Geografia Pedosfera i biosfera

Gleby na Ziemi Sfera gleb nazywana jest pedosferą. Czynniki glebotwórcze to : - skała macierzysta, - rzeźba terenu, - klimat, - działalność gospodarcza człowieka, - warunki wodne, - roślinność i zwierzęta.

Poziomy glebowe 1.Ściółka – płytka warstwa słabo rozłożonych szczątków organicznych. 2.Poziom próchniczny – decyduje o żyzności gleby. 3.Poziom wymywania – poziom ten ma zazwyczaj jaśniejszą barwę. 4.Poziom wmywania – najbogatsza w związki chemiczne warstwa gleby. 5.Zwietrzelina skały macierzystej. 6.Skała macierzysta – skała,która nie uległa procesom glebotwórczym.

Gleby strefowe 1.Gleby brunatne – mają one słabo wykształcony poziom wymywania,natomiast ich poziom próchniczny osiąga znaczną grubość.

Gleby strefowe 2.Gleby bielicowe – są mniej żyzne od gleb brunatnych.Powstają na obszarach występowania lasów iglastych.Mają słabo rozwinięty poziom próchniczny i bardzo wyraźnie wykształcony poziom wymywania.

Gleby strefowe 3.Czarnoziemy – należą do najżyźniejszych gleb na świecie.Powstają przy udziale roślinności trawiastej (stepowej). Czarnoziemy mają bardzo dobrze wykształcony poziom próchniczny,którego grubość często przekracza metr.

Gleby astrefowe 1.Gleby bagienne - typ gleb, powstający w warunkach stałej wilgotności gruntu, spowodowanej płytkim położeniem zwierciadła wód podziemnych i przy obecności roślin wilgotnolubnych. Na ich kierunek rozwoju wpływa niedostatek tlenu, co hamuje rozkład resztek organicznych i powoduje powstanie torfu.Gleby te są mało urodzajne, ponieważ nie przepuszczają wody lub proces przepuszczalności trwa przez długi okres.

Gleby astrefowe 2.Mady - gleby powstałe w wyniku nagromadzenia się materiału niesionego przez wody i akumulowanego w wyniku wytracania energii wody. Zasadniczą cechą mad jest obecność w profilu naprzemianległych warstw o różnym składzie granulometrycznym.Mady są średnio żyzne.

Gleby astrefowe 3.Rędziny - płytka międzystrefowa, gleba powstała na skałach wapiennych. Rędziny są na ogół glebami żyznymi jednakże z powodu trudności w uprawianiu są zakwalifikowane jako gleby klas od III do V.

Strefy roślinne 1.Wilgotny las równikowy (zwany także dżunglą) - wiecznie zielona formacja leśna strefy międzyzwrotnikowej. Występuje na ubogich glebach laterytowych, w klimacie przez cały rok jednostajnie gorącym i wilgotnym. Na skutek szybkiego rozkładu materii organicznej roślinność jest gęsta i bujna. Lasy te cechuje brak sezonowej rytmiki w życiu roślin, ogromne bogactwo gatunkowe drzew,wielowarstwowy układ drzewostanu oraz obfitość lian i epifitów. 

Sawanna 2.Sawanna - jedna z formacji trawiastych strefy międzyzwrotnikowej o klimacie gorącym z wyraźnie zaznaczoną porą suchą, trwającą od 6 do 9 miesięcy oraz porą deszczową. Sawanny żywią stada zwierząt roślinożernych. Strefa sawann jest stosunkowo gęsto zaludniona; zamieszkują ją zarówno rolnicy jak i pasterze. Sawanny występują na znacznych obszarach Afryki  i Ameryki Południowej na północ i południe od strefy lasów równikowych, a także w Indiach, wschodniej Australii czy na pograniczu meksykańsko-amerykańskim.

Pustynie i półpustynie 3.Pustynia - teren o znacznej powierzchni, pozbawiony zwartej szaty roślinnej wskutek małej ilości opadów i przynajmniej okresowo wysokich temperatur powietrza, co sprawia, że parowanie przewyższa ilość opadów[.Na gorących pustyniach temperatury sięgają do 50 °C (najwyższa zanotowana temperatura to 57,7 °C), nocą zaś dochodzą do 0 °C, charakterystyczne są dla nich też znaczne amplitudy dobowe temperatury, stały deficyt wilgotności oraz silne nasłonecznienie. Półpustynia - teren o bardzo skąpej roślinności, pokrywającej od 10 do 50% powierzchni, jednak bujniej rozwiniętej niż na pustyniach.

Roślinność śródziemnomorska 4.Roślinność śródziemnomorska - Latem nad Morze Śródziemne napływa ciepłe i suche powietrze zwrotnikowe znad Sahary. Jest wtedy sucho i upalnie. Zimą wilgotne powietrze z zachodu przynosi opady deszczu, a w górach - śniegu. Zima jest bardzo łagodna i temperatura nie spada poniżej 0 °C.

Step 5.Step – równina pozbawiona drzew, rzek i jezior. Step przypomina pod tym względem prerię, z tą różnicą, że preria jest z reguły zdominowana przez wysokie trawy, a step może być obszarem półpustynnym lub pokrytym trawą i krzewami (czasem w zależności od pór roku). Występuje w warunkach klimatu umiarkowanego z gorącym, suchym latem.

Tundra 6.Tundra - bezleśne zbiorowisko roślinności w zimnym klimacie strefy arktycznej i subarktycznej. Charakteryzuje się występowaniem gleb tundrowych, stale zamarzniętym podglebiem i bardzo niską pokrywą roślinną, zdominowaną przez mchy i porosty. Wyróżnia się 4 podstawowe typy tundry (w kolejności z południa na północ): lasotundra, tundra krzewinkowa, tundra mszysto-porostowa, tundra arktyczna. Na obszarach górskich ponadto występuje tundra górska.

Tajga 7.Tajga – jest charakterystyczna wyłącznie dla półkuli północnej.Surowy klimat i krótki okres wegetacyjny powodują,że skład gatunkowy tajgi jest dosyć ubogi.Dominują w niej cztery gatunki drzew iglastych : świerk,sosna,jodła i modrzew oraz dwa gatunki drzew liściastych; brzoza i topola. Na obszarze tajgi występują gleby bielicowe.

Pustynie lodowe 8.Pustynie lodowe - obszar praktycznie pozbawiony pokrywy roślinnej, występuje w strefie podbiegunowej. Obszar pustyni lodowej pokrywa lądolód, czyli gruba warstwa lodu przykrywająca wielki obszar ziemi, o grubości kilku kilometrów, który powstaje w warunkach klimatu polarnego. Na pustyniach polarnych przez cały rok obserwuje się temperatury ujemne (-20 do -50 stopni C.), opady wyłącznie w postaci śniegu (do 250 mm rocznie) oraz zjawisko dnia i nocy polarnej. Pustynie lodowe obejmują przeważające obszary północnych wysp i archipelagów w Arktyce, oraz prawie całą Antarktydę, w obrębie pustyni polarnej mogą występować stanowiska szczególnie odpornych roślin.

Las liściasty i mieszany 9.Lasy liściaste i mieszane -  strefy umiarkowanej występują w Europie, środkowowschodnich stanach USA, Chile, Chinach i Japonii. Lata są tutaj gorące, a zimy dość mroźne. Częste są gleby brunatne bogate w materię organiczną. Spośród drzew licznie występują dęby, buki, klony, graby, jesiony, ponad to w Ameryce magnolie, a w Azji wiele gatunków endemicznych, np. metasekwoje. W lasach tych znajduje się bogaty podszyt. Charakterystycznymi zwierzętami są sarny, jelenie, lisy, wilki, borsuki, w Ameryce pumy i szopy. Liczne są ptaki, np. kosy, dzięcioły, wilgi. Spotyka się też płazy i gady. Wiele z tych obszarów leśnych zostało zamienionych w pola uprawne.

Koniec Prezentacje przygotowała Justyna Wróbel. Dziękuje za obejrzenie mojej prezentacji. 