Jezioro Długie-Reaktywacja,Rekultywacja

Woda jest jednym z podstawowych związków chemicznych występujących na ziemi. Można ją zaobserwować w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłym, gazowym. Bierze udział w wielu różnych procesach przyrodniczych, kształtujących naszą planetę. Jest niezbędnym składnikiem funkcjonowania organizmów żywych. Człowiek wykorzystuje wodę w celach gospodarczych, przemysłowych w transporcie i rozrywce. W naszym reportażu poruszyliśmy problemy związane z oddziaływaniem woda-człowiek. Chcielibyśmy uświadomić ludziom, skutki ich często nieświadomych działań w naturalny ekosystem. Obiektem naszego reportażu jest Jezioro Długie w Olsztynie. Obszar wodny omawianego jeziora mieści się nieopodal głównej części miasta ,od południa graniczy z ruchliwą ul. Bałtycką, od wschodu z zabudową komunalną, zaś jego północne krańce położone są przy lesie miejskim ,będącym swoistą strefą ciszy. Akwen jest bardzo rozciągnięty i posiada wydłużony kształt, stąd właśnie pochodzi jego nazwa. Jest to typ jeziora rynnowego, powierzchnia: 26,8ha, największa głębia 17m (wikipedia.pl). Brzegi jeziora, są niskie, podatne na naturalne czynniki kształtujące, w części południowo-wschodniej widoczna jest niewielka działalność człowieka. Zdaniem grupy Jezioro Długie pozostaje w cieniu innych jezior miasta między innymi Jeziora Ukiel. Szczególnie jest to widoczne w sezonie letnim, ponieważ zbiornik prócz walorów przyrodniczych (głownie północna strona) nie posiada atrakcji turystycznych, typu przystań, kąpielisko. Skutkiem tego jest mniejsze zainteresowanie ze stron miasta problemami tego wodnego ekosystemu. Czynnikami, które nakłoniły nas do pisania o tym akwenie, są zagrożenia dla stanu wody wynikające głównie z: powiększania się terenów mieszkalnych wokół jeziora, niszczenie przybrzeżnej szaty roślinnej, zaśmiecanie zbiornika i jego brzegów, a także wpływ miasta na rozwój ekosystemu. Jezioro Długie chętnie odwiedzane jest przez wędkarzy, spacerowiczów, czy też szczególnie wiosną i latem wycieczki rowerowe. Spacery ułatwiają liczne ścieżki znajdujące się wokół jeziora w części południowej oraz wydeptane ścieżki w części „leśnej” jeziora. Częstym miejscem spotkań jest drewniany most położony w środkowej części zbiornika. Z mostu doskonale widać zarys pomiędzy rozwijającym się miastem ,a pomniejszającymi się terenami zalesionymi. Jednak most ten jest teraz wyłączony z użytkowania. Władze miasta od dłuższego czasu wiedzą o złym stanie technicznym mostu, uniemożliwiającym korzystanie z niego. I jak do tej pory niewiele robią w kierunku budowy nowego lub naprawy starego mostu. Pojawiły się propozycje wybudowania mostu betonowego, którego koszty byłyby mniejsze od naprawy bądź wybudowania mostu drewnianego. Jednak szczęśliwie ta propozycja nie doczekała się realizacji, gdyż budowa ta zeszpeciłaby walory estetyczne krajobrazu.

