„Globalna zmiana klimatu – wyzwaniem dla ludzkości”   1. Ziemia w Kosmosie 2. Wyznaczniki klimatu 3. Obserwowane skutki zmian klimatu 4. Potencjalne przyczyny zmian klimatu 5. Co możemy zrobić w zakresie zmian klimatu ? 6. Literatura mgr inż. Sławomir Matkowski

Ziemia w Kosmosie   Galaktyka spiralna nazywana Drogą Mleczną o średnicy 100 000 lat świetlnych Układ Słoneczny w jednym z ramion galaktyki, około 30 000 lat świetlnych Trzecia planeta od Słońca, po Merkurym, Wenus w odległości 147 mln km Ziemia obiega Słońce wraz z Księżycem oddalonym od niej 384 000 km

2.Wyznaczniki klimatu   Nachylenie osi ziemskiej do płaszczyzny orbity rzutuje na zmiany oświetlenia w ciągu roku, energia słoneczna docierająca do Ziemi – 1370 𝑊/ 𝑚 2 Szerokość geograficzna, obecność gazowej powłoki – Atmosfery Zróżnicowanie powierzchni Ziemi: lądy ( 29 % ) , oceany ( 71 % ) Rzeźba terenu, wysokość nad poziomem morza, rodzaj podłoża i jego pokrycie Pole magnetyczne Ziemi, odległość od mórz i oceanów Obecność organizmów żywych / planeta typu bakteryjnego: 90 % biomasy /

3. Obserwowane skutki zmian klimatu   Wzrost stężenia dwutlenku węgla w atmosferze z poziomu 0.028% do 0.039 % w latach 1960-2010 Coroczny wzrost poziomu oceanów o 1,8 mm w latach 1961-2003 W Arktyce zmniejszył się zasięg lodu morskiego o 2,7 % w ciągu ostatnich 10 lat, natomiast średnia grubość lodu zmniejszyła się z 4,5 m do 2.3 m w ostatnich 20 latach Wzrost metanu przy wycofywaniu się wiecznej zmarzliny Lodowce na wszystkich kontynentach zmniejszyły swe zasięgi w ciągu ostatnich 50 lat oraz masę o 20-30 % Wzrost częstotliwości gwałtownych huraganów, cyklonów, burz, nawalnych deszczy oraz długotrwałych gorących susz Fala upałów latem 2003 r. objęła cała Europę i spowodowała śmierć 35 000 osób, oraz straty w rolnictwie rzędu 15 mld Euro Wzrost temperatury wód oceanów sprzyja obumieraniu raf koralowych Prognozy ONZ mówią, ze do roku 2100 nastąpi gwałtowny wzrost temperatury przy powierzchni Ziemi o 1,5 – 4.5 stopni C, a poziom mórz wzrośnie o 50 – 80 cm

4. Potencjalne przyczyny zmian klimatu   Wzrost zaludnienia, ponad 7 mld ludzi generuje popyt na energie w szczególności elektryczną Podaż energii uzyskiwanej ze spalania węgla kamiennego, brunatnego, ropy naftowej, gazu ziemnego wyzwala dodatkową poza procesami naturalnymi porcje gazów cieplarnianych, która wędruje do atmosfery Rewolucja informatyczna napędza rynek wzmożonej konsumpcji produktów IT zwiększając zapotrzebowanie na energie elektryczną Rynek mediów wymaga odpowiedniego opakowania, a to generuje wycinkę lasów. Pula biologicznych „łapaczy dwutlenku węgla” zmniejsza się Podnoszenie się globalnej temperatury na planecie przegrzewa oceany, gdzie pojawiają się niekorzystne relacje między organizmami

5. Co możemy zrobić w zakresie zmian klimatu ? Działania globalne: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, precyzyjny monitoring klimatyczny uwzględniający współpracę międzynarodową oraz rozwinięcie programu modelowania pola magnetycznego Ziemi   Działania lokalne: wydajne systemy ogrzewania gospodarstw domowych, rozwój transportu publicznego, …?

6. Literatura   Hans Hackel: Pogoda i klimat, Multico Oficyna Wydawnicza, 2009 r. Antony Giddens: Klimatyczna katastrofa, Wydawnictwo Prószyński Media Sp. z o. o., 2000 Agnieszka Łękawa: Repetytorium maturzysty-geografia, Wydawnictwo „Greg”. 2014 Anna Kukuła: Repetytorium maturzysty – fizyka , Wydawnictwo „Greg”, 2014 Teresa Madeyska, Leszek Marks: Komitet Planeta Ziemia PAN, Warszawa 2008 Profesor Maciej Nowicki i wsp. : Strategia adaptacji Polski do zmian klimatu, Europejskie Centrum Klimatu i Środowiska / ECCE / Stanisław Bac, Marian Rojek: Meteorologia i Klimatologia, PWN, Warszawa, 1981 r.