Jak rozwijać inteligencję emocjonalną dziecka ?

RODZICU Im wcześniej zaczniesz edukację emocjonalną dziecka, tym lepiej. Warto zacząć od siebie – staraj się być wrażliwy na potrzeby emocjonalne swojego dziecka.

„Każdy może się rozgniewać– to bardzo łatwe „Każdy może się rozgniewać– to bardzo łatwe. Ale rzadką umiejętnością jest złoszczenie się na właściwą osobę, we właściwym stopniu i właściwym momencie, we właściwym celu i we właściwy sposób. To bardzo trudne.” Arystoteles „Niezbędnym elementem inteligentnego życia jest dostrzeganie świata uczuć i panowanie nad nimi.” Charmaine Liebertz

INTELIGENCJA EMOCJONALNA - Klucz do sukcesu Inteligencja emocjonalna decyduje o umiejętnościach przystosowania się do otoczenia, udanych relacjach międzyludzkich i sukcesach zawodowych. Jest więc bardzo ważnym elementem prawidłowego rozwoju każdego dziecka.

Rozmawiaj z dzieckiem o uczuciach, opisuj je na głos, pytaj jak to czuje, naucz, że można mieć dwa różne uczucia w tym samym czasie, że ludzie różnią się w sposobie reagowania na sytuacje trudne. Aktywnie poszukuj takich momentów w ciągu dnia, kiedy możecie wspólnie przyjrzeć się emocjom – swoim, innych ludzi - nazwać je i zastanowić się skąd się biorą różnice. Wykorzystaj własne historie, filmy, programy w telewizji, wizyty w muzeum.

Zachęcaj dziecko do prowadzenia pamiętnika emocji Zachęcaj dziecko do prowadzenia pamiętnika emocji. Możecie nawet robić to wspólnie i potem porównywać zapiski – kiedy wasze emocje były podobne, a kiedy się różniły. Rozmawiajcie o tym, dlaczego tak się działo. Prowokuj jak najwięcej sytuacji społecznych, w których dziecko będzie miało szanse porozmawiać z rówieśnikami, np. zapraszaj kolegów dziecka do domu, pozwól iść im do kina, plac zabaw itp. Zachęcaj dziecko do nawiązywania kontaktów rówieśniczych i zawierania przyjaźni. Podkreślaj rolę przyjaciela w życiu człowieka.

Pamiętaj: emocjom nigdy nie należy zaprzeczać Pamiętaj: emocjom nigdy nie należy zaprzeczać! Akceptuj uczucia, słuchaj bardzo uważnie –zamiast słuchać jednym uchem, akceptuj uczucia słowami: „Mmm, rozumiem, chyba jesteś smutny, to musiało być przykre”. Nigdy - nawet w najlepszej wierze – nie mów – „nieładnie wyglądasz jak się złościsz, nie bądź smutny, to głupstwo, nie płacz”. Nie wyśmiewaj lęków dziecka, rozmawiaj o nich.

Ucz dziecko akceptować własne wady i niedoskonałości Ucz dziecko akceptować własne wady i niedoskonałości. Nie stawiaj zbyt wygórowanych wymagań, by dziecko nie przestało wierzyć we własne możliwości. Nie myl radzenia sobie z uczuciami z ich wypieraniem przez dzieci. Wypieranie to jeden z mechanizmów obronnych pojawiający się w trudnej dla nas sytuacji, świadczy o nieprawidłowościach radzenia sobie z uczuciami.

Ucz, jak radzić sobie z porażką, wskazuj konstruktywne sposoby radzenia sobie z negatywnymi emocjami, radzenia sobie ze stresem i frustracją. Pomóż przeanalizować niepowodzenie, pomyślcie razem, co można zrobić następnym razem, by uniknąć porażki, kto może w tym pomóc, czego dziecko dowiedziało się z popełnionych błędów.

