„EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA Autorzy pomysłu: Katarzyna Kuczora, Małgorzata Sobota SZKOŁA PODSTAWOWA W CZEKANOWIE ul. Szkolna 26 42-677 CZEKANÓW TEL: 32 230 65 78 e-mail: szkola.czekanow@wp.pl www.czekanow.pl/szkola dyrektor placówki: mgr Katarzyna Kuczora

„EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU GENEZA Rozszerzoną działalność edukacyjną o charakterze ekologicznym rozpoczęliśmy w grudniu 2006 roku z inspiracji nauczyciela przyrody Katarzyny Kuczory oraz nauczyciela nauczania zintegrowanego Małgorzaty Soboty. Przyświecało nam motto: ”Przyroda bez człowieka może żyć, lecz człowiek bez przyrody zginie”. Realizację inicjatywy oparliśmy na metodzie projektu edukacyjnego, którego zwieńczeniem był Piknik Ekologiczny (czerwiec 2007). Pomysł bardzo spodobał się całej społeczności szkolnej i lokalnej, co doprowadziło do jego kontynuacji w następnych latach.

CELE •kształtowanie postaw proekologicznych „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU •kształtowanie postaw proekologicznych •podnoszenie świadomości społecznej (lokalnej) w zakresie racjonalnego stylu życia •propagowanie ochrony przyrody •rozwijanie właściwych nawyków żywieniowych •integracja szkoły ze środowiskiem lokalnym •scalanie społeczności szkolnej •rozwijanie oraz wspieranie twórczej aktywności, pomysłowości i kreatywności uczniów •doskonalenie umiejętności pracy w grupie.

CZAS TRWANIA ZAANGAŻOWANE ŚRODKI (OSOBOWE, MATERIALNE) „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU CZAS TRWANIA Grudzień 2006 - do nadal ZAANGAŻOWANE ŚRODKI (OSOBOWE, MATERIALNE) •społeczność szkolna •społeczność lokalna •przedstawiciele władz Gminy Zbrosławice i Samorządu lokalnego, Sołtys Czekanowa •Wydział Ochrony Gospodarki Nieruchomościami i Środowiska Urzędu Gminy Zbrosławice •baza szkoły •wkład materialny rodziców, społeczności lokalnej, nauczycieli i pozostałych pracowników szkoły •zaprzyjaźnione ogrodnictwo •instytucje zajmujące się recyklingiem •Ochotnicza Straż Pożarna •Parafia.

KOLEJNE ETAPY WDRAŻANIA POMYSŁU „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU KOLEJNE ETAPY WDRAŻANIA POMYSŁU •akceptacja pomysłu przez całe grono pedagogiczne •zapoznanie uczniów i rodziców z tematem projektu ekologicznego •stworzenie harmonogramu działań i przydział zadań poszczególnym klasom (wszystkie klasy biorą udział w projekcie). Określenie nadrzędnego tematu projektu oraz szczegółowych pod-tematów dla każdej z klas. •praca zespołowa nad przydzielonymi, konkretnymi zadaniami •prezentacja projektu edukacyjnego w formie Pikniku Ekologicznego.

przejawiają się poprzez: „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU Poza realizacją etapów projektu edukacyjnego nasze proekologiczne działania przejawiają się poprzez: •całoroczne zbiórki surowców wtórnych (makulatura, baterie, pojemniki po tuszach i pustych tonerach, ZSEE, zużyty olej jadalny, plastikowe zakrętki) •segregacje odpadów •udział w akcji „Sprzątanie świata”, nie tylko we wrześniu, ale co 2 tygodnie przez cały rok szkolny w ramach czynu „Czysty Czekanów” •sadzenie drzewek (opieka nad nimi przez klasy, nadanie im imion) •współpracę ze schroniskiem dla zwierząt •prowadzenie zajęć koła przyrodniczego •wykonywanie (tworzenie) plakatów i gazetek ściennych, prezentacji multimedialnych zachęcających do eliminowania negatywnych skutków ingerencji człowieka w otaczające środowisko

„EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU Poza realizacją etapów projektu edukacyjnego nasze proekologiczne działania przejawiają się poprzez: •zamieszczanie artykułów w lokalnej prasie •organizowanie „żywych lekcji przyrody” z zaprzyjaźnionym hodowcą pająków, owadów, płazów, gadów, ptaków i ssaków •udział w różnorodnych konkursach wiedzy przyrodniczej •udział w zewnętrznych programach i projektach (np. Detektywi środowiska, Ochrona płazów w woj. śląskim, Czas na zdrowie) •przeprowadzenie „audytów domowych” przez uczniów (zużycie wody i prądu w gospodarstwie domowym) •promowanie oszczędności energii i wody w szkole i w domach.

