Synagoga w Tykocinie

Czym jest synagoga? Zacznijmy od uściślenia pojęć, bo często słyszy się taki błąd, że synagoga to żydowska świątynia. Otóż nie! Świątynia w judaizmie była tylko jedna: w Jerozolimie. Po jej zburzeniu przez Rzymian w 70 r. pozostał po niej tylko tzw. Mur Płaczu (Ściana Płaczu), najświętsze miejsce dla Żydów. Rozróżnienie polega na tym, że w świątyni składało się ofiary, a synagoga – bardziej po polsku: bożnica, to miejsce modlitwy, czytania Pisa Świętego, ale nie kultu ofiarniczego. Synagog mogło być wiele nawet w jednym mieście, świątynia była jedna jedyna.

Synagoga w Tykocinie, tzw Synagoga w Tykocinie, tzw. Wielka Synagoga Jest obecnie drugą co do wielkości i jedną z najstarszych synagog w Polsce. Pochodzi z XVII w, wzniesiona w stylu barkowym. Działało przy niej wielu znanych, szanowanych rabinów i talmudystów

Mezuza raczej dość współczesna Przy wejściu do synagogi, jak i każdego budynku związanego z wiarą żydowską, napotykamy Mezuzę – przybity w odrzwiach ozdobny pojemnik zawierający najważniejsze dla Żydów słowa Tory: „Słuchaj, Izraelu, Ja jestem Twoim Bogiem, Panem jedynym..” Mezuzy podczas wchodzenia lub wychodzenia dotyka się palcami, Które potem pobożnie się całuje. Mezuza raczej dość współczesna

Bima czyli podwyższenie, z którego czyta się Torę W centralnym miejscu synagogi znajduje się bima. Bima czyli podwyższenie, z którego czyta się Torę

Bima

Na bimie

„Stanowiska modlitewne” z tałesami (talitami) – modlitewnymi szalami

Aron ha-Kodesz święta szafa do przechowywania Tory

Parochet, ozdobna zasłona na Aron ha-Kodesz Parochet, ozdobna zasłona na Aron ha-Kodesz. Lwy – symbol pokolenia Judy, trzymają tablice przykazań Ciekawostką w zapisie numerów przykazań jest fakt, że to kolejne litery hebrajskiego alfabetu. W j.hebrajskim nie ma cyfr, zastępują je litery, które z kolei mają wartość liczbową: alef -1, bet – 2 itd. Dlatego hebrajskie słowa też mają wartość liczbową. Stało się to podstawą Kabały, żydowskiej mistyki.

Ozdobne sukienki na Torę i jad – wskazówka do jej czytania

Fragment Tory, zwoje pisane językiem hebrajskim, czytane od prawej doi lewej strony

Chanukije – 8-ramienne świeczniki na święto Chanuki

Jeszcze jedna chanukija

I kolejna chanukija

Besaminki – pojemniczki na wonności używane w czasie szabatu

Zestaw sederowy czyli naczynia na Święto Paschy

Tałes albo talit – szal modlitewny.

Tefilin – pojemniczki z fragmentami Tory przywiązywane przez pobożnych Żydów na czoło i przedramię do modlitwy.

Od lewej - talit katan/tałes kutn z cicit czyli koszulka noszona pod ubraniem przez pobożnych Żydów. Cicit, frędzle, mają przypominać im o przestrzeganiu przykazań. U góry z prawej jarmułki/kipy/mycki czyli czapeczki noszone przez Żydów. W środku różne mezuzy, z prawej u dołu tefilin i woreczek na pobożne akcesoria

Zbliżenie na mezuzy i tefilin, obok fragment modlitewnika po hebrajsku Zbliżenie na mezuzy i tefilin, obok fragment modlitewnika po hebrajsku. Z lewej dobrze widać cicit – frędzle przypominające o Prawie.

Modlitewnik hebrajski

Fragmenty polichromii z hebrajskimi inskrypcjami