WIELKIE KATASTROFY EKOLOGICZNE WYWOŁANE DZIAŁALNOŚCIĄ CZŁOWIEKA
Katastrofy nuklearne Wycieki ropy naftowej Przerwania zapór wodnych Pustynnienie
Katastrofy zapór wodnych Zapora Vajont Zapora Malpasset Zapora we Włocławku ??
Zapora Vajont Zapora wodna w Alpach w regionie Friuli-Wenecja Julijska w północnych Włoszech Wybudowana w latach 1956-61 na rzece Vajont W chwili ukończenia budowy była najwyższą zaporą wodną na świecie Do katastrofy doszło we Wrześniu 1963r.
Przyczyny katastrofy Silne opady deszczu Złe rozpoznanie budowy geologicznej terenu Zbagatelizowanie pierwszego osunięcia części zbocza, które miało miejsce w 1960r.
Skutki Zmiana w topografii terenu otaczającego zaporę Całkowite zniszczenie 2 wiosek Wypełnienie dna zbiornika gruzem i zmniejszenie jego możliwości retencyjnych Śmierć poniosło prawie 2 tysiące osób
Zapora Malpasset Zapora łukowa wybudowana na rzece Reyran w regionie Prowansja-Alpy-Lazurowe Wybrzeże Została wybudowana w latach 1952-54 Uległa zniszczeniu 2 grudnia 1959
Katastrofa – przyczyny Podłoże zapory nie miało jednorodnej budowy geologicznej Zapełnianie zbiornika rozpoczęto, gdy skały pod przyczółkami były rozgrzane przez słońce, co doprowadziło do powiększenia się szczelin w piaskowcu Piaskowce te były podścielone łupkami, które stanowiły dobrą powierzchnie poślizgu Duże opady Nie zbadanie pierwszych oznak pękania tamy
Katastrofa – przyczyny Całkowita destrukcja tamy Śmierć poniosły 423 osoby W wyniku jej zniszczenia system hydrologiczny uległ gwałtownej zmianie
Włocławek – miejsce przyszłej katastrofy na skale światową ?? Tama ta powstała w latach 70 – tych i początkowo miała działać jedynie 10 lat, aż do wybudowania tamy w Nieszawie Aktualny jej stan grozi jej zawaleniem się w każdej chwili
Dlaczego jest zagrożeniem? Samo zawalenie się tamy nie byłoby aż tak wielką tragedią Główne zagrożenie stanowi 40 mln metrów sześciennych osad, które się odłożyło przez 38 lat istnienia zapory Wśród tych osadów znajduje się tysiące ton metali ciężkich, które w razie uwolnienia spowodują zagładę życia na odcinku Wisły od Włocławka do Bałtyku wraz z dużą jego częścią
Jak jej zapobiec ?? Wyremontowanie Rozebranie i wybudowanie innej zapory w Ciechocinku lub Nieszawie Zbudowanie obok istniejącej tamy stałego progu podnoszącego poziom wody
KATASTROFY NUKLEARNE
Przyczyny wybuchów katastrofy elektrowni atomowych Wybuchy bomb atomowych Wybuchy bomb neutronowych
Katastrofa w Czarnobylu 26.04.1986 1. Zawodność ludzi oraz błędy konstrukcji spowodowały gwałtowną eksplozję wodoru, która zniszczyła obudowę reaktora oraz spowodowała stopienie pręta paliwowego 2. Rozpoczęło to reakcję i uwolniło się promieniowanie radioaktywne
Skutki wybuchu 32 osoby zginęły w bezpośrednim wyniku wybuchu 7000 osób zginęło w wyniku choroby popromiennej 200 000 km 2 zostało skażonych radioaktywnością Napromieniowanie spowodowało liczne zaburzenia genetyczne w kolejnych pokoleniach
Radioaktywny mech w wesołym miasteczku, przy którym licznik Geigera wychodzi poza skalę
Ograniczenie skutków wybuchu Blok 4, który uległ zniszczeniu zniknął pod betonowym sarkofagiem wykonanym z 300 000 m3 betonu i 6 000 ton metalu. Ma to ograniczyć dalsze promieniowanie
Hiroszima i Nagasaki
Hiroszima i Nagasaki Czynniki rażenia broni jądrowej niszczące środowisko: fala uderzeniowa, promieniowanie przenikliwe, promieniowanie cieplne (świetlne) skażenie promieniotwórcze
Wpływ wybuchu na środowisko Do atmosfery dostaje się wiele radioaktywnego pyłu Skażenie wody (np. rzeka Tęcza w Rosji) Zmiana krajobrazu Duża dawka promieniowana na terenie wybuchu Zmiany genetyczne roślin i zwierząt choroba popromienna Godzilla Krater po wybuchu o sile 104 KT, przeprowadzonym przez Stany Zjednoczone w 1962
Wycieki ropy naftowej Źródła substancji ropopochodnych w morzu: -katastrofy tankowców -załadunek i wyładunek ropy -mycie tankowców i wymiana zużytej wody -spuszczanie ścieków z oczyszczalni -czyszczenie rur i drenów burzowych -bezpośrednio z atmosfery
Badania przeprowadzone przez National Research Council w 1985 roku mówią, iż wielkie wycieki z tankowców stanowią tylko ok. 12% z 3.5 mln ton ropy, wpływających co roku do morza. Program Środowiskowy ONZ (UNEP) stwierdza, że zanieczyszczenie ropą jest niewielkie. Pewne jej ilości pojawiają się naturalnie lub mogą być tolerowane przez środowisko morskie, zatem ropa nie zagraża życiu mórz i oceanów. Wyjątek stanowią duże katastrofy tankowców…
Skutki - zlepianie piór ptaków i futer morskich ssaków - zniszczenie ikry, larw i narybku, powodujące zagładę całych pokoleń ryb zatrucie ptaków i ssaków poprzez połykanie, w trakcie oczyszczania - pochłanianie ropy przez ryby w wyniku bezpośredniego kontaktu oraz przez skrzela - powodowanie mdłości i problemów zdrowotnych u mieszkańców terenów położonych w pobliżu miejsca wycieku osadzanie się na plażach kulek smoły - bioakumulacja w łańcuchu pokarmowym
Środki zapobiegawcze -mechaniczne (zgarniacze powierzchniowe, łodzie zbierające ropę etc.) -chemiczne (dyspersja) -mikrobiologiczne (bakterie)
Największe katastrofy „Torrey Canyon” „Amoco Cadiz” „Exxon Valdes” ropa i syberyjski step
„Torrey Canyon” 26.03.1967 błąd nawigacji do Atlantyku wyciekło 80 000 ton ropy 100 km południowo zachodniego wybrzeża Anglii zostało skażone
„Amoco Cadiz” 16.03.1978 usterka układu sterowniczego wyciekło 223 000 ton 200 km wybrzeża Bretońskiego zostało skażone
„Exxon Valdes” 24.03.1989 42 000 ton ropy 1300 km wybrzeża Alaski zostało skażone zaniedbanie obowiązków przez kapitana
Ropa i syberyjski step Luty 1994 300 mln litrów ropy naftowej przez 3 dni skażeniu uległo 68 km2
Wypadki mające miejsce od 1980 roku na Bałtyku, powodujące wyciek większy niż 100 ton ropy Nazwa statku Ilość wylanej ropy [t] Miejsce 1980 Furenas 200 The Sound, Szwecja Eva Oden 250 Gothenburg, Szwecja Furenäs/Karnen Lloyd Bage 130 Helsinki, Finlandia Jose Marti 1000 Dalarö, Szwecja 1981 Serif 375 Öland, Szwecja Globe Asimi 16000 Kłajpeda, Litwa 1982 Sivona 800 1984 Eira Vaasa, Finlandia Ibn Roch 300 Great Belt North zwecja 1985 Sotka 350 Aland Sea, Szwecja 1986 Thuntank 5 150-200 Gävle, Szwecja Jan 320 Aalborg Bight, Dania 1987 Antonio Gramsci 580 Porvoo, Finlandia Okba Bnou Naria 120 Malmö, Szwecja Tolmiros West Coast, Szwecja 1990 Volgoneft Karlskrona, Szwecja 1995 Hual Trooper 180 1998 Nunki 100 m3 Kalundborg Fjord, Dania 2001 Baltic Carrier 2700 Kadetrenden, Dania
Pustynnienie
Pustynnienie Co to jest pustynnienie ? Etapy pustynnienia Skutki pustynnienia Jak temu zapobiegać ?
Pustynnienie to …. Pustynnienie to proces rozszerzania się obszarów (środowisk) suchych pustyń lub półpustyń, wyrażający się w krajobrazie zanikaniem roślinności półpustynnej lub stepowej, a w związku z tym nasileniem procesów eolicznych, szybszą erozją gleb i zmianą świata zwierzęcego (Ziaja, Krzemień 2004) Pustynnienie jest to proces degradacji ziemi (gleb, szaty roślinnej i lokalnych zasobów wodnych) na terenach suchych i półsuchych, który prowadzi do powstania warunków pustynnych (Dobrzańska1997)
Etapy pustynnienia 1 etap: zmniejszenie liczby gatunków zasiedlających glebę zmniejszeniem produkcji biomasy ubytek substancji organicznej w glebie (próchnicy) zmniejszeniem retencji wodnej gleb zwiększeniem rozpylenia wierzchniej warstwy gleby i nasileniem erozji wietrznej i wodnej.
Etapy pustynnienia 2 etap: postępujące odsłonięcie powierzchni ziemi utrata wód glebowych postępująca erozja powiększający się obszarowo teren pozbawiony szaty roślinnej i gleby.
Jezioro Aralskie
Skutki pustynnienia zwiększenie powierzchni pustynnych i półpustynnych, co prowadzi do zmniejszenia powierzchni gruntów możliwych do wykorzystania rolniczego, a to skutkuje ograniczeniem możliwości produkcji rolnej; przyspieszona erozja gleb, co prowadzi do obniżenia żyzności gleb i zmniejszenia jej produktywności; występowanie burz pyłowych; wzrost zasolenia gleb (np. rejon Jeziora Aralskiego, suche stepy południowego Kazachstanu, Wyżyna Irańska); niszczenie ekosystemów - naturalnej pokrywy roślinnej i siedlisk wielu zwierząt. Oblicza się, że aktualnie aż 7% powierzchni lądów zajmują te pustynie, do powstania których przyczynił się człowiek (Kassas,1991).
Jak zapobiegać zakaz wycinania drzew zalesianie nawadnianie ograniczenie wypasu bydła sadzenie roślinności w dolinach rzek okresowych tworzenie pomiędzy polami pasów drzew i krzewów mniejsze zużycie wody