ROŚLINY TRUJĄCE WOKÓŁ NAS Halina Kwietniewska

WSTĘP Małe dzieci poznają świat wszystkimi zmysłami. Musimy więc pilnować, by nie dotykały, nie zrywały, a przede wszystkim nie wkładały do ust żadnych roślin, bo niektóre są niebezpieczne. We własnym ogródku możemy ich po prostu nie uprawiać. Jednak na to, co rośnie w parku czy w lesie, wpływu już nie mamy, musimy więc nauczyć się je rozpoznawać. Większość toksyn roślinnych wywołuje objawy podobne do zatrucia pokarmowego - nudności, wymioty, biegunkę. Kiedy trucizna przedostanie się do krwi, może spowodować zaburzenia krążenia i oddychania, a także zmiany w zachowaniu, np. podniecenie, dezorientację. Im szybciej usunie się truciznę z organizmu, tym lepiej. Dlatego, jeśli podejrzewamy, że maluch mógł zjeść coś trującego, musimy natychmiast zawieźć go do lekarza (na pogotowie lub do szpitala). Tak samo wtedy, gdy objawy już wystąpiły. (Jeśli dziecko zdążyło zwymiotować, wymiociny trzeba wziąć ze sobą).

ROŚLINY DONICZKOWE

Bluszcze Trujące są zarówno bluszcze domowe jak i te ogrodowe. najbardziej toksyczne są liście i jagody.Wkrótce po zjedzeniu pojawiają się pierwsze objawy - podrażnienie błon śluzowych, wymioty, biegunka, silne pragnienie, ślinotok. Gdy substancje czynne wnikną już do krwi, pojawiają się zaburzenia ze strony układu nerwowego - drgawki, zaburzenia świadomości, kłopoty z oddychaniem.

Difenbachia Sok tych roślin wywołać może bolesne podrażnienia błon śluzowych, które może zostać przekształcone w rozległy stan zapalny objawiający się silnym bólem i puchnięciem błon śluzowych. Jeśli opuchlizna dotyczy języka, podniebienia czy gardła - może to doprowadzić do problemów z oddychaniem i śmierci. Dodatkowo przy połknięciu liści mogą pojawić się silne bóle brzucha i biegunka.

Gwiazda betlejemska Trujące są wszystkie części tej rośliny - w przypadku kontaktu z błonami śluzowymi powodują silne ich podrażnienie i ból - w przypadku połknięcia - może wystąpić silna biegunka i wymioty .

Filodendron Zatrucie objawia się silnym podrażnieniem błon śluzowych, ślinotokiem, ale w przypadku większej wrażliwości lub po zjedzeniu większego kawałka rośliny mogą pojawić się drżenia mięśni, ogólne osłabienie, podwyższenie temperatury ciała - a po krótkim czasie następuje uszkodzenie nerek.

Kroton Liście krotonu po spożyciu wywołują nudności i biegunkę.

ROŚLINY OGRODOWE

Bluszcz pospolity Popularne pnącze ogrodowo-parkowe. Jego owoce i liście zawierają saponiny wywołujące zaburzenia pracy żołądka, jelit i układu nerwowego. Ponadto kontakt ze skórą czy spojówkami powoduje nieprzyjemne zmiany uczuleniowe.

Cis pospolity Popularny w ogrodach krzew iglasty kusi czerwonymi jagodami, które w istocie są nasionami pokrytymi mięsistą osnówką (jedyną nietrującą częścią roślinną cisa). Nasiona z osnówką połknięte w całości nie są niebezpieczne. Rozgryzione drażnią jednak błonę śluzową przewodu pokarmowego, gdyż zawierają taksynę, która przedostawszy się do krwi, powoduje zaburzenia układu oddechowego oraz pracy serca. Objawem zatrucia mogą być kolka, biegunka i spadek ciśnienia tętniczego.

Glicynia (Wisteria) Efektowne pnącze kwitnące w maju. Zwisające fioletowe, białe lub różowe kwiatostany zawierają toksyczną wisterynę, która drażni błonę śluzową jamy ustnej i przewodu pokarmowego. Powoduje uczucie palenia w ustach, bóle brzucha, wymioty i biegunkę.