Sprzątanie dzikich wysypisk „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU Sprzątanie dzikich wysypisk Współpraca z Towarzystwem Opieki nad Zwierzętami Żywa lekcja zoologii Szkolne wyłączniki prądu nawołują do oszczędzania Wykonywanie prezentacji multimedialnych Sadzenie drzewek

PROCESY Zagadnienia kolejnych przedsięwzięć: •2007- „Surowce wtórne” „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU PROCESY Zagadnienia kolejnych przedsięwzięć: •2007- „Surowce wtórne” •2008- „Odnawialne źródła energii”, „Detektywi środowiska” •2009- „Substancje gazowe szkodliwe dla zdrowia i środowiska przyrodniczego” •2010- „Woda- źródło życia” •2011- „Zanieczyszczenia gleby” •2012- „Formy ochrony przyrody” •2013- „Czas na zdrowie - zdrowa żywność”.

Piknik Ekologiczny „Surowce wtórne” 28.04.2007 r. „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU Piknik Ekologiczny „Surowce wtórne” 28.04.2007 r. Każda klasa opracowywała zagadnienia dotyczące wybranego rodzaju odpadów: makulatura, szkło, metal, plastik i odpadki organiczne. Dzieci poznawały historię i metody ich wytwarzania, wpływ na środowisko oraz sposoby recyklingu. Na uwagę zasługują rzeźby i projekty strojów karnawałowych z surowców wtórnych wykonane przez uczniów i ich rodziny w ramach ogłoszonego konkursu. Efektywne okazały się warsztaty edukacyjne „Technika produkcji papieru czerpanego”.

„Odnawialne źródła energii” 10.04.2008 r. „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU „Odnawialne źródła energii” 10.04.2008 r. Tematyka obejmowała rodzaje energii odnawialnej (wiatr, słońce, woda, energia termalna, biogaz). Dodatkowo omówiono jak oszczędzać energię elektryczną, przedstawiono właściwe sposoby na pozbycie się z domów zużytego sprzętu elektryczno – elektronicznego.

„EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU „Substancje gazowe szkodliwe dla zdrowia i środowiska przyrodniczego” 23.04.2009 r. Omówiono problemy: spalania liści i przedmiotów z tworzywa sztucznego, powstawania dziury ozonowej, wytwarzania spalin przez środki lokomocji, powstawanie kwaśnych deszczów, efektu cieplarnianego.

„EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU „Woda – źródło życia” 12.06.2010 r. Projekt edukacyjny poświęcony był następującym treściom nauczania: - rodzaje zbiorników wodnych na kuli ziemskiej - występowanie wody w przyrodzie – mały i duży obieg - źródła zanieczyszczenia wód i sposoby ich ochrony - flora i fauna jako biowskaźniki zanieczyszczenia wód - właściwości fizykochemiczne wody z pobliskich zbiorników z oszacowaniem ich czystości - działanie oczyszczalni ścieków

„Zanieczyszczenia gleby” 16.06.2011 r. „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU „Zanieczyszczenia gleby” 16.06.2011 r. Przedstawiono wybrane tematy takie jak: - negatywne skutki składowania odpadów na stan gleb - wpływ kwaśnych opadów, chemicznych nawozów i środków ochrony roślin oraz pożarów na kondycję ziemi - oddziaływanie metali ciężkich i substancji radioaktywnych - erozja gleby i rekultywacja terenów

„Formy ochrony przyrody” 16.06.2012 r. „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU „Formy ochrony przyrody” 16.06.2012 r. Podział zadań projektu wśród poszczególnych klas: - ochrona gatunkowa zwierząt - ochrona gatunkowa roślin - pomniki przyrody - rezerwaty przyrody - parki narodowe - albumy tematyczne i plakaty

„Czas na zdrowie – zdrowa żywność” 15.06.2013 r. „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU „Czas na zdrowie – zdrowa żywność” 15.06.2013 r. Piknik Ekologiczny powiązany był z udziałem szkoły w Ogólnopolskim Konkursie „Czas na zdrowie”. Hasłem przewodnim tego projektu była „Zdrowa żywność”, która nie tylko posiada zdrowotne walory, ale również jest ekologicznie produkowana. Praca nad projektem związana była z tematami: - owoce i warzywa mało znane - przykłady wartościowych pokarmów - naturalne nawozy, pestycydy i herbicydy – za i przeciw - GMO – wady i zalety

„EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU WYMIERNE EFEKTY Najbardziej spektakularny efekt to otrzymanie nagrody EKOAKTYWNI 2010 przyznawanej przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach.

„EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU WYMIERNE EFEKTY • Zdobywanie wysokich lokat w konkursach ekologicznych o różnym zasięgu terytorialnym • Większa wiedza ekologiczna widoczna w codziennym życiu wśród społeczności szkolnej i mieszkańców Czekanowa • Zrozumienie przez uczniów zagrożeń oraz zjawisk biologicznych zachodzących w świecie przyrody zauważalne w przyroście wiadomości i umiejętności oraz w zmianach codziennych nawyków • Mobilizacja lokalnej społeczności do zbiórek surowców wtórnych • Promocja placówki • Integracja środowiska • W obecnym roku szkolnym dokonano ewaluacji kilkuletnich działań ekologicznych. Skierowano ankietę do rodziców celem zdiagnozowania przydatności naszych poczynań. Wszyscy rodzice uważają, że edukacja w tym zakresie przynosi wymierne korzyści. We wszystkich gospodarstwach domowych oszczędza się energię elektryczną i wodę oraz zbiera się surowce wtórne

„EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU WNIOSKI 1. Wprowadzenie nowatorskiej metody jaką jest projekt edukacyjny daje widoczne skutki w różnych sferach pracy szkoły. Buduje pozytywne relacje w układach personalnych: uczeń – uczeń, nauczyciel – uczeń, rodzic – nauczyciel. Nauczyciele wspólnie wypracowują ogrom materiałów dydaktycznych, uczniowie wszystkich klas integrują się, rodzice wzmacniają swoje więzi. 2. Poprzez stosowanie motywacyjnych metod pedagogicznych staramy się, aby nasi wychowankowie wyrastali na przyjaznych ekologicznie ludzi. 3. Wychodzimy z założenia, że edukujemy jednocześnie rodziców i rodziny poprzez ich własne dzieci ( np. przeprowadzanie „audytów domowych” zużycia prądu, wody, ilości ZSEE, zbieranie surowców wtórnych, słowne uświadamianie o zagrożeniach dla środowiska). 4. Wysoki poziom kooperacji szkoły ze społecznością lokalną uzyskujemy dzięki wyjątkowemu zaangażowaniu rodziców, uczniów, rady pedagogicznej i pozostałych pracowników szkoły, którzy działają wspólnym frontem akceptując wzajemne pomysły.

PLANY DOTYCZĄCE POMYSŁU „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU PLANY DOTYCZĄCE POMYSŁU 1. Kontynuacja działań podnoszących świadomość na temat ochrony środowiska i zdrowego stylu życia. 2. Od obecnego roku szkolnego powtórzenie całego cyklu tematów Pikników Ekologicznych w związku z przyjściem kolejnej generacji uczniów, rodziców oraz nowych mieszkańców miejscowości. 3. W roku szkolnym 2015/2016 zorganizowanie jubileuszowego X pikniku o większej randze i zasięgu.

DLACZEGO POMYSŁ WARTO NAŚLADOWAĆ: „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU DLACZEGO POMYSŁ WARTO NAŚLADOWAĆ: 1. Dbając o najbliższe środowisko podnosimy jakość swojego życia równocześnie pamiętając o przyszłych pokoleniach. 2. Integracja społeczności 3. Opisywane działania pozwalają zrozumieć uczniom i ich rodzinom jak małe, lokalne inicjatywy oddziałują na globalne zjawiska oraz uświadamiają, że każdy z nas ma ogromny wpływ na otaczający go świat.

PRZESZKODY, KTÓRE TRZEBA POKONAĆ BŁĘDY, KTÓRYCH NALEŻY UNIKAĆ „EKOLOGICZNA PRACA” ŚRODOWISKO WZBOGACA – RZECZOWY OPIS REALIZACJI POMYSŁU PRZESZKODY, KTÓRE TRZEBA POKONAĆ 1. Awarie techniczne sprzętu audiowizualnego (konieczna wnikliwa ocena sprawności urządzeń). 2. Przygotowanie alternatywnych miejsc występów dzieci ze względu na warunki atmosferyczne. 3. Zgromadzenie środków finansowych. BŁĘDY, KTÓRYCH NALEŻY UNIKAĆ 1. Brak ułożenia zastępstw za nieobecnych uczniów podczas występów artystycznych. 2. Ustalenie niewłaściwego terminu Pikniku Ekologicznego kolidującego z innymi uroczystościami w środowisku lokalnym. Rodzice wyrazili pisemną zgodę na wykorzystanie wizerunku swoich dzieci.