Ucz słuchania Od najmłodszych lat pokazuj dziecku, co to znaczy aktywne słuchanie, że dobra rozmowa wymaga skupienia, dopytywania, czasu. Pokazuj różne punkty widzenia – patrzenie na świat oczami innych jest jedną z cech wysokiej inteligencji emocjonalnej Dobrym ćwiczeniem, na przykład w razie konfliktu między dziećmi, jest pytanie - co czułbyś i myślał, gdybyś był Jackiem, Asią, a nie sobą? Czytając bajki, oglądając telewizję, zadawaj pytania: co czuli bohaterowie, skąd dziecko to wie, czy czułby to samo, dlaczego.

Dziel się swoimi uczuciami Jeśli płaczesz przy dziecku, nigdy nie zaprzeczaj, bojąc się przyznać do łez, gdy dziecko pyta, czy coś się stało, lepiej powiedzieć: tak, jestem smutna, jest mi przykro, zamiast: nic się nie stało; jak najczęściej mów o swoich uczuciach – jestem wesoły, złości mnie to, zawstydziłem się... Opisuj zachowanie i jego skutki, oddzielaj sprawcę od czynu Okłamałeś mnie, trudno mi będzie teraz ci zaufać – zamiast zdania: jesteś kłamcą; Źle zrobiłeś – zamiast: jesteś głupi.

Podkreślaj konsekwencje wynikające z dobrego i złego postępowania dziecka, unikaj natomiast stosowania kar. Kiedy dziecko widzi konsekwencje swojego postępowania, łatwiej mu zrozumieć, że to ono kieruje swoim życiem. Jeśli zaś spotyka się tylko z karą, uczy się, że to dorośli kontrolują sytuację i podejmują decyzje. Nie utrwalaj i nie „nagradzaj” zachowań, które świadczą o niedostatecznym rozwoju emocjonalnym np. dąsanie, napady złości, wymuszanie itp..

Ucz, że niewypowiedziane emocje są źródłem konfliktów Niech dziecko wie, że czasami trudno odkryć czyjeś uczucia i można się pomylić, pokazuj, że nagromadzona złość przeciwko koledze może skończyć się agresją. Chwal jak najczęściej Średnio dziecko słyszy około 50 negatywnych uwag dziennie –„nie rób”, „nie wolno”, „zostaw”, itp., a tylko 5 uwag pozytywnych. Chwalenie ma magiczną moc, bo jest dla dziecka komunikatem, co zrobiło dobrze (co warto powtarzać), najlepiej opisz, za co dziecko zasłużyło na pochwałę.

INTELIGENCJA EMOCJONALNA Czyli wysokie kompetencje społeczne i emocjonalne w rozumieniu relacji, rozpoznawaniu własnych emocji i nastrojów oraz innych osób, a także w nawiązywaniu znajomości – daje większą szansę na sukces i dobre samopoczucie w życiu dorosłym - osobistym i zawodowym. Inteligencję emocjonalną można kształtować i wzmacniać już od dzieciństwa. Możesz to robić w pięciu podstawowych obszarach:

Rozumienie siebie i innych Polega na umiejętności rozpoznawania, nazywania i rozumienia swoich i cudzych emocji, rozumieniu różnicy miedzy własnymi myślami, odczuciami i działaniami oraz zrozumieniu, że nasze działania mają konsekwencje w odniesieniu do uczuć innych ludzi. To także świadomość, że wewnętrzne stany emocjonalne nie muszą korespondować z ich zewnętrznymi oznakami zarówno u siebie, jak i u innych.

SAMOSKUTECZNOŚĆ EMOCJONALNA To poczucie kontroli i akceptacji własnych stanów emocjonalnych, to zdolność do sterowania nastrojem, głównie trudnymi uczuciami, kontrola gniewu, złości i rozpaczy.

MOTYWACJA Zdolność do wyznaczania sobie celów i nieustawanie w dążeniu do nich, optymistyczne patrzenie w przyszłość nawet w obliczu chwilowych niepowodzeń.

EMPATIA Zdolność do wejścia „w cudze buty” zarówno poznawczo, jak i emocjonalnie, do przyjęcia cudzego punktu widzenia, zdolność do współczującego zaangażowania w doświadczenia emocjonalne innych.

ZARZĄDZANIE RELACJAMI Poznawanie nowych przyjaciół, rozwiązywanie konfliktów, bycie i trwanie w relacji, współpraca, wspólna nauka.