Konwalia majowa Czerwone jagody i liście tego majowego kwiatu zawierają silne glikozydy nasercowe; zjedzenie zaledwie kilku z nich przez małe dziecko może spowodować śmierć. Objawami zatrucia są nudności, wymioty, biegunka, bóle i zawroty głowy oraz widzenie na żółto, a także zaburzenia rytmu serca i spadek ciśnienia tętniczego. Bardzo niebezpieczne jest nawet wypicie wody z wazonu, w którym stał bukiecik konwalii.

Ligustr pospolity Popularna roślina żywopłotowa (nierzadko wokół placów zabaw), która kusi dzieci błyszczącymi czarnymi owocami. Ich zjedzenie wywołuje nudności, obfite wymioty, bóle brzucha i biegunkę o gwałtownym przebiegu. Spożycie większej ich ilości może spowodować drgawki, zapaść, a nawet zgon.

Rącznik pospolity Jednoroczna roślina ozdobna ceniona z powodu swych purpurowych dłoniastych liści. Ma bardzo zdradliwe, toksyczne nasiona zawierające rycynę, która drażni śluzówkę jamy ustnej i przewód pokarmowy, może też uszkodzić nerki i wątrobę. Takie objawy wywołuje zjedzenie zaledwie jednego-dwóch nasion; dla małego dziecka może to być już, niestety, dawka śmiertelna.

Śnieguliczka Roślina parkowa obsypana latem białymi owocami. Ich sok zawiera toksyczną chelidoninę, która wywołuje na skórze zmiany o charakterze uczuleniowym. Połknięcie kilku owoców może spowodować u małego dziecka zaburzenia żołądkowo-jelitowe, wymioty, biegunkę i zaburzenia układu nerwowego - najpierw nadmierne pobudzenie, potem senność z zaburzeniami świadomości.

Wiciokrzew Owoce tego pnącza zawierają ksylosteinę, która drażni przewód pokarmowy, osłabia serce i zaburza pracę układu nerwowego. Spożycie kilku jagód może być przyczyną śmiertelnego zatrucia. Typowe objawy to: wymioty, biegunka, zaburzenia rytmu serca i oddychania.

Złotokap To efektowne małe drzewo prowadzone często jako pnącze przy podporach o zwisających żółtych kwiatostanach w czerwcu należy do najbardziej trujących roślin. Zawiera toksyczną cytyzynę drażniącą przewód pokarmowy i układ nerwowy. Najwięcej jest jej w nasionach - zjedzenie zaledwie dziesięciu sztuk jest dawką śmiertelną nawet dla dorosłego. Niepokojące objawy: bóle i zawroty głowy, pieczenie w jamie ustnej, ślinotok, nudności, wymioty. zaburzenia równowagi, halucynacje i duszności.

Żywotnik Jeden z najpopularniejszych w Polsce krzewów iglastych na żywopłoty, którego szyszki i igły zawierają tujon silnie drażniący błony śluzowe i skórę. Po jego zjedzeniu następuje pobudzenie, zaburzenia świadomości, uszkodzenie wątroby i nerek, zaburzenia pracy serca i przewodu pokarmowego.

Kasztanowiec zwyczajny Młode kwiaty, liście i owoce, czyli kasztany, są toksyczne. Ich zjedzenie prowadzi do zaburzeń żołądkowo-jelitowych i porażenia mięśni oddechowych, a nawet zatrzymania oddechu.

ROŚLINY POLNE, ŁĄKOWE, LEŚNE...

Bagno Jest to niski krzew rosnący na terenach podmokłych w całej północnej Europie i Azji. Używany powszechnie jako środek odstraszający mole. Wywar lub dym stosowane były jako środek halucynogenny przez szamanów we wschodniej Syberii.

Bieluń dziędzierzawa Rośnie na nieużytkach i rumowiskach. Roślina zawiera szkodliwe związki, które działają obezwładniająco i odurzająco. Objawami zatrucia są: szerokie źrenice oczu, porażenie akomodacji oka, zahamowanie ruchów robaczkowych przewodu pokarmowego, przyspieszenie czynności serca, zahamowanie wydzielania łez, śliny, potu, soku żołądkowego, rozszerzenie oskrzeli.

Borówka błotna Rośnie w lasach na wschodzie Polski. Owoce pokryte są pyłkiem bagna, który ma działanie odurzające. Spożycie nawet niewielkiej ilości jagód powoduje ospałość.

