ROSYJSKIE MEDIA ELEKTRONICZNE

Charakterystyka systemu mediów elektronicznych w Rosji

Podział na radiofonię i telewizję: Państwową (np. RTR, TV Kultura) Quasi-publiczną (dotyczy to gł. Telewizji, np. ORT) Komercyjną (NTV)

Brak nowoczesnej ustawy o radiofonii i telewizji Kontrola Federalnej służby ds. Telewizji i radiofonii Brak opłaty abonamentowej Mały udział kapitału zagranicznego (obecny w STS i REN TV) upolitycznienie

Rosyjska Telewizja Okres transformacji

ZSRR należał do pionierskiej grupy państw które rozpoczęły regularne nadawanie jeszcze w okresie międzywojennym (1932r.) i jako jedno z pierwszych zaczęło nadawać telewizję w kolorze (1954) Telewizją podobnie jak innymi mediami niepodzielnie rządziła partia, przy pomocy działającego od końca l. 50 Państwowego Komitetu ds. Radia i TV (Gostieleriadio) i organów cenzury – Gławlita Rozpad ZSRR diametralnie zmienił sytuację mediów elektronicznych. Lata gorbaczowskiej pieriestrojki zakończyły się przekształceniem TV Centralnej w Państwowe Przedsiębiorstwo Radiofonii i TV „Ostankino” (z którego narodziła się ORT), co oznaczało koniec koncepcji TV, autorytarnej. Narodziła się komercyjna telewizja prywatna ( 1993 r. NTV) Sprywatyzowano część kanałów publicznych Pojawili się zachodni inwestorzy, telewizja kablowa i „tariełki” – czyli anteny satelitarne.

Telewizja państwowa i quasi-publiczna

ORT (Obszczestwiennoje Rosijskoje Tielewidienie) Powstała jako towarzystwo akcyjne po rozpadzie „Ostankina”, w 1995 , zyskując status I programu TV Ojcem- założycielem tej stacji był Aleksander Jakowlew- bohater głasnosti. Pierwszym dyrektorem, zaś Władysław Listiew (zginął w niewyjaśnionych okolicznościach, po ujawnieniu finansowych skandali w ORT) Udziałowcy: 51 % akcji- państwo, 49%- prywatny kapitał, należący do jednego z rosyjskich magnatów medialnych Borysa Bieriezowskiego (kontrolującego TV 6, „Kommiersanta” i tygodnik „Ogoniok”)

Sygnał ORT obejmuje 99% powierzchni kraju Sygnał ORT obejmuje 99% powierzchni kraju. Jest to najpopularniejszy kanał telewizyjny w Rosjji (ok. 140 mln. widzów). W czasie kampanii prezydenckiej wspierał Putina, (motorem akcii proputinowskiej był udziałowiec ORT – Bierezowski, należący do tzw. kremlowskiej Rodziny, która szykowała operację „Putin”) Obecnie uchodzi za „telewizję Kremla". W programach informacyjnych podawane są oficjalną wersje wiadomości i ich komentarzy.

RTR (Rossijskaja TieleRadiokompanija, Rossija) Drugi kanał powstały, jako rezultat walki politycznej Gorbaczowa z Jecynem. RTR, podobnie jak radio Rossiji należy do WGRTK. Telewizja rosyjskiej Dumy Państwowej. Na jej czele stoi Oleg Dobrodiejew. Wieczorami o godz. 20:30 są tu pokazywane informacje regionalne: każde miasto albo region Rosji może obejrzeć swoje własne informacje zdobyte przez dziennikarzy RTR Obejmuje swym zasięgiem 98,5%powierzchni kraju, ogląda go ok. 50 mln. obywateli

TWC (Tieliewizja Cientr) Powstanie TWC, jako kanału trzeciego, datuje się na 9 lipca 1997 r. Dyrektorem jest Oleg Maksymowicz Papcow. Pomysłodawcą stacji był mer Moskwy Jurij Łużkow, który chciał z niej zrobić oręż swojej walki politycznej w czasie kampanii prezydenckiej. Może liczyć na 75 mln. widzów.

TV Kultura Piąty program rosyjskiej TV Działa od 1 listopada 1997r. W stu procentach finansowany z budżetu państwa. Pomysłodawcą jego powstania był Borys Jelcyn, który chciał by TV Kultura była stacją rozwijająca poczucie estetyki, kulturalne zainteresowania i gusty Rosjan.

Telewizja komercyjna

NTV (Niezawisimoje Tieliewiszczanije) Czwarty program telewizji rosyjskiej i zarazem pierwsza niezależna spółka telewizyjna, powstała 10 października 1993 r, (początkowo dzieliła czas antenowy z kanałem „Rosijskie uniwersitiety”) Pomysłodawcy i twórcy: Oleg Dobrodiejew, Tatiana Mitkowa, Jewgienij Kisielow, Igor Małaszenko przeszli z I programu TV i przedstawili pomysł nowej stacji rosyjskiemu bankierowi Władimirowi Gusińskiemu (właściciel holdingu Media-Most) NTV szybko zaczęła zarabiać na reklamach i zrezygnowała z kredytów. Po wyborczym zwycięstwie, wspieranego przez Gusińskiego Jelcyna, dostała prawo do nadawania programu na całą Rosję.

Znane programy: "Kukły" (a la "Polskie ZOO") i "Itogi" – publicystyka Znane programy: "Kukły" (a la "Polskie ZOO") i "Itogi" – publicystyka. NTV zasłynęła w l. 1994- 96 odważnymi reportażami z Czeczenii, oraz antyputinowską postawą w czasie wyborów prezydenckich. W związku z faktem, iż Kremlowi nie przypadł do gustu niezależny charakter stacji, a Gusiński tonął w długach, zaciągniętych u państwowego potentata- firmy GAZPROM, która przejęła jego udziały w NTV. Spotkało się to z ogromnym sprzeciwem społecznym, który znalazł swoje ujście w strajkach i protestach. Swego czasu Ted Turner- założyciel CNN rozważał przejęcie NTW, ale widząc sytuację rosyjskich mediów całkowicie opanowanych przez Kreml, wycofał się z tego rynku medialnego. Wielu najbardziej znanych dziennikarzy NTW nie mogąc znieść presji nowego kierownictwa odeszło do TV 6 ( m.in. Jewgienij Kisielow) a po jej likwidacji do ostatniego bastionu medialnej niezależności w Rosji- radia Echo Moskwy. Obecnie skupia 110 mln widzów, zasięgiem ogarnia 95% powierzchni kraju. Posiada platformę cyfrową NTW plus , która ruszyła 1 lutego 1999 roku, dzięki satelicie BONUM-1.

TV 6 - Moskwa szósty program rosyjskiej TV, założony jako kanał rozrywkowy, będący przedsięwzięciem rosyjsko- amerykańskim (udziałowcy - Ted Turner i Borys Bieriezowski). W styczniu 2002 r. najwyższy Sąd Arbitrażowy orzekł, że stacja, podlega likwidacji. Z wnioskiem o likwidację TV 6 wystąpił państwowy koncern Łukoil, posiadający w niej 15 % udziałów. Dyrektor stacji Jewgienij Kisielow porównał jej zamknięcie do eutanazji zdrowego człowieka, gdyż jej likwiadcja nastąpiła w okresie wzrastającej oglądalności (dzięki emisji reality show "Za szkłem").

Inne stacje Doroznyj patrul- program o wypadkach drogowych Meteo TV- prognoza pogody CTC - pierwsza telewizja rozrywkowa, założona w grudniu 1997 r, jako połączenie lokalnych stacji prywatnych w 30 rosyjskich miastach, finansowana przez firmy Story First Communications Inc. Oraz CTC Holding. TNT- sieć stacji lokalnych REN- TV , założona w 1996 r. jako inicjatywa mera Moskwy Jurija Łużkowa. Należy do prywatnej firmy producenckiej Ireny i Dmitra Leśniewskich