W celu uzyskania informacji na temat Jeziora Długiego rozmawialiśmy z panem: Mieczysławem Jawłonowskim, który mieszka w jednym z domków jednorodzinnych w pobliżu omawianego zbiornika wodnego już od około 70 lat. Nasz rozmówca uważa, że największym problemem dla jeziora jest jego nagminne zaśmiecanie i zanieczyszczenie. Pan Mieczysław wygłasza ten problem na wszystkich zebraniach rady osiedlowej, mając nadzieję na ingerencje i podjęcie jakichkolwiek działań ze strony władz miasta i wykonanie radykalnych kroków. Potyczka z tym jakże rozpowszechnionym problemem często określana jest mianem ,,walki z wiatrakami''. Ciężko jest przezwyciężyć problem społeczeństwa, które nie zdaje sobie sprawy z własnych działań oddziaływujących negatywnie na ekosystem jeziora. Skutki ingerencji ludzkiej dało się zauważyć podczas wędrówki naszej grupy wokół jeziora, były to: duża liczba odpadków po spacerowiczach (liczne butelki, papiery), wypełnione po brzegi kosze na śmieci, a także różnego rodzaju pozostałości po wędkarzach na przykład zanęty zalegające na dnie zbiornika. Śmieci są zarówno odstraszaczem dla turystów jak i zagrożeniem dla samego ekosystemu ( jest to przyczyna pożarów i zanieczyszczeń wód). Pan Mieczysław powiedział nam także o kąpielisku, które istniało kilkanaście lat temu, jednak zostało zamknięte z przyczyn sanitarnych. Z rozmowy z tutejszymi wędkarzami dowiedzieliśmy się o systematycznym zarybianiu jeziora licznymi gatunkami ryb. Zarybianie wód ma swoje dobre jak i złe strony. Jest zachętą dla tutejszych rybaków. Jedną z atrakcji są rozgrywane tu liczne zawody w połowach przygotowane przez koła wędkarskie i PZW ( Polski Związek Wędkarski). Wśród połowów przeważają: płocie oraz niewielkie leszcze. Można też trafić na lina, karpia lub też okonia Warto napomnieć, że ekosystem wodny jeziora przez lata nękany był problemem braku tlenu, głównie przez częsty zakwit wód, teraz zbiornik podlega procesom eutrofizacji(dwie pompy umiejscowione na krańcach jeziora).Wspomniany brak tlenu spowodowany był także tym, iż zasadzie jej brak),,wymiana'' wody. Z ogólnodostępnych źródeł(wikipedia.pl) wiadomo nam, że Jezioro Długie od lat było podatne na duże zanieczyszczenie wód spowodowane działalnością człowieka, jakim jest zaśmiecanie jeziora lub kontakt ze środkami chemicznymi, stosowanymi do uprawy roślin w pobliskich ogrodach. Postanowiliśmy sprawdzić ten aspekt wykonując testy wody i sprawdzając jej przeźroczystość .Badania zostały wykonane zestawem Aquanal, z którego skorzystanie umożliwiła nam szkoła (Liceum Ogólnokształcące VI w Olsztynie).Dzięki temu działaniu dowiedzieliśmy się o ilości poszczególnych jonów zawartych w wodach jeziora: PO4- 0(mg/l),NO3- 10(mg/l),NO2- </=0,02(mg/l),NH4- 0,2(mg/l),pH(wody)-8,5 ;(10.04.20010).Przeźroczystość ocenialiśmy za pomocą krążka z kontrastowymi barwami, które były widoczne do głębokości 3,5 metra .Jest to bardzo zadawalający wynik biorąc pod uwagę fakt ,iż stan wody jeziora bardzo się poprawił co umożliwia pozytywne rokowania na przyszłość. Poprawa jakości wody w głównej mierze spowodowana została odcięciem wpływu ścieków komunalnych z pobliskich zabudowań do wód jeziora ,które były nadrzędnym czynnikiem zanieczyszczenia. Ścieki zawierają różnego rodzaju związki chemiczne np. detergenty ,które powodują pienienie się wody i przyśpieszają rozwój roślin. Jest to bardzo widoczne w zbiornikach posiadających słaby ,,dynamizm'' wody. Wody szybko się ,,zazieleniają'' ,pogarszając ich przejrzystość. Odcięcie wpływu ścieków przyśpieszyła działalność ludzi w większości miłośników przyrody, którzy szybko skierowali problem do władz miasta