Jaskółcze ziele (glistnik) Chwast występujący powszechnie w Azji i Europie. Zawiera alkaloidy, które mają lekkie działanie narkotyczne, przeciwbólowe i znieczulające. Napar nie powinien być podawany dzieciom.

Kaczeniec błotny Popularna dziko rosnąca roślina lasów pienińskich, chętnie sadzona w pobliżu oczek wodnych. Zawiera protoanemoninę, która drażni błony śluzowe przewodu pokarmowego i powoduje bóle brzucha, nudności, krwawe wymioty. W zetknięciu ze skórą wywołuje silne uczulenie.

Kalina koralowa Jej owoce, kora i liście zawierają garbniki, związki żywicowate i saponiny, które drażnią skórę i błony śluzowe przewodu pokarmowego. Najbardziej kuszące są karminowe owoce; ich zjedzenie wywołuje nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunkę, zawroty głowy, zaburzenia równowagi i świadomości.

Kruszyna pospolita Dziko rosnący krzew, którego kora, owoce i liście zawierają toksyczną frangulinę, która drażni przewód pokarmowy, wywołując nudności, wymioty, bóle brzucha i biegunkę. Spożycie większych ilości kruszyny może prowadzić do trwałego uszkodzenia nerek.

Mak lekarski Uprawiany w Europie i Azji jako roślina użytkowa i ozdobna. Ze słomy i makówek otrzymuje się alkaloidy, między innymi morfinę. Jeden z najgroźniejszych narkotyków - heroina - jest pochodną morfiny. W krajach azjatyckich sok z naciętych młodych makówek wykorzystywany jest do wyrobu opium. Uprawa maku w Polsce znajduje się pod ścisłą kontrolą.

Naparstnica purpurowa Roślina lecznicza występująca na obrzeżach lasów. Uprawiana w ogrodach jako roślina ozdobna. Zawiera silne glikozydy nasercowe. Ze względu na właściwości trujące należy stosować ją tylko pod kontrolą lekarza. Spożycie większych ilości może zakończyć się śmiercią.

Pokrzyk wilcza jagoda Wszystkie części rośliny są trujące, najbardziej korzeń i owoce, dalej liście, najmniej kwiaty. Objawy: podniesienie ciepłoty ciała, zaczerwienienie, plamistość i suchość skóry, przyspieszenie tętna, duszność, światłowstręt, niedobór śliny, niemożność połykania, krzyki, śmiechy, halucynacje, zawroty głowy, zaburzenia równowagi, ataki szału, potem faza zahamowania, zatrzymanie krążenia i oddychania. Śmierć w ciągu 2-3 dni (w razie braku leczenia).

Szalej jadowity (cykuta) Rośnie w miejscach podmokłych, na brzegach stawów, przy rowach. Wszystkie części tej rośliny są trujące. Po zjedzeniu występują objawy zbliżone do zatrucia alkoholem, następnie drgawki, utrata przytomności i śmierć. Liście są podobne do pietruszki lub selera, kwiaty białe, drobne, owoce jajowate żółto-zielone. Objawy zatrucia występują szybko, niekiedy w kilkanaście minut po spożyciu. Są to: ślinotok, pieczenie w jamie ustnej, często wielokrotne drgawki. Śmierć może nastąpić wskutek porażenia ośrodka oddechowego.

Wawrzynek wilcze łyko Ma bardzo trujące owoce - dla małego dziecka dawką śmiertelną jest spożycie zaledwie kilku jagód. Inne części rośliny zawierają substancje drażniące przewód pokarmowy i wywołujące dezorientację. Wystarczy rozgnieść parę owoców, żeby oczy zaczęły łzawić i piec

Zimowit jesienny Lecznicza bylina rosnąca na podmokłych łąkach. Pochodzi z Europy. W nasionach i bulwach w dużych ilościach występuje silnie trujący alkaloid, kolchicyna, który prowadzi do porażenia naczyń włosowatych i powoduje zmiany genetyczne. Spożycie nawet części rośliny spowodować może śmiertelne zatrucie

Zawilec gajowy Wszystkie części są trujące, zawiera anemoninę i protoanemoninę. Świeży sok wywołuje na skórze wysypki i pęcherze.

Psianka słodkogórz Kwiaty podobne do kwiatu ziemniaka, w baldachogronach. Płatki wydzielają słaby zapach "mysi„. Zawiera różne trujące alkaloidy.

KONIEC