Adaptacja dziecka w przedszkolu
Dla dziecka pójście do przedszkola to: Stres związany z : nową sytuacją nowym otoczeniem (nowe miejsce, nowy opiekun, inne dzieci) nowym rytmem dnia Lęk związany z rozstaniem (separacja), który wyraża się np. w płaczu przed rozstaniem Lęk przed tym, że dziecko zostanie w przedszkolu
Dlaczego mnie zostawiasz?
Ale stres również dla rodzica… Czy mojemu dziecku będzie tam dobrze? Czy nic mu się nie dzieje? Czy nie tęskni za mną? Czy nie płacze? Czy będzie jadł/jadła? Dlatego rodzicu o wszystko pytaj…
Definicja przejścia i procesu adaptacji Sytuację, w której człowiek dokonuje przejścia z sytuacji znanej do nieznanej- nazywamy sytuacją przejściową, a mechanizm, który warunkuje to przejście jest związany z procesem adaptacji. Proces adaptacji definiujemy jako dynamiczny proces zmian zachodzących zarówno w zachowaniu, emocjach osoby, jak i jej środowisku. Adaptacja jest mechanizmem, z którego korzystamy przez całe życie. Proces ten dotyczy najczęściej dzieci rozpoczynających edukację przedszkolną- głównie trzyletnich, ale może dotyczyć również dzieci starszych.
Adaptacja do przedszkola Przyjście do przedszkola to przełom w życiu dziecka i oznacza konieczność przystosowania się do zmian w wielu aspektach. Są to: przezwyciężenie naturalnego stresu adaptacyjnego, pierwsze dłuższe rozstanie z rodzicami i domem, pokonanie niepewności przed nieznanym poznanie nowego miejsca i jego zwyczajów, podporządkowanie się regułom obowiązującym w przedszkolu, konieczność radzenia sobie w nowych warunkach, poznanie nowych, dorosłych osób, które będą się nim opiekować, przebywanie w dużej grupie rówieśników, podjęcie i sprostanie nowym zadaniom edukacyjnym.
Proces adaptacji (przystosowania) dziecka do nowego środowiska dotyczy całego organizmu i przebiega głównie w trzech sferach. Za całość procesów tam zachodzących odpowiedzialny jest ośrodkowy układ nerwowy, który u trzylatka jest słaby i delikatny, co powoduje, że nie radzi on sobie z odbieraniem różnorodnych bodźców. Proces adaptacji Dojrzałość fizjologiczno-biologiczna Dojrzałość poznawcza Dojrzałość emocjonalno-społeczna
Trzy grupy dzieci: Dzieci niedojrzałe emocjonalnie Dzieci, które przez kilka dni lub tygodni będę przeżywać rozłąką z rodzicem ale po tym czasie będą spokojnie rozstawać się z nim Dzieci, które w ogóle nie mają trudności przystosowawczych
Adaptacja przedszkolna Proces przyzwyczajenia się do nowej sytuacji / uczęszczanie do przedszkola -Proces oswajania dziecka: Trwa od 2 tygodni do 1 miesiąca Czasem wystarczy 5 dni (po około 1-1,5h dziennie)
Jak przygotować dziecko do przedszkola? (rady dla rodziców) Nie wzbudzajmy w dziecku żadnej niepewności z powodu pójścia do przedszkola, ponieważ to wywołuje u dziecka stres! Porozmawiajmy ze znajomym dzieckiem , które lubi chodzić do przedszkola w obecności naszej pociechy. Zaprośmy je do wspólnej zabawy. Czytajmy dziecku opowiadania, w których bohaterowie chodzą do przedszkola. Oglądnijmy wspólnie z naszym dzieckiem w telewizji ciekawy i wesoły program o przedszkolu . Dodajmy pozytywny komentarz. Zapoznajmy dziecko z przedszkolem, pokażmy mu ogród, salę zabaw, poznajmy je z przyszłą wychowawczynią. Przedstawmy przedszkole jako miejsce pełne zalet: nowi koledzy i koleżanki, nowe zabawki, wspólne zabawy, itd.
Jak przygotować dziecko do przedszkola? (rady dla rodziców) Opowiedzmy o tym jak było wspaniale, kiedy my chodziliśmy do przedszkola (nawet jeśli mija się to trochę z prawdą). Poinformujmy dziecko, dlaczego powinno chodzić do przedszkola (np. mama pójdzie do pracy, tata chodzi do pracy, a ono będzie też miało swoją pracę czyli przedszkole). Spróbujmy nawiązać kontakt z rodzicami innego dziecka z tej samej grupy, aby Wasze dzieci poznały się lepiej w czasie wakacji. Na pewno pomoże to dzieciom w pierwszych dniach pobytu w przedszkolu. Kupujmy razem z dzieckiem rzeczy potrzebne do przedszkola takie jak: ręcznik, kapcie, koszulka… Koniecznie uczestniczmy w spotkaniach integracyjnych w przedszkolu, będzie to świetna okazja do wspólnej zabawy. Przygotowujmy dziecko stopniowo, ale nie w ostatniej chwili. Musi ono mieć czas na oswojenie się z myślą, że pójdzie do przedszkola.
Zadania dla rodziców na wakacje Jeżeli dziecko nie miało do tej pory kontaktu z rówieśnikami, trzeba to koniecznie nadrobić! Ustalmy w domu stały rytm dnia. Nie kładźmy dziecka późno spać, najlepiej po dobranocce. Wprowadźmy do jadłospisu domowego urozmaicone potrawy (jeśli w domu dziecko czegoś nie je to w przedszkolu też nie będzie tego jadło). Skończmy z rozdrabnianiem pokarmów. Nauczmy dziecko samodzielnie jeść, bo inaczej w przedszkolu będzie do nakarmienia 25 dzieci.
Zadania dla rodziców na wakacje Pozwólmy dziecku chodzić i biegać. Nie nośmy już „naszego maleństwa” na rękach. Ćwiczmy z dzieckiem samoobsługę. Nauczmy dziecko samodzielnie korzystać z toalety. Zrezygnujmy już z nocnika. Odzwyczajmy je od pampersów. Zacznijmy od zaraz, ale nie mówmy dzieciom, że to z powodu pójścia do przedszkola!
Czego rodzice nie powinni robić? Straszyć dziecka przedszkolem! Okazywać zdenerwowanie lub żal z powodu pójścia dziecka do przedszkola. Reagować zirytowaniem na płacz i snutek dziecka rano po obudzeniu lub przed wejściem do sali. Budzić dziecko na tak zwaną ostatnią chwilę. Odprowadzać dziecko do przedszkola w pośpiechu, ponieważ powoduje to niewłaściwe emocje. Przeciągać pożegnania w szatni, ale też bez zbędnego pośpiechu. Mówić nieprawdy, np. odbierzemy ciebie przed leżakowaniem., jeśli tego nie zrobimy. Ulegać we wszystkim dziecku i pozwalać decydować o wielu sprawach.
Czego rodzice nie powinni robić? Wnosić dziecka na rękach lecz wprowadzać za rękę. Zabierać dziecko do domu jeżeli płacze- za drugim razem będzie jeszcze trudniej. Zaglądać do sali po pożegnaniu, aby sprawdzić czy dziecko się bawi. Pozostawać z dzieckiem w sali na dłużej, gdyż innym dzieciom będzie przykro. One też tęsknią za rodzicami. Wymuszać na dziecku, aby zaraz po przyjściu do domu opowiadało jak było w przedszkolu. Rozmawiać przy dziecku o jego adaptacji do warunków przedszkolnych, jeżeli nie może ono się do nich przystosować. Obiecywać : „Jak pójdziesz do przedszkola to dostaniesz prezent.”
Jak pomóc dziecku w pierwszych, trudnych dniach pobytu w przedszkolu Jak pomóc dziecku w pierwszych, trudnych dniach pobytu w przedszkolu? (rady dla rodziców) Spróbujmy przekonać dziecko, że przedszkole to fajne miejsce. Odbierajmy dziecko z przedszkola nieco wcześniej np. zaraz po ostatnim posiłku (bardzo stresująca jest dla dziecka sytuacja , gdy większość dzieci już poszła do domu).
Co rodzice powinni? Budzić dziecko rano z uśmiechem, niezależnie od naszego złego humoru. Być spokojni, konsekwentni i zdecydowani (nasz niepokój może udzielić się dziecku). Pomóc dziecku rozebrać się w szatni i przypilnować żeby weszło do sali. Pożegnać się z dzieckiem w szatni, szybko, bez smutnych min, bez łez i współczucia. Pokonywać jeśli to możliwe drogę do przedszkola z dzieckiem, które chętnie chodzi do przedszkola. Dać dziecku do kieszonki z nasze zdjęcie lub ukochaną maskotkę, która pomoże przetrwać rozłąkę z rodzicami. Ustalić, które z rodziców odprowadza dziecko do przedszkola – jeśli mniej płacze przy Tacie - niech robi to Tata.
Co rodzice powinni? Chwalić dziecko za jego dzielność i umiejętność radzenie sobie w każdej sytuacji. Powiedzieć dziecku kto przyjdzie po nie i koniecznie przyjść punktualnie. Wręczyć dziecku mały prezent z okazji pójścia do przedszkola. Motywować poprzez pochwały i nagrody (najlepiej niematerialne - zabawa na placu zabaw) – np. metoda karty punktowej/małych niespodzianek. Przekonać siebie samych, że przedszkole to dobre miejsce dla ich dziecka. Przekazać ważne informacje na temat dziecka- co lubi, czego nie lubi, czy ma alergię, jakie są jego przyzwyczajenia, itp.
Co robić gdy proces adaptacji trwa za długo? Dziecko po miesiącu nadal histerycznie broni się przed pójściem do przedszkola Pojawiają się niepokojące zachowania (lęki, moczenie nocne, wymioty, bóle brzucha, bóle głowy) Szukać fachowej pomocy (psycholog, pedagog, etc.)
Dziękuję za uwagę i powodzenia!