie stosować do urządzeń elektrycznych pod napięciem :/ wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Postępowanie w przypadku pożaru: Ogłoszenie alarmu pożarowego Gaszenie pożaru natychmiast Wywołanie całej załogi na pokład Zrzucenie żagli Ewakuowanie gazu i pirotechniki wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Podstawowe zasady: Każdy podejrzany zapach musi być rozpoznany Instalacja elektryczna musi być sprawna Instalacja gazowa musi być kontrolowana Gaśnica musi być w zasięgu ręki Załoga musi znać rozlokowanie sprzętu przeciwpożarowego wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

W nocy na pokładzie powinny być co najmniej dwie sprawne latarki Pod pokładem obowiązuje zakaz palenia Podczas gotowania kuk nie ma prawa odejść na dłużej od kambuza wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Kurs względem wiatru Ogień na dziobie – kurs pełny Ogień na śródokręciu – półwiatr Ogień na rufie – kurs ostry wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Morska Służba Poszukiwania i Ratownictwa SAR wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Pierwsza pomoc wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Podstawowe zabiegi resuscytacyjne Upewnij się, czy poszkodowany i wszyscy świadkowie zdarzenia są bezpieczni. Sprawdź reakcję poszkodowanego wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

3a. Jeżeli reaguje: 3b. Jeżeli nie reaguje: Zostaw poszkodowanego w pozycji, w której go zastałeś, o ile nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo, Dowiedz się jak najwięcej o stanie poszkodowanego i wezwij pomoc, jesłi będzie potrzebna, Regularnie oceniaj jego stan. 3b. Jeżeli nie reaguje: Głośno zawołaj o pomoc Odwróć poszkodowanego na plecy a następnie udrożnij jego drogi oddechowe, wykonując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy (umieść jedną rękę na czole poszkodowanego i delikatnie odegnij jego głowę do tyłu, pozostawiając wolny kciuk i palec wskazujący tak, aby zatkać nim nos jeżeli potrzebne będą oddechy ratunkowe; opuszki palców drugiej ręki umieść na żuchwie poszkodowanego, a następnie unieś ją w celu udrożnienie dróg oddechowych). wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

4. Utrzymując drożność dróg oddechowych wzrokiem, słuchem i dotykiem poszukaj prawidłowego oddechu oceń wzrokiem ruchy klatki piersiowej, nasłuchuj przy ustach poszkodowanego szmerów oddechowych, staraj się wyczuć ruch powietrza na swoim policzku. W pierwszych minutach po zatrzymaniu krążenia poszkodowany może słabo oddychać lub wykonywać głośne, pojedyncze westchnięcia. Nie należy ich mylić z prawidłowym oddechem. Na ocenę wzrokiem, słuchem i dotykiem przeznacz nie więcej niż 10 sekund. Jeżeli masz jakiekolwiek wątpliwości czy oddech jest prawidłowy, działaj tak, jakby był nieprawidłowy. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

5a. Jeżeli oddech jest prawidłowy: ułóż poszkodowanego w pozycji bezpiecznej wyślij kogoś lub sam udaj się po pomoc (wezwij pogotowie), regularnie oceniaj oddech. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

5b. Jeżeli oddech nie jest prawidłowy, wyślij kogoś po pomoc, a jeżeli jesteś sam, zostaw poszkodowanego i wezwij pogotowie, wróć i rozpocznij uciskanie klatki piersiowej zgodnie z poniższym opisem: uklęknij obok poszkodowanego, ułóż nadgarstek jednej ręki na środku klatki piersiowej poszkodowanego (ryc. 2.8), ułóż nadgarstek drugiej ręki na już położonym (ryc. 2.9), spleć palce obu dłoni i upewnij się, że nie będziesz wywierać nacisku na żebra poszkodowanego (ryc. 2.10); nie uciskaj nadbrzusza ani dolnego końca mostka, wrzesień 2006

pochyl się nad poszkodowanym, wyprostowane ramiona ustaw prostopadle do mostka i uciskaj na głębokość 4–5 cm (ryc. 2.11), po każdym uciśnięciu zwolnij nacisk na klatkę piersiową, nie odrywając dłoni od mostka. Powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100/min (nieco mniej niż 2 uciśnięcia/s), okres uciskania i zwalniania nacisku (relaksacji) mostka powinien być taki sam.

6a. Połącz uciskanie klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi: po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej udrożnij drogi oddechowe, odginając głowę i unosząc żuchwę (ryc. 2.12), zaciśnij skrzydełka nosa, używając palca wskazującego i kciuka ręki umieszczonej na czole poszkodowanego, pozostaw usta delikatnie otwarte, jednocześnie utrzymując uniesienie żuchwy, weź normalny wdech i obejmij szczelnie usta poszkodowanego swoimi ustami, upewniając się, że nie ma przecieku powietrza, wdmuchuj powoli powietrze do ust poszkodowanego przez około 1 sekundę (tak jak przy normalnym oddychaniu), obserwując jednocześnie czy klatka piersiowa się unosi (ryc. 2.13); taki oddech ratowniczy jest efektywny, utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy, odsuń swoje usta od ust poszkodowanego i obserwuj czy podczas wydechu opada jego klatka piersiowa (ryc. 2.14), jeszcze raz nabierz powietrza i wdmuchnij do ust poszkodowanego, dążąc do wykonania dwóch skutecznych oddechów ratowniczych; następnie ponownie ułóż ręce w prawidłowej pozycji na mostku i wykonaj kolejnych 30 uciśnięć klatki piersiowej, kontynuuj uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze w stosunku 30 : 2, przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko wtedy, gdy zacznie on prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie przerywaj resuscytacji. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

sprawdź jamę ustną poszkodowanego i usuń widoczne ciała obce, Jeżeli wykonany pierwszy oddech ratowniczy nie powoduje uniesienia się klatki piersiowej jak przy normalnym oddychaniu, wykonaj następujące czynności: sprawdź jamę ustną poszkodowanego i usuń widoczne ciała obce, sprawdź, czy odgięcie głowy i uniesienie żuchwy są poprawnie wykonane, wykonaj nie więcej niż 2 próby wentylacji za każdym razem, zanim podejmiesz ponownie uciskanie klatki piersiowej. Jeżeli na miejscu zdarzenia jest więcej niż jeden ratownik, ratownicy powinni się zmieniać podczas prowadzenia RKO co 1–2 minuty, aby zapobiec zmęczeniu. Należy zminimalizować przerwy w resuscytacji podczas zmian. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

7. Kontynuuj resuscytację do czasu gdy: 6b. Resuscytację ograniczoną wyłącznie do uciśnięć klatki piersiowej możesz prowadzić w następujących sytuacjach: Jeżeli nie jesteś w stanie lub nie chcesz wykonywać oddechów ratowniczych, zastosuj uciśnięcia klatki piersiowej. Jeżeli stosujesz wyłącznie uciśnięcia klatki piersiowej, wykonuj je bez przerwy, z częstotliwością 100 uciśnięć/min, Przerwij swoje działanie w celu sprawdzenia stanu poszkodowanego tylko wtedy, jeżeli zacznie on prawidłowo oddychać. W innym przypadku nie przerywaj resuscytacji. 7. Kontynuuj resuscytację do czasu gdy: przybędą wykwalifikowane służby medyczne i przejmą działania, poszkodowany zacznie prawidłowo oddychać, ulegniesz wyczerpaniu. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Porażenie słoneczne i udar cieplny Promienie słoneczne padając na nieosłoniętą nakryciem głowę po pewnym czasie podrażniają opony mózgowe, czego objawami są bóle głowy, sztywność karku, nudności, wymioty a nawet w skrajnych przypadkach zaburzenia świadomości. Poszkodowany w takim przypadku ma charakterystyczny wygląd – zaczerwienioną twarz, a pozostałe części ciała blade. Postępowanie obejmuje usunięcie poszkodowanego z miejsca nasłonecznionego w cień, ułożenie go z głową i tułowiem nieco uniesionymi do góry oraz chłodzenie głowy i karku zimnymi okładami. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Wstrząs termiczny Wstrząs termiczny zdarzyć się może wówczas, kiedy jesteśmy poddani gwałtownej zmianie temperatur (z wysokiej na niską) środowiska otaczającego o różnej gęstości (powietrze i woda). Typowym jego przykładem jest skok do zimnej wody osoby rozgrzanej na słońcu. Należy takiej sytuacji zapobiegać, wchodząc do wody spokojnie po uprzednim opłukaniu nią całego ciała, a przede wszystkim okolic karku, szyi, serca i podbrzusza. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Przechłodzenie organizmu Warunkami sprzyjającymi jego wystąpieniu są: zbyt długie przebywanie w zimnym otoczeniu niedostatecznie ciepła odzież duża wilgotność środowiska zewnętrznego silny wiatr, wyczerpanie, bezruch, alkohol środki nasenne i uspokajające Znacznie szybsze oddawanie ciepła zachodzi w wodzie, która około 24-28 razy szybciej odbiera ciepło niż powietrze. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Organizm człowieka broni się przed przechłodzeniem przez zwiększoną produkcję ciepła na drodze dreszczy i podwyższenia przemiany materii. Dochodzi do centralizacji krążenia – kurczą się naczynia obwodowe, zmniejszając utratę ciepła, blednie skóra, przyspiesza się czynność serca i podwyższa ciśnienie tętnicze krwi. Gdy jednak mechanizmy obronne ustroju ulegną wyczerpaniu, przy obniżeniu się temperatury ciała do 34-30 stopni Celsjusza, człowiek przechodzi w stadium wycieńczenia. Organizm przestaje walczyć. Ustają dreszcze, sztywnieją mięśnie, spłyca się oddech, zwalnia czynność serca, człowiek popada w apatię a w końcu w sen. Postępowanie w przypadku przechłodzenia polega na zapobieganiu dalszej utracie ciepła oraz dążeniu do podwyższenia temperatury wewnętrznej. Przenosimy poszkodowanego w osłonięte miejsce, zdejmujemy mokrą odzież, dokładnie okrywamy kocami. Przytomnym podajemy gorące, dobrze osłodzone płyny do picia. Nigdy nie należy starać się szybko ogrzewać poszkodowanego, gwałtowne zmiany temperatury otoczenia, powodując rozszerzenie naczyń obwodowych i napływ do krążenia centralnego zimnej krwi z obwodu prowadzą do dalszego obniżania się temperatury ciała. Nie wolno rozmasowywać poszkodowanego, wykonywać u niego ruchów biernych ani podawać mu alkoholu. Można stosować ciepłe okłady, nakładając na nie ubranie i zabezpieczając dodatkowo folia aluminiową przed utratą ciepła. wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski

Dziękuję za uwagę  wrzesień 2006 Grzegorz A. Zalewski