Wody zbiornika zamieszkiwane, są przez rożnego rodzaju zwierzęta i rośliny, zanieczyszczenie ich powoduje obumieranie całego ekosystemu i może doprowadzić do klęski ekologicznej. Na lądzie sprawa ma się podobnie ciągle rozrastające się miasto i poszerzanie terenów pod zabudowę powoduje niszczenie przybrzeżnej szaty roślinnej i pozwęża obszary populacji gatunków zamieszkujących teren w pobliżu jeziora. Regularny zanik bioróżnorodności. Do tej pory nad zbiornikiem można obserwować dużą liczbę gatunków ptaków min: Perkoza Dwuczubego, Gągoła, czy Kormorana Czarnego. O gatunkach zwierząt i roślin informują spacerowiczów tablice wykonane przez jedną z pobliskich szkół(Szkoła Podstawowa nr7 ) oraz znajdujące się obok ścieżek rozciągających się wokół zbiornika. Wkraczanie zabudowy i wycinka drzew oraz urządzane przez młodzież „imprezy leśne”, po których pozostaje wiele „niemiłych pamiątek” – te istotne rzeczy wpłynęły na niekorzystną wizualną i estetyczną ocenę jeziora, a także nasiliły hałas płynący z ruchliwej ulicy i pobliskiego torowiska. Wzrosła ilość szkodliwych tlenków takich jak: dwutlenek węgla i tlenki siarki, na skutek złamania naturalnej bariery, jaką były drzewa poddane wycince. Poprawa stanu wody bardzo cieszy, jednak powinna być też motywacją do dalszych działań. Miasto powinno podjąć konkretne decyzje , mające na celu zaniechania prac budowlanych w obrębie naturalnego ekosystemu Jeziora Długiego, oczyszczenie zbiornika ze śmieci oraz posadzenia większej ilości drzew. Ludzie powinni być świadomi tego, co robią, bowiem zanieczyszczając wody zbiornika wyrządzają krzywdę zarówno przyrodzie jak i sobie. Ekosystem wodny nie powinien być postrzegany, jako miejsce wylewu ścieków oraz pozbycia się wszelkich zanieczyszczeń, lecz jako siedlisko wielu gatunków zwierząt, roślin, które my – ludzie możemy podziwiać. Czyste, zadbane jezioro jest wspaniałym miejscem do odpoczynku, relaksu jak również rozrywki i spotkań towarzyskich. Ciężko jest, bowiem pogodzić interesy ludzi z otaczającą ich przyrodą. Nie jest to jednak niemożliwe. Ciągłe potrzeby człowieka mogą stać się przyczyną zakłócenia naturalnej równowagi. Stosowane przez niego środki chemiczne i podejmowane działania zmieniają środowisko naturalne, często nieodwracalnie…Woda jest koniecznym składnikiem funkcjonowania roślin i zwierząt. Stanowi miejsce do życia. Jest też nierozerwalnie związana z naszym życiem i funkcjonowaniem na Ziemi. Dlatego człowiek powinien dbać o czystość zasobów wodnych na świecie abyśmy w przyszłości mogli się nimi cieszyć i z nich korzystać. Wszyscy bez wyjątku winni zadać sobie pytanie: „A co ja mogę zrobić, aby polepszyć sytuację i funkcjonowanie nie tylko nad przedstawionym wyżej jeziorem Długim ale także nad każdym bliskim mi zbiornikiem wodnym?” Mamy nadzieję, że nikt nie pozostanie obojętny, bo każda nawet najmniejsza pomoc się liczy.

KONIEC. Autorzy:Tomasz Zaborowski ,Zuzanna Ziółkowska(LO6 Olsztyn ul KONIEC Autorzy:Tomasz Zaborowski ,Zuzanna Ziółkowska(LO6 Olsztyn ul. Pstrowskiego 5 ,10-049 ) Opiekun:Elwira Wronisz