Pedagogika czasu wolnego dr Małgorzata Pasławska

Wykorzystana i zalecana literatura: Pięta J. (2004) Pedagogika czasu wolnego. DrukTur, s. 81-98. Winiarski R. (2012) Rekreacja i czas wolny. Łośgraf, s. 221-228.

Wykład @ 20.06.2015 r. Sport i środki masowego przekazu jako popularne formy zagospodarowania czasu wolnego. Próba oceny potencjału wychowawczego i zagrożeń.

Wprowadzenie Popularne formy zagospodarowania czasu wolnego (deklarowane, wyznawane / podejmowane): Wykorzystanie środków masowego przekazu Turystyka Sport

SPORT Geneza sportu umiejscowiona jest w utylitarnych czynnościach człowieka w czasach zamierzchłych: łowiectwo, łucznictwo, wioślarstwo, wędkarstwo (ruch jako naturalny wymóg przetrwania) Starożytne igrzyska olimpijskie jako kolebka niektórych dyscyplin sportu Starożytne ćwiczenia jako forma podnoszenia sprawności żołnierskiej Średniowieczne gry i zabawy jako element wychowania rycerskiego Pocz. XIX w.  pierwsze sportowe formy organizacyjne, państwowe związki sportowe W Polsce  1867 r. Towarzystwo Gimnastyczne Sokół W Polsce  pocz. XX w. pierwsze kluby sportowe (Wisła w Krakowie, Warta w Poznaniu, Polonia w Warszawie)

SPORT Sport  to komponent kultury fizycznej, a więc również element ogólnie pojętej kultury społeczeństwa, obejmujący działania związane z dbałością o zdrowie, budowę i postawę ciała, rozwój fizyczny, doskonalenie uzdolnień ruchowych oraz wydolności fizycznej. Sport rozwija pozytywne cechy osobowości człowieka, m.in. wytrwałość, silną wolę, samodyscyplinę, poczucie solidarności, umiejętność przegrywania i wygrywania. Najogólniej wyróżniamy sport: Spektatorski - widowiskowy Aktywny - uczestniczący

Charakter sportu Omówienie Kwalifikowany Czynny Nie należy do kategorii czasu wolnego – jest formą zarobkowania Spektatorski Widowisko sportowe – jest to ważny element zagospodarowania czasu wolnego Rekreacyjny Sport dla wszystkich/sport masowy jako popularna i pożądana forma wczasowania Osób niepełnosprawnych Ważny element rehabilitacji, włączania do środowiska społecznego, ogromna radość i sposób spędzania czasu wolnego

SPORT Sport kwalifikowany Celem nadrzędnym jest osiąganie wyniku Wymaga odpowiedniego przygotowania ogólnego Warunkiem jest długotrwały i intensywny trening pod opieką trenera i lekarza sportowego Wymagania są bliskie granicy fizjologicznych możliwości organizmu Niekiedy przynosi negatywne skutki i uszczerbek na zdrowiu Jest zaprzeczeniem „sportu dla wszystkich” Bywa, że rodzi patologie społeczne (np. stosowanie dopingu) Celem jest osiągnięcie mistrzostwa sportowego Sport kwalifikowany jest pracą zawodową Z pewnością jest formą kształtowania charakteru, hartu, szeregu cennych cech charakteru.

SPORT Sport rekreacyjny (masowy), inaczej „sport dla wszystkich” Wartościowa forma czynnego wypoczynku Służy regeneracji sił psychofizycznych organizmu Zachowuje element współzawodnictwa jako formy dodatkowej motywacji do działania i większego zaangażowania Jest formą rozrywki Odpowiednio ukierunkowany posiada walory wychowawcze: uczy dbałości o zdrowie i kondycję psycho-fizyczną, może być formą realizacji pasji, jak również pretekstem do integracji z grupą rekreantów

SPORT Sport osób niepełnosprawnych Stanowi ważny element rehabilitacji leczniczej i społecznej Jest formą przywracania funkcji utraconych w wyniku choroby lub wykształcania mechanizmów zastępczych Jest formą przystosowania do czynnego udziału w życiu społecznym Jest atrakcyjną formą spędzania czasu wolnego wśród osób niepełnosprawnych – pomaga zapobiegać marginalizacji i poczuciu wyobcowania ze społeczeństwa Od 1960 r. organizowane są igrzyska olimpijskie inwalidów (igrzyska paraolimpijskie) pod patronatem Międzynarodowego Komitetu Paraolimpijskiego

Mass media Środki masowego przekazu tworzą podstawę systemu komunikacji w kulturze masowej O sile ich przekazu stanowi ich wielki, globalny zasięg W ogromnym stopniu służą zaspokojeniu potrzeb wczasowych we wszystkich funkcjach czasu wolnego, tj. odpoczynek, rozrywka, w pewnym stopniu praca nad sobą

Mass media Gazety Bieżące informacje o wydarzeniach będących przedmiotem powszechnego zainteresowania Gazety przez stulecia były głównym źródłem informacji i kreatorem światopoglądu oraz postaw ludzi Są często źródłem informacji celowo zniekształconych i środkiem manipulacji Czasopisma Przekazują treści ogóle lub specjalistyczne (np. czasopisma fachowe, tematyczne, turystyczne) Książki W XX w. stały się dobrem powszechnym, stawiając czoła groźnej konkurencji w postaci kina

Mass media Kino Pierwsza połowa XX w. – gwałtowny rozwój kinematografii 1986 r. – rozwój produkcji filmowej w Stanach Zjednoczonych (ekspansja kina amerykańskiego i era Hollywood) Druga połowa XX wieku – ekspansja telewizji i kryzys kina jako instytucji Radio Pierwsza połowa XX w. – dynamiczny wzrost popularności radia Radio to wypełniacz dużej części budżetu czasu wolnego – umożliwia równoczesne wykonywanie innych czynności, niekoniecznie o charakterze wolnoczasowym

Mass media Telewizja Rekordowy udział TV w działalności wolnoczasowej społeczeństw Przekaz często banalnych treści obniżających intelektualny poziom społeczeństwa Środek wręcz uzależniający i tzw. złodziej czasu Telewidz poddaje się wręcz formie hipnozy, pozwalając na wprowadzenie w stan odrętwienia intelektualnego W grupie dzieci i młodzieży TV stanowi zagrożenie (rozwój nałogów, przestępczości, zaburzeń osobowości)

Internet ????? Proszę scharakteryzować rolę Internetu w dzisiejszym świecie i w zagospodarowaniu czasu wolnego młodzieży (portale społecznościowe, gry on-line, komunikatory, czat itd.) Proszę określić zagrożenia wynikające z niewłaściwego użytkowania Internetu (cyberprzemoc, treści nieodpowiednie dla osób nieletnich …)

Mass media Podsumowanie Upowszechnienie środków masowego przekazu nastąpiło równolegle z procesem kształtowania się społeczeństwa przemysłowego Upowszechnienie mass mediów to wynik zapotrzebowania społeczeństwa na szybką informację w dobie konsumpcji i zwiększonej ilości czasu wolnego Rozwój mass mediów: od schematu wszystko dla wszystkich do schematu coś dla każdego (upowszechnienie programów tv i magazynów ilustrowanych dedykowanych konkretnym grupom społecznym)

Zagadnienia do przemyślenia i przyswojenia: Walory wychowawcze wybranych form turystyki (wykład @ 06.06.15) Potencjalne zagrożenia wynikające z udziału w turystyce masowej Potencjał wychowawczy działalności sportowej w wymiarze kwalifikowanym i rekreacyjnym Walory edukacyjne treści płynących ze środków masowej komunikacji (programy edukacyjne, czasopisma fachowe, książki) Zagrożenia wynikające z nieodpowiedniego/nieświadomego wykorzystania środków masowej komunikacji

Dziękuję za uwagę