KREATYWNY UMYSŁ czyli jak wspomagać uczniów w nauce Prowadzący: Anna Baran
Kreatywność, czyli... zdolność wychodzenia poza schemat i tworzenie czegoś nowego, ale jednocześnie użytecznego.
Wyniki badań w testach myślenia twórczego Guilforda wykazują następujące proporcje wysokich wyników: 85% - 5-cio latków; 50% - dzieci w wieku 6 – 7 lat; 10% - osoby dorosłe.
Wskazówki wspierania twórczego myślenia u dzieci Paula Torrance’a Ceń myślenie twórcze, Zachęcaj do manipulowania przedmiotami, Wspieraj innowacyjne uczenie się przez dziecko, Ucz tolerancji wobec idei i twórczych osobowości,
Twórz i utrwalaj twórczą atmosferę, Stwarzaj sytuacje wymagające twórczego myślenia w myśl sentencji „Potrzeba matką wynalazków”, Zapewniaj okresy wzmożonej aktywności dzieciom oraz względnego spokoju,
Bądź nauczycielem o otwartym umyśle, gdyż decydującym czynnikiem rozwijania twórczości aktywności dziecka jest osoba i zachowanie nauczyciela.
Twórcze działania dziecka w szkole Postaraj się: -ukierunkować -obserwować -wskazywać drogi rozwoju -zachęcać -rozpoznawać potrzeby -tworzyć sytuacje -przeżywać radość -tworzyć atmosferę
Twórcze działania dziecka w przedszkolu Unikaj: -nudy -szarzyzny -szablonów -rutynowych rozwiązań -gotowych form przekazu informacji -hamowania inicjatywy -narzucania utartych sposobów
Czego potrzebuje dziecko, by pozostać dzieckiem twórczym? Przede wszystkim musi mieć zaspokojone podstawowe potrzeby życiowe, do których należą: - bezpieczeństwo, - akceptacja, - dobre kontakty emocjonalne, - przynależności. POCZUCIE WŁASNEJ WARTOŚCI
Twórczy nauczyciel wykształci twórcze dzieci (Edward Nęcka)
Dbajmy o to , aby zdolności naszych uczniów nie zostały zaprzepaszczone.
MYŚLENIE LATERALNE Większość z ludzi korzysta z utartych wzorców postępowania. Bez nich życie codzienne byłoby trudne. Jednakże postęp to umiejętność zmiany wzorców i wyjście poza nie. Stąd termin używany przez de Bono myślenie „lateralne=w bok”.
Bariery procesu twórczego negatywna samoocena wrażliwość na krytykę schematyczność myślenia …
GRY KREATYWNE
Akronimy Przypadkowe wyrazy Rozwiązywanie problemów
Twórcze rozwiązywanie problemów
KAPELUSZE MYŚLOWE EDWARDA DE BONO
Myślenie według białego kapelusza Obejmuje fakty, liczby, potrzebę informacji i dostrzeganie braków. Włóż go wtedy, gdy chcesz przyjrzeć się sytuacji w kontekście dostępnych danych. Myślenie według czerwonego kapelusza Obejmuje intuicję, uczucia i emocje. Pozwala myślącemu polegać na intuicji bez potrzeby uzasadniania czegokolwiek. Każdy z nas skłonny jest ufać intuicji tylko wtedy, gdy jest ona poparta logicznymi argumentami. Czerwony kapelusz pozwala ci w danej chwili w pełni polegać na własnych uczuciach. Myślenie według czarnego kapelusza Czarny kapelusz oznacza osądzanie i przezorność i jako taki jest najcenniejszy. W żadnym wypadku nie jest to kapelusz o mniejszym czy negatywnym znaczeniu. Wykorzystuje się go do pokazania, dlaczego dana sugestia nie pasuje do okoliczności, doświadczenia, stosowanej metody czy obowiązujących przepisów. Czarny kapelusz zawsze musi być logiczny. Warto, byś korzystał z niego, gdy chcesz wypróbować nowe pomysły, które twoim zdaniem nie są do końca właściwe bądź obawiasz się, że nie będą skuteczne.
Myślenie według żółtego kapelusza Nosząc ten kapelusz musisz być logiczny i nastawiony pozytywnie. Powinieneś wyjaśniać, dlaczego według ciebie coś się sprawdzi i przyniesie korzyści. Żółty kapelusz można stosować do przewidywania rezultatów proponowanych działań, jak również do znajdowania czegoś wartościowego w tym, co już się wydarzyło. Myślenie według zielonego kapelusza To kapelusz kreatywności, rozmaitych alternatyw, propozycji i tego, co interesujące. Oznacza prowokację i zmianę. Korzysta się z niego po to, by odkryć nowe możliwości i wpaść na ciekawe pomysły. Można go stosować w połączeniu z niektórymi strategiami kreatywnego myślenia (bądź tuż potem). Myślenie według niebieskiego kapelusza To kapelusz analizowania bądź kontroli. Myśląc w taki sposób stwierdzasz, co twoim zdaniem należy w danej chwili zrobić, na przykład: „Włożywszy niebieski kapelusz, uznałem, że powinniśmy w tym momencie pomyśleć według zielonego kapelusza".
TECHNIKI WSPOMAGAJĄCE TWÓRCZE MYŚLENIE Burza mózgów Mapy myśli Techniki pamięciowe
Burza mózgów W trakcie "burzy": Ludzie siedzą w kręgu – nikt nie zajmuje pozycji uprzywilejowanej Obowiązuje absolutny zakaz krytyki Zgłaszamy nasze pomysły w sposób nieskrępowany Usprawniamy pomysły podane przez innych Moderator okresowo podsumowuje lub zapisuje pomysły na tablicy
Burza mózgów Gdy "burza" ucichnie: Wybór najbardziej obiecujących pomysłów – przejście do fazy logicznej analizy rozwiązań Pomysły te grupa rozwija, precyzuje i poddaje krytycznej ocenie Ocena, czy uzyskaliśmy pomysł – rozwiązanie problemu Jeżeli nie: Ponownie przeprowadzamy sesję burzy mózgów, lub poszukujemy rozwiązań w inny sposób
Mapy myśli WYKREŚLANIE "MAP UMYSŁU" Polega na bezpośrednim zapisywaniu wszelkich pomysłów i skojarzeń wywołanych problemem wyjściowym - tematem nadrzędnym. Temat ten zapisujemy na środku kartki i od tego momentu dajemy się ponieść myślom. Kolejne idee zapisujemy wokół tematu - gdy wiążą się one z sobą, łączymy je od razu liniami, jeśli nie - wykreślamy nowe odgałęzienie. Po pewnym czasie „mapa” staje się dość rozległa i zawiła. Gdy wyczerpie się nasza inwencja, analizujemy obraz. Dostrzeżone teraz związki oznaczamy dodatkowymi liniami. Jest bardzo prawdopodobne, że mapa: będzie zawierała znacznie więcej elementów, niż pomysły, które zapisalibyśmy tradycyjną metodą wyliczenia w „słupku” (myślenie sekwencyjne) - niektóre zapomnielibyśmy, inne w ogóle nie przyszłyby nam do głowy; ukaże powiązania między pomysłami, których się nie spodziewaliśmy; te powiązania wywołają pojawienie się kolejnych elementów; ujrzymy przejrzysty obraz całości problemu, którego nie dostrzeglibyśmy myśląc sekwencyjnie.
Jest bardzo prawdopodobne, że mapa: będzie zawierała znacznie więcej elementów, niż pomysły, które zapisalibyśmy tradycyjną metodą wyliczenia w „słupku” (myślenie sekwencyjne) - niektóre zapomnielibyśmy, inne w ogóle nie przyszłyby nam do głowy; ukaże powiązania między pomysłami, których się nie spodziewaliśmy; te powiązania wywołają pojawienie się kolejnych elementów; ujrzymy przejrzysty obraz całości problemu, którego nie dostrzeglibyśmy myśląc sekwencyjnie.
Techniki pamięciowe-